Zurla
Zurla je makedonski instrument koji se pravi od drveta oraha ili šljive.
Naziv
[uredi | uredi izvor]Ime zurla nastalo je u vreme Turaka. Izvedeno je od persijske reči سرنا — surna.
Opis
[uredi | uredi izvor]
Sastoji se od dva dela: kupaste cevi i piska. Zurla ima sedam otvora za prste i jedan za palac, otvore u donjem delu i pisak sa diskom na gornjem kraju.
Tokom sviranja, zurla se drži sa obe ruke, nagnuta pod uglom od 45 stepeni u odnosu na pogled. Prsti leve ruke pokrivaju donja četiri otvora, dok prsti desne ruke pokrivaju gornje otvore i otvor za palac. Zaravnjeni pisak se potpuno stavi u usta, tako da usne dodiruju metalni disk.
Sviranje ovog instrumenta zahteva karakteristično, cirkularno disanje. Zurla ima jedinstven, veoma glasan i prodoran zvuk. Repertoar zurli su tradicionalna ora. Redovno su praćene tradicionalnim dvostranim bubnjevima i tapanima.[1]
Područja
[uredi | uredi izvor]Zurla se koristi u tradicionalnoj narodnoj muzici. Najviše je zastupljena u Jermeniji, Bugarskoj, Hrvatskoj, Turskoj, Azerbejdžanu, Iraku, Kurdistanu, Grčkoj, Asiriji, Iranu, Izraelu, Avganistanu, Albaniji, Bosni i Hercegovini, Kosovu i Metohiji kao i u drugim Kavkaskim zemljama.[2]
Najčesto se pravila od drva kajsije (lat. Prunus armeniaca).
Zvuci zurle
[uredi | uredi izvor]Zurom se sviraju približno dve oktave na pirodnoj skali. Hromatični tonovi koji nastaju, približno su slični (D #, F #, A # i B #) i mogu se dobiti promenom kombinacija pritiska i pokrivenost rupa od kojih nastaju tonovi.
Ovaj instrument ima karakterističan, vrlo glasan i prodoran zvuk. Standardna kombinacija sviranja je uz dve zurle i dva bubnja.[3]
Istorijat
[uredi | uredi izvor]Smatra se da je zurla donesena u Makedoniju tokom srednjeg veka sa istoka. Najviše su je koristili Romi i Turci.
U Srbiji je najraspostranjenija na Kosovu i Metohiji gde se smatra najstarijim instrumentom ovog područja.[4]
Najviše se koristi na svadbama, u folklornim igrama i tokom velikih praznika.
