Ivano-Frankovsk
Ivano-Frankovsk ukr. Івано-Франківськ | |
---|---|
Administrativni podaci | |
Država | Ukrajina |
Oblast | Ivano-Frankovska oblast |
Osnovan | 1662. |
Stanovništvo | |
Stanovništvo | |
— 2012. | 224.660 (procena) |
— gustina | 2 163 st./km2 |
Geografske karakteristike | |
Koordinate | 48° 33′ S; 24° 25′ I / 48.55° S; 24.42° I |
Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
Aps. visina | 244 m |
Površina | 125 km2 |
Ostali podaci | |
Gradonačelnik | Viktor Anuškevičus |
Veb-sajt | |
mvk.if.ua |
Ivano-Frankovsk (ukr. Івано-Франківськ, rus. Ивано-Франковск, polj. Stanisławów) grad je u zapadnoj Ukrajini i glavni grad istoimene oblasti. Dobio je ime po književniku Ivanu Franku. Prema proceni iz 2012. u gradu je živelo 224.660 stanovnika.
Izgrađen sredinom 17. veka kao tvrđava poljske porodice Potocki, Stanislavov je pripao Habzburškoj monarhiji tokom Prve podele Poljske 1772. godine, nakon čega je bio u sastavu Austrijskog carstva 1804. godine. Tvrđava je polako pretvorena u jedan od najistaknutijih gradova u podnožju Karpata. Nakon Prvog svetskog rata, nekoliko meseci je bio privremena prestonica Zapadnoukrajinske Narodne Republike. Nakon Riškog sporazuma, Stanislavov je postao deo Druge poljske republike. Nakon sovjetske invazije Poljske, na početku Drugog svetskog rata, grad je anektirao Sovjetski Savez, da bi ga dve godine kasnije okupirao Treći rajh. Oslobađanjem Sovjetske Ukrajine 1944. godine i promenom granica, komunistički režim je gradom upravljao narednih četiri i po decenija. Nekoliko godina pre raspada Sovjetskog Saveza, u gradu je podignuta plavo-žuta zastava kao simbol nezavisne Ukrajine..
Posetioci grada mogu uočiti elemente različitih kultura isprepletenih u Ivano-Frankovsku, poljska gradska kuća, poslovni centar austrougarskog grada, sovjetski montažni stambeni blokovi na seoskom i urbanom obodu grada itd. Ivano-Frankovsk je takođe jedan od glavnih gradova Karpatske Evroregije.
Naziv grada
[uredi | uredi izvor]Stanislavov je osnovan kao tvrđava i dobio je ime po poljskom hetmanu Stanislavu Potockom.[1] Neki izvori tvrde da je ime dobio po njegovom unuku, takođe Stanislavu.[2] Nakon Prve podele Poljske 1772. godine, ime je na nemačkom jeziku prepisano kao Stanislau, pošto je grad postao deo Austrijskog carstva (buduće Austrougarske), međutim, nakon revolucije 1848., grad je nosio tri različita jezička prevoda svog imena: nemački, poljski, i rutenski (nem. Stanislau, polj. Stanisławów, ukr. Станіславів [Stanislaviv[3] Stanyslaviv]). Ostali prevodi koji se koriste u lokalnim medijima uključuju rus. Станиславов i jid. סטאַניסלאוו.
Nakon Drugog svetskog rata sovjetske vlasti su naziv grada promenile u pojednostavljenu verziju Stanislav (ukr. Станіслав, rus. Станислав). Grad je 1962. godine, na 300. godišnjicu osnivanja, preimenovan je u čast ukrajinskog pisca Ivana Franka. Zbog složenog imena grada, stanovnici ga nezvanično nazivaju jednostavno Franik[4]. Iako je Ivano-Frankovsk zvanično prihvaćeno ime, prvobitno ime grada nikada nije u potpunosti napušteno i / ili zaboravljeno i može se naći u gradu u svim varijantama.
Ime grada menjalo se nekoliko puta kroz vekove. Osnovan je kao Stanislavov, ali 1772. transliteracija se promenila u Stanislau, 1919. u Stanislaviv i ponovo u Stanislavov. Godine 1939. transliteracija se promenila u Stanislav, 1941. u Stanislau, 1944. ponovo u Stanislav. I konačno, 9. novembra 1962. godine ime je zvanično promenio prvi sekretar Nikita Hruščov, navodno u čast pesniku Ivanu Franku.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Grad Stanislavov osnovan je kao tvrđava u cilju zaštite Državne zajednice Poljske i Litvanije od tatarskih upada i odbrane multietničkog stanovništva regiona u slučaju oružanih sukoba, poput ustanka Bogdana Hmeljnickog 1648. godine. Utvrđenje je prvobitno sagrađeno pored sela Zabolotiv (poznato od 1435),[5] i sela Knjahinin (1449).[2] Selo Zabolotiv i zemljište oko sela kupio je Andžej Potocko od drugog poljskog plemića, Žečkovskog. Potocki je izdao deklaraciju o osnivanju grada sa Magdeburškim pravom 7. maja 1662., ali grad i njegova prava, međutim, poljska kruna nije priznala sve do 14. avgusta 1663., kada ga je Jan Kazimir konačno priznao. Do 1672. godine tvrđava je obnovljena, drvene građevine zamenjene su građevinama od kamena, cigle i maltera. Takođe je na mestu starije drvene građevine podignuta nova velika utvrđena palata Potocki. Danas ova zgrada služi kao vojna bolnica. Iste godine Jevreji su dobili pravo da postanu stalni stanovnici, koji mogu raditi, obavljati trgovinu i slobodno se kretati u gradu i van njega.[6]
Prvobitno je grad bio podeljen na dva okruga: Tismenicija i Halič. Negde 1817–1819. godine susedno selo Zabolotija, koje je imalo poseban status, uključeno je u grad kao nova oblast, dok je okrug Tismenicija podeljen na okrug Tismenicija i Lisec. Svaka oblast je imala svoju glavnu ulicu koja odgovara njenom nazivu: ulica Halič (Halički okrug), ulica Tšmenica koja je danas Ulica nezavisnosti (okrug Tismenicija), ulica Zabolotiv - ulica Mihaila Gruševskog i ulica Vasilijanok (okrug Zabolotija), i ulica Lisec - ulica hetmana Mazepa (okrug Lisec). Kasnije je grad podeljen na šest manjih četvrti: sredina grada u kojoj je živelo bogato katoličko stanovništvo i patriciji, pidžamče, i četiri predgrađa - Zabolotiv, Tismenicija, Halič i Lisec u kojima su živeli plebejci.[7]
Oktobra 1918. Austrougarska se raspala i proglašena je Zapadnoukrajinska Narodna Republika (ZUNR).[8] U prvim mesecima 1919. godine (od januara do maja) grad je bio privremena prestonica Zapadnoukrajinske Narodne Republike, dok se još oporavljao od Prvog svetskog rata. Sve državne stvari odvijale su se u zgradi hotela Dnjister, gde je bio sastavljen i potpisan Akt Zluki (Akt o ujedinjenju) 22. januara 1919. godine čime je proglašena Ukrajinska Narodna Republika.[9] Iste godine grad je bio predmet Poljsko-ukrajinskog i Rumunsko-ukrajinskog konflikta, da bi ga na kraju anektirala Poljska kao deo Druge poljske republike. Grad je postao sedište Stanislavovskog vojvodstva. U letnjim mesecima od 25. maja do 21. avgusta 1919. okupirala ga je rumunska vojska. Tokom Poljsko-sovjetskog rata 1920. godine, Crvena armija je kratkotrajno zauzela grad. Nakon povlačenja Sovjeta, ukrajinske trupe odane Simonu Petljuri nekoliko dana su okupirale grad. U ovom periodu istorije grad je bio u potpunom haosu.[10]
U invaziji na Poljsku 1939. godine od strane Trećeg rajha i sovjetskih trupa, teritoriju grada zauzeli su Sovjeti septembra 1939. i uključili je u sastav Ukrajinske SSR. Između septembra 1939. i juna 1941. sovjetski režim naredio je hiljadama stanovnika grada da napuste svoje kuće i presele se u Sibir, gde je većina njih nastradala. Brojni ljudi su izvučeni iz gradskog zatvora i jednostavno streljani izvan grada kada su ga sovjetske snage napustile 1941. Ivano-Frankovsk su okupirale nemačke snage od 2. jula 1941. do 27. jula 1944. Bilo je više od 40.000 Jevreja u Stanislavovu, kada ga je 26. jula 1941. okupirala Nemačka. Tokom okupacije (1941–1944) ubijeno je više od 600 obrazovanih Poljaka i većina jevrejskog stanovništva grada.[11][12]
Početkom 1944. grad je postao deo Sovjetskog Saveza i preimenovan je u "Stanislav". Sovjeti su primorali većinu poljskog stanovništva da napusti grad, većina se nastanila na novopriključenim poljskim teritorijama. Tokom posleratnog perioda grad je bio deo Karpatske vojne oblasti u kojoj je bila raspoređena sovjetska 38. armija koja je učestvovala u Operaciji Dunav.
Vremenska linija
[uredi | uredi izvor]- 1650–1662: osnivanje privatne tvrđave Potocki i traženje Magdeburškog prava
- 1662–1772: Stanislavov, Državna zajednica Poljske i Litvanije (u Kraljevini Poljskoj),
- 1772–1815: Stanislau, Habzburška monarhija (u Kraljevini Galiciji i Lodomeriji),
- 1815–1918: Stanislau, Austrijsko carstvo, zatim Austrougarska,
- novembar 1918 – maj 1919: Stanislaviv, Zapadnoukrajinska Narodna Republika,
- maj 1919 – septembar 1939: Stanislavov, Druga poljska republika, sedište Stanislavovskog vojvodstva,
- oktobar 1939 – jun 1941: Stanislaviv, Ukrajinska Sovjetska Socijalistička Republika,
- jul 1941 – avgust 1944: Stanislau, sedište okruga Stanislau, distrikt Galicija, Generalno gubernatorstvo,
- avgust 1944 – 9. novembar 1962.: Stanislav,
- 9. novembar 1962.: preimenovan u Ivano-Frankovsk, sedište oblasti, Ukrajinska Sovjetska Socijalistička Republika,
- Nakon 1991: Ivano-Frankovsk, nezavisna Ukrajina.
Geografija
[uredi | uredi izvor]Grad se nalazi u karpatskom regionu severoistočno od planinskog lanca, a nalazi se na oko 120 metara iznad nivoa mora.[13] Jedna od nekoliko glavnih geografskih karakteristika je brdo Vovčinec, takođe poznato kao planine Vovčinec. Brdo doseže 300-350 metara nadmorske visine i deo je Pokutjske visoravni (visija). Oko brda se reka Bistricija grana u Nadvirnsku Bistriciju, Solotvinsku Bistriciju i Voronu. Poslednje dve reke su prirodna granica između Pokutjske visoravni i Stanislavskog basena. Brdo Vovčinec nalazi se neposredno izvan i severoistočno od Ivano-Frankovska. Smešteno jugoistočno od Stanislavskog basena u pravcu doline reke Prut i Horosnenske visoravni (Prut-Bistricija). Najviša tačka visoravni je vrh Hostra, 425 metara.
Najbliži susedni grad je Timenicija, udaljenosti manje od 10 kilometara istočno. Ostali gradovi koji se nalaze u radijusu od 25 do 30 km su Tlumač (istok), Nadvirna (jug), Kaluš (zapad) i Galič (sever).
Klima
[uredi | uredi izvor]Kao u većini Ukrajine, klima je umereno kontinentalna sa toplim letima i prilično hladnim zimama. Prosečan broj dana sa padavinama je 170. Većina padavina dolazi tokom zimskih meseci, a najmanje tokom rane jeseni. Oluje sa grmljavinama se javljaju uglavnom u letnim mesecima, u proseku oko 25 dana godišnje.[14] Ivano-Frankovsk u proseku ima oko 296 maglovitih dana godišnje, a oko 24 mesečno.[14]
Klima Ivano-Frankovska (1981–2010, ekstremi 1948 – danas) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
Apsolutni maksimum, °C (°F) | 16,1 (61) |
20,9 (69,6) |
26,0 (78,8) |
30,4 (86,7) |
32,2 (90) |
33,9 (93) |
37,1 (98,8) |
37,2 (99) |
36,3 (97,3) |
28,4 (83,1) |
22,1 (71,8) |
19,1 (66,4) |
37,2 (99) |
Maksimum, °C (°F) | 0,5 (32,9) |
2,3 (36,1) |
7,2 (45) |
14,4 (57,9) |
20,3 (68,5) |
22,8 (73) |
25,0 (77) |
24,4 (75,9) |
19,4 (66,9) |
13,7 (56,7) |
6,4 (43,5) |
1,2 (34,2) |
13,1 (55,6) |
Prosek, °C (°F) | −3,3 (26,1) |
−2,1 (28,2) |
2,2 (36) |
8,5 (47,3) |
14,0 (57,2) |
17,0 (62,6) |
19,0 (66,2) |
18,2 (64,8) |
13,4 (56,1) |
8,1 (46,6) |
2,4 (36,3) |
−2,2 (28) |
7,9 (46,2) |
Minimum, °C (°F) | −7,0 (19,4) |
−5,9 (21,4) |
−2,1 (28,2) |
3,2 (37,8) |
8,2 (46,8) |
11,6 (52,9) |
13,6 (56,5) |
12,8 (55) |
8,4 (47,1) |
3,6 (38,5) |
−1,1 (30) |
−5,4 (22,3) |
3,3 (37,9) |
Apsolutni minimum, °C (°F) | −33,9 (−29) |
−32,5 (−26,5) |
−26,1 (−15) |
−11,1 (12) |
−3,9 (25) |
0,0 (32) |
3,9 (39) |
3,4 (38,1) |
−4,0 (24,8) |
−14,2 (6,4) |
−18,7 (−1,7) |
−35,7 (−32,3) |
−35,7 (−32,3) |
Količina padavina, mm (in) | 27 (1,06) |
32 (1,26) |
36 (1,42) |
49 (1,93) |
75 (2,95) |
88 (3,46) |
91 (3,58) |
74 (2,91) |
63 (2,48) |
42 (1,65) |
33 (1,3) |
36 (1,42) |
644 (25,35) |
Dani sa padavinama | 19,6 | 18,0 | 18,4 | 13,1 | 13,6 | 13,2 | 11,3 | 8,7 | 11,4 | 11,7 | 13,8 | 17,7 | 170,5 |
Dani sa snegom | 14 | 13 | 9 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 7 | 13 | 60 |
Relativna vlažnost, % | 83,4 | 80,5 | 74,9 | 68,0 | 70,2 | 73,2 | 74,6 | 75,4 | 78,5 | 80,9 | 84,8 | 86,6 | 77,6 |
Izvor #1: Pogoda.ru.net[15] | |||||||||||||
Izvor #2: Climatebase.ru(humidity and precipitation days),[16] Weatherbase (snow days)[14] |
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]Prema proceni, u gradu je 2012. živelo 224.660 stanovnika.
1732. | 1792. | 1849. | 1880. | 1914. | 1921. | 1931. | 1979. | 1989. | 2001. | 2007. | 2008. | 2009. | 2012. | 2017. |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
3.300 | 5.448 | 11.000 | 18.626 | 64.000 | 51.391 | 60.626 | 149.747[17] | 214.021[17] | 218.359[17] | 222.538 | 223.634 | 224.401 | 224.660[17] | 255.100 |
Napomena: Istorijski podaci o stanovništvu preuzeti su sa portala Ivano-Frankovska,[18] more recent – the Regional Directorate of Statistics.[19] Postoje i druge informacije o rastu stanovništva kao što je "JewishGen".[20] Sa zvezdicom su identifikovane godine približnih podataka. U 18. veku, diferencijacija među Poljacima i Ukrajincima bila je po verskoj pripadnosti, a ne po etničkoj pripadnosti (katolici protiv pravoslavaca).
|
|
|
|
|
|
|
Administracija
[uredi | uredi izvor]I gradska i regionalna uprava, kao i regionalno veće nalaze se u velikoj beloj zgradi u ulici Hruševskog, lokalno poznatoj kao Bili Dim ili Bili Budinok. Ispred zgrade nalazi se veliki otvoreni prostor koji je omeđen Šeptalnom ulicom na severoistoku, ulicom Hruševskog na jugoistoku i Melničukovom ulicom na jugozapadnom. Pored zgrade se nalazi spomenik u čast ujedinjenja zapadne Ukrajine sa ostatkom Ukrajine. Glavna karakteristika memorijala je visoka mermerna stela, čije su obe strane ukrašene kipovima: kamenjar (zapad) i kobzar (istok).
Bivši gradonačelnici
[uredi | uredi izvor]- Bogdan Borovič (OUN) jul 1994 – jun 1998
- Zinovij Škutjak (Naša Ukrajina) mart 1998 – 26. mart 2006
- Viktor Anjuškevičus (Ukrajinska narodna partija) 26. mart 2006 – 2015
- Ruslan Marcinkiv (Sveukrajinska unija „Svoboda“) 2015 -
Ulice
[uredi | uredi izvor]Sva imena ulica[21] koja odražavaju gradsku sovjetsku ili rusku prošlost vraćena su nekadašnjim imenima ili su im data nova imena od nacionalnog istorijskog značaja ili druga nesporna imena. Na primer, ulica Gagarina (koja povezuje grad sa predgrađima) postala je ulica Vovčinet, ulica Suvorova sada je ulica Harbar, a Sovjetska ulica Nezavisnosti.
Oko 100 ulica je preimenovano.
Gradski trgovi
[uredi | uredi izvor]Grad ima sedam glavnih gradskih trgova, od kojih su četiri smeštena u "starogradskom" delu grada.
- Trg Viče Majdan
- Pijačni trg
- Trg Šeptickog
- Trg Privokzalna
- Trg Mickjeviča
- Trg Slobode
- Evropski trg
Transport
[uredi | uredi izvor]- Javni transport
Grad Ivano-Frankivsk ima veliku mrežu javnog prevoza, uključujući autobuse, trolejbuse, i taksije. Postoji devet trolejbuskih ruta i oko 52 za redovne autobuse. Neke rute se protežu izvan grada prema obližnjim selima.
- Železnički saobraćaj
Postoji jedan železnički terminal koji je u službi železničke stanice Ivano-Frankivsk. Postoje i manje železničke stanice u susednim selima, uključujući Uhrinjiv i Hriplin. Sve su deo Lavovske železnice.
- Autobusi
Do 2008. godine, železnički terminal je takođe imao i autobuski terminal koji je pružao nekoliko međugradskih autobuskih linija, uključujući i neke međunarodne. U 2000. godini započela je gradnja nove autobuske stanice pored železničkog terminala u ulici Zaliznjična. Svečano otvaranje nove autobuske stanice održano je 22. maja 2010. Gradonačelnik grada Viktor Anjuškevičus izjavio je da je nova autobuska stanica samo delimično završena i da će neko vreme biti potrebno istovarati putnike na trgu Privokzalna, koji je već opterećen saobraćajem. Takođe je naglasio potrebu za još jednom autobuskom stanicom na periferiji grada.[22]
- Avioprevoz
Grad opslužuje Međunarodni aerodrom Ivano-Frankovsk, kome je međunarodni status dodeljen 1992. Aerodrom svoje objekte deli sa 114. brigadom Vazduhoplovnih sila Ukrajine. Od 2002. godine aerodrom je zakupljen od strane privatnog preduzeća Javson, a od 2005. godine od strane društva sa ograničenom odgovornošću Naftohimik Prikarpatja (podružnica Ukrnafta). Ugovor sa Naftohimikom je istekao 2013. godine.
- Smeštaj
U Ivano-Frankovsku postoji mnogo opcija za smeštaj. Ivano-Frankovsk ima hotel sa četiri zvezdice ("Park Hotel"[23]) i tri hotela sa tri zvezdice ("Nađa",[24] "Auskoprut",[25] "Pid Templem"[26]).
Rute
[uredi | uredi izvor]Grad Ivano-Frankovsk nalazi se na raskrsnici tri glavne (ukrajinske) rute: H18, H09, i H10. Postoji takođe jedna važna regionalna ruta T09-06. Sve H-rute su povezane sa E50.
Obrazovanje
[uredi | uredi izvor]Grad ima preko 25 javnih škola opšteg obrazovanja za razrede od 1. do 11. Postoje i neke škole i liceji u privatnom vlasništvu. Pored toga, grad ima nekoliko profesionalnih javnih instituta. Tu su i brojne sportske škole: Fitnes sportsko društvo „Ukrajina“ - 5 škola, MVK - 3 škole, Fitnes sportsko društvo „Spartak“ - 2 škole, Fitnes sportsko društvo „Kolos“ - 1 škola, i ostale.
Univerziteti
[uredi | uredi izvor]Grad ima šest univerziteta, Ivano-Frankovski institut za menadžment koji je podružnica Ternopoljskog nacionalnog ekonomskog univerziteta i Ivano-Frankovski institut za menadžment i ekonomiju "Halicka akademija". Svi ti univerziteti finansiraju se iz države blagajne.
- Vasil Stefanik Prikarpatski nacionalni univerzitet
- Ivano-Frankovski nacionalni tehnički univerzitet za naftu i gas
- Ivano-Frankovski nationalni medicinski univerzitet
- Kralj Danijel Galicki, Ivano-Frankovski univerzitet prava
- Ivano-Frankovska teološka akademija grkokatoličke crkve
- Zapadno-ukrajinski univerzitet za ekonomiju i pravo
Sport
[uredi | uredi izvor]Ivano-Frankovsk je dom brojnih sportskih timova. Najistaknutiji je bio fudbalski klub Spartak Ivano-Frankovsk koji je učestvovao na nacionalnom nivou od 1950-ih. Od 2007. godine klub ima samo omladinski tim Spartak-93 i takmiči se u Omladinskoj fudbalskoj ligi Ukrajine. Bivši predsednik Spartaka Anatolij Revucki reorganizovao je tim lokalnog univerziteta (Univerzitet za naftu i gas) 2007. godine u novi "Prikarpatija" uz podršku gradskog gradonačelnika Anjuškevičusa. Ranije tokom međuratnog perioda, grad je bio dom drugog fudbalskog kluba zasnovanog na lokalnom poljskom garnizonu koji se zvao Revera Stanislavov (1908). Taj klub se takmičio na regionalnom nivou koji se razvijao u tom periodu. Početkom Drugog svetskog rata, taj klub je raspušten. Tokom sovjetskog perioda, pored nekoliko drugih, postojao je i klub „Elektron“, koji je uspešno učestvovao na regionalnom nivou oko 1970-ih.
U gradu takođe postoji futsal ekipa, Uragan Ivano-Frankovsk, koji se takmiči u ukrajinskom futsal prvenstvu. Bili su ukrajinski šampioni u sezoni 2010/11. i prvi put učestvovali u UEFA futsal Ligi šampiona.
U gradu je postojao hokejaški klub Vatra Ivano-Frankovsk, koji je nastupao u Hokejaškoj ligi Ukrajine.
Ivano-Frankovsk je takođe rodni grad uspešnih ukrajinskih gimnastičarki,jedna od njih je Darija Zgoba koja je osvojila zlato na dvovisinskom razboju na Evropskom prvenstvu 2007. i bila finalistkinja na Olimpijskim igrama u Pekingu, druga je Jana Demjančuk, koja je osvojila zlato na gredi na Evropskom prvenstvu 2009. godine.
Neki od ostalih klubova:
- Goverla (košarka)
- Roland (ragbi)
- Glavni stadioni i sportski kompleksi
- MCS Ruh, sportski kompleks koji se sastoji od glavne arene i dva pomoćna terena pored nje
- Junist stadion
- Girka stadion, vlasništvo postrojenja za održavanje lokomotiva Ivano-Frankovsk
- Nauka stadion, koji pripada Prikarpatskom nacionalnom univerzitetu Vasil Stefanik
- Stadion Univerziteta za naftu i gas
- Sportsko-rekreativni centar "Cunami", koji ima ledenu arenu za lokalna hokejaška događanja i akvapark[27]
Gradski radio, televizija, štampa
[uredi | uredi izvor]- Štampa
- "Reporter" – nedeljnik[28]
- "Galicki Korespondent" – društveno-politički nedeljnik[29]
- "Galičina" – regionalne novine[30]
- Radio
- Television
- "Ivano-Frankovsk ODTRK" – regionalna državna radiodifuzna kompanija[33]
- "Studio 3 " – regionalna radiodifuzna kompanija[34]
- "Galičina" – regionalna televizija[35]
Gradovi pobratimi
[uredi | uredi izvor]Ivano-Frankovsk je zvanično pobratimljen sa sledećim gradovima:[36]
- Jelgava
- Nova Sol
- Arlington
- Trakaj
- Hšanov
- Lublin
- Žešov
- Strašeni
- Brest
- Hšanov
- Košalin
- Braga
- Ohota
- Opole
- Prerov
- Ribnjik
- Svidnjica
- Naning
- Tomašov Mazovjecki
- Zjelona Gora
- Rustavi
U februaru 2016. Gradsko veće Ivano-Frankovska prekinulo je svoje pobratimske odnose sa ruskim gradovima Surgut, Serpuhov i Veliki Novgorod usled Ukrajinske krize.[37]
Gradovi partneri
[uredi | uredi izvor]Ivano-Frankovsk zvanično ima partnerski odnos sa sledećim gradovima:[36]
- Baja Mare, Rumunija (1990)
- Njiređhaza, Mađarska (2004)
- Veliki Varadin, Rumunija (2003)
- Trgovište, Rumunija (2005)
Galerija
[uredi | uredi izvor]-
Regionalni muzej umetnosti
-
Jermenska katedrala
-
Stara vila
-
Crkva Ave Marija
-
Spomenik Adamu Mickjeviču
-
Istorijska zgrada (1897) u takozvanoj "bankarskoj četvrti"
-
Kuća Leona Grovera (1905)
-
Arhitektura u centru grada
-
Manastir vaseljenskog sestrinstva
-
Zgrada okružnog suda
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „The City of Ivano-Frankivsk”. sbedif.if.ua. Arhivirano iz originala 16. 4. 2000. g. Pristupljeno 7. 3. 2010.
- ^ a b „Іstorія Stanіslavova”. 12. 8. 2009. Arhivirano iz originala 3. 8. 2016. g.
- ^ ІVANO-FRANKІVSЬK: ІNVESTICІЙNIЙ PASPORT 2017 (PDF). Credit-Rating (na jeziku: Ukrainian). Kiev. Pristupljeno 31. 1. 2019.
- ^ Informational portal of the Region Arhivirano 2010-12-19 na sajtu Wayback Machine
- ^ Zamki і hrami Ukraїni (na jeziku: Ukrainian). Castles.com.
- ^ Jewish Genealogy – The Jewish Settlement from its Inception until 1772.
- ^ „Brief History of Ivano-Frankivsk”. Arhivirano iz originala 28. 07. 2011. g. Pristupljeno 03. 06. 2020.
- ^ Toronto Ukrainian Genealogy Group – History of Galicia
- ^ Yanukovych condemns attempts to undermine unity, Kyiv Post (21 January 2011) Arhivirano 2011-01-24 na sajtu Wayback Machine
- ^ Jewish Genealogy – Between the Two World Wars
- ^ yadvashem.org
- ^ Carmi, Krystyna (2015). The strange ways of providence in my life. North Charleston, SC, USA: CreateSpace. str. 105. ISBN 1507811462.
- ^ „UKRAINE : general data”. Populstat.info. Arhivirano iz originala 25. 6. 2009. g. Pristupljeno 5. 5. 2009.
- ^ a b v „Weatherbase: Historical Weather for Ivano-Frankivsk, Ukraine”. Weatherbase. Pristupljeno 12. 1. 2013.
- ^ Ivano-Frankovska [Climate of Ivano–Frankivsk] (na jeziku: ruski). Pogoda i klimat (Weather and Climate). Arhivirano iz originala 13. 12. 2019. g. Pristupljeno 13. 12. 2019.
- ^ „Ivano-Frankivsk Ukraine Climate Data”. Climatebase. Pristupljeno 12. 1. 2013.
- ^ a b v g „UKRAINE: Major Cities”. City Population. Pristupljeno 10. 11. 2012.
- ^ „Archived copy”. Arhivirano iz originala 3. 10. 2009. g. Pristupljeno 14. 9. 2009.
- ^ „Archived copy”. Arhivirano iz originala 15. 3. 2012. g. Pristupljeno 9. 7. 2013.
- ^ „Pinkas hakehillot – Stanislawow”.
- ^ Full list of renamed streets
- ^ „Reporter. Ivano-Frankivsk weekly. 25 May 2010”. Arhivirano iz originala 24. 02. 2014. g. Pristupljeno 03. 06. 2020.
- ^ „Park Gotelь”.
- ^ „Gotelь Nadія. Gotelь Іvano-Frankіvsьk”.
- ^ „Auscoprut Hotel”. 4. 9. 2011. Arhivirano iz originala 4. 9. 2011. g.
- ^ Gotelь. „Gotelь "Pіd "Templem" v Іvano-Frankіvsьku”. Arhivirano iz originala 11. 07. 2017. g. Pristupljeno 03. 06. 2020.
- ^ „Tsunami main website”. Arhivirano iz originala 19. 03. 2011. g. Pristupljeno 03. 06. 2020.
- ^ Reporter. „"Reporter" – Іvano-Frankіvsьkiй portal novin "Reporter"”. Arhivirano iz originala 16. 04. 2010. g. Pristupljeno 03. 06. 2020.
- ^ „Galicьkiй korespondent”.
- ^ „Іnternet-versія gazeti "Galičina": Golovna”. galychyna.if.ua.
- ^ 1043.com.ua
- ^ „Teleradіokompanія "VEŽA"”.
- ^ „Іvano-Frankіvsьka ODTRK "KARPATI"”. Arhivirano iz originala 22. 03. 2022. g. Pristupljeno 03. 06. 2020.
- ^ „Bakteriologičeskaя laboratoriя "Studio-3"”. Arhivirano iz originala 26. 10. 2011. g.
- ^ „Ofіcійniй veb-saйt oblasnogo telebačennя "Galičina": Golovna storіnka”. galtv.if.ua.
- ^ a b „Perelіk partnersьkih mіst Іvano-Frankіvsьka” (PDF). mvk.if.ua (na jeziku: ukrajinski). Ivano-Frankivsk. 1. 9. 2019. Pristupljeno 30. 3. 2020.
- ^ Chernivtsi decided to terminate the relationship with twin two Russian cities, The Ukrainian Week (February 27, 2016)
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Carmi, Krystyna (2015). The strange ways of providence in my life. North Charleston, SC, USA: CreateSpace. str. 105. ISBN 1507811462.
- "Endure, Defy and Remember", by Joachim Nachbar, 1977
- Evans, Andrew (1. 3. 2007). Ukraine: The Bradt Travel Guide. Bradt Travel Guides. ISBN 978-1-84162-181-4. Pristupljeno 7. 3. 2010.
- "False papers: deception and survival in the Holocaust", by Robert Melson, Univ. of Illinois Press, 2000. Dr. Melson is a professor of political science at Purdue, whose grandfather owned the Mendelsohn factory in Stanislawow.
- "I'm not even a grown up, the diary of Jerzy Feliks Urman", translated by Anthony Rudolf and Joanna Voit, ed. by Anthony Rudolf. London: Menard Press, 1991. 11-yr old in Stanislaw commits suicide to avoid capture by Nazis.
- "Living Longer than Hate", by C.S. Ragsdale
- Mokotoff, Gary; Amdur Sack, Sallyann; Sharon, Alexander (novembar 2002). Where once we walked: a guide to the Jewish communities destroyed in the Holocaust. Avotaynu. ISBN 978-1-886223-15-8. Pristupljeno 8. 3. 2010.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Gradska uprava Ivano-Frankovska
- mvk.if.ua – Zvanični sajt grada
- Internet stranica Regionalne uprave za statistiku
- Veb sajt asocijacije ukrajinskih gradova
- Sajt Franik
- Veb kompanija u Frankovsku
- Portal
- ifportal.net Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. maj 2022)
- pravda.if.ua
- Ivano-Frankovsk na sajtu Curlie (jezik: engleski)
- Lokalni poslovni katalog Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. septembar 2011)
- Sovjetska topografska karta 1:100,000
- 2005 Ivano-Frankovsk – Satelitski snimak
- Mape područja Stanislavova, sa opštim oblikom glavnih ulica, prikazuje uvećane detalje grada sa austrijske vojne karte iz 1905. godine
- Stanislau fenomen – Kako se zapadno ukrajinsko provincijsko gnezdo Ivano-Frankovska pretvorilo u naprednu književnu metropolu i multikulturnu granicu između Istoka i Zapada. Autor: Holger Gemba na signandsight.com