Pređi na sadržaj

Исијавање (film)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Isijavanje
Filmski poster
Izvorni naslovThe Shining
Žanrhoror
RežijaStenli Kjubrik
ScenarioStenli Kjubrik
Dajana Džonson
ProducentStenli Kjubrik
Temelji se naIsijavanje
(Stiven King)
Glavne ulogeDžek Nikolson
Šeli Duval
Deni Lojd
MuzikaVendi Karlos
Rejčel Elkind
Direktor
fotografije		Džon Alkot
MontažaRej Lavdžoj
Producentska
kuća		Warner Bros.
Godina1980.
Trajanje143 minuta
Zemlja Ujedinjeno Kraljevstvo
 SAD
Jezikengleski
Budžet19 miliona dolara[1]
Zarada47,3 miliona dolara[1]
Sledeći
IMDb veza

Isijavanje (engl. The Shining) je psihološki horor film[2] iz 1980. režisera i producenta Stenlija Kjubrika, koji je sa Dajanom Džonsom napisao scenario na osnovu istoimenog romana Stivena Kinga. Glavne uloge u filmu tumače Džek Nikolson, Šeli Duval i Deni Lojd, a radnja prati silazak u ludilo jednog pisca i alkoholičara u oporavku, koji prihvata posao čuvanja hotela tokom zimskog perioda sa svojom suprugom i malim sinom.

Film je sniman gotovo isključivo u studiju EMI Elstree, na setovima zasnovanim na stvarnim lokacijama. Kjubrik je često radio sa malom filmskom ekipom, što mu je omogućavalo da više puta snima određene scene, koje su ponekad dovodile do iscrpljenosti glumaca i ekipe. Nova Steadicam oprema korišćena je za snimanje nekoliko scena, dajući filmu inovativan i impresivan izgled i doživljaj.

Film je objavljen 23. maja 1980. u Sjedinjenim Američkim Državama, a 2. oktobra u Ujedinjenom Kraljevstvu. U bioskopima je objavljeno nekoliko verzija, od kojih je svaka bila skraćena u odnosu na prethodnu, ukupno oko 27 minuta. Reakcije na film u vreme njegovog izlaska bile su pomešane; Stiven King je kritikovao film zbog odstupanja od romana. Film je dobio dve kontroverzne nominacije na prvoj dodeli nagrada Zlatna malina 1981. godine — za najgoreg reditelja i najgoru glumicu — od kojih je potonja povučena 2022. godine zbog Kjubrikovog navodnog ponašanja prema Šeli Duval tokom snimanja.[3] Kritički odgovor na film se vremenom popravio.

Često navođen kao jedan od najboljih horor ostvarenja svih vremena, film je 2018. godine odabran za očuvanje u Nacionalnom registru filmova Sjedinjenih Američkih Država od strane Kongresne biblioteke kao „kulturološki, istorijski ili estetski značajan”.[4] Nastavak pod nazivom Dr Sleep, zasnovan na Kingovom istoimenom romanu iz 2013, objavljen je 2019. godine.

Radnja

[uredi | uredi izvor]

Džek Torens prihvata posao čuvanja udaljenog hotela „Vidikovac”, u Stenovitim planinama Kolorada, koji se zatvara svake zime. Po njegovom dolasku, upravnik Stjuart Ulman obaveštava Džeka da je prethodni kućepazitelj, Čarls Grejdi, pre deset godina u hotelu ubio svoju ženu, dve mlade ćerke i sebe.

U Bolderu, Džekov sin Deni ima predosećanje i doživljava napad. Džekova žena Vendi objašnjava doktorki jedan incident iz prošlosti kada je pijani Džek slučajno iščašio Deniju rame; Džek je nakon toga prestao da pije. Pre odlaska na odmor, glavni kuvar hotela, Dik Haloran, otkriva Deniju da poseduju telepatske sposobnosti koje on naziva „isijavanjem”. Haloran upozorava Denija da hotel takođe „isijava” zbog tragova neprijatnih prošlih događaja i savetuje mu da izbegava sobu 237.

Prolazi mesec dana i Deni počinje da ima zastrašujuće vizije, od kojih u jednoj vidi ubijene Grejdijeve bliznakinje. U međuvremenu, Džekovo mentalno zdravlje se pogoršava; pati od autorske blokade, sklon je izlivima besa i sanja o ubistvu svoje žene i deteta. Denija u sobu 237 mame nevidljive sile, a Vendi ga kasnije pronalazi povređenog. Džek istražuje sobu i nalazi duh žene, ali okrivljuje Denija da je sam sebi naneo povrede. Džek se vraća piću uz pomoć duha barmena Lojda. Duhovi, uključujući Delberta Grejdija, počinju da se pojavljuju u Zlatnoj sali. Grejdi kaže Džeku da je Deni telepatski zatražio pomoć od Halorana i da Džek mora da „ispravi” svoju ženu i dete.

Vendi nalazi Džekov rukopis i otkriva da se sastoji isključivo od ponavljanja rečenice „Samo rad i nimalo igre čine Džeka dosadnim momkom”. Kada Džek zapreti da će je ubiti, Vendi ga onesvesti bejzbol palicom i zaključava ga u ostavi, ali ona i Deni ne mogu da odu jer je Džek ranije sabotirao hotelski radio i motorne sanke. U njihovoj hotelskoj sobi, Deni ponavlja „redrum” i piše ovu reč karminom na vratima kupatila. Vendi vidi reč u ogledalu i shvata da je to u stvari reč „ubistvo” (engl. murder) napisana unazad.

Deni piše „redrum” na vratima kupatila.

Grejdi oslobađa Džeka koji polazi za Vendi i Denijem sa sekirom. Deni beži kroz prozor kupatila, a Vendi se brani nožem dok Džek pokušava da provali kroz vrata. Haloran, koji se vratio sa odmora na Floridi kako bi odgovorio na Denijev telepatski poziv u pomoć, stiže do hotela motornim sankama. Njegov dolazak odvraća Džekovu pažnju, koji ga napada i ubija u predvorju, a zatim kreće u poteru za Denijem kroz živu ogradu. Vendi trči kroz hotel tražeći Denija i nailazi na hotelske duhove i viziju talasa krvi koji se prosipa iz lifta, sličnu Denijevom ranijem predosećanju.

U lavirintu od žive ograde, Deni vešto ostavlja tragove unazad kako bi zbunio Džeka i sakriva se iza snežnog nanosa. Džek luta bez traga i gubi se. Deni i Vendi se ponovo sreću i odlaze Haloranovim motornim sankama, ostavljajući Džeka da se smrzne u lavirintu.

Na fotografiji u hodniku hotela, Džek je prikazan kako stoji među okupljenim gostima na zabavi 4. jula 1921. godine.

Uloge

[uredi | uredi izvor]
Glumac Uloga
Džek Nikolson Džek Torens
Šeli Duval Vendi Torens
Deni Lojd Deni Torens
Skatman Kraders Dik Haloram
Bari Nelson Stjuart Ulman
Filip Stoun Delbert Grejdi
Džo Terkel Lojd
En Džekson doktorka
Toni Berton Lari Derkin
Bari Denen Bil Votson

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b „The Shining (1980)”. Box Office Mojo. Arhivirano iz originala 11. 11. 2019. g. Pristupljeno 10. 2. 2020. 
  2. ^ „How Stanley Kubrick film 'The Shining' drives you insane”. faroutmagazine.co.uk (na jeziku: engleski). 10. 10. 2022. Arhivirano iz originala 26. 3. 2024. g. Pristupljeno 26. 3. 2024. 
  3. ^ Murray, Tom (11. 7. 2024). „No, Shelley Duvall was not traumatized by Stanley Kubrick on The Shining – she embraced it”. Independent. Pristupljeno 7. 10. 2024. 
  4. ^ Landrum, Jonathan Jr. (12. 12. 2018). „'Jurassic Park,' 'Shining' added to National Film Registry”. Associated Press. Arhivirano iz originala 12. 12. 2018. g. Pristupljeno 12. 12. 2018. 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Isijavanje na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Исијавање_(филм)&oldid=28837719”