Kampanija

Kampanija
Campania
Kampanija; Campania;
	; Zastava ; Grb
Država	Italija
Admin. centar	Napulj
Predsednik	Stefano Kaldoro
Površina	13.595 km2
— broj st.	5.811.390
— gustina st.	427,47 st./km2
	Zvanični veb-sajt

Kampanija (ital. Campania) je jedna od 20 pokrajina Italije. Nalazi se na prelazu iz središnjeg dela države u južni. Glavni grad pokrajine je Napulj, treći po veličini grad Italije, a veći gradovi su i Salerno, Kazerta, Benevento, Avelino.

Kampanija je bogata kulturom i tradicijom (arheološki lokaliteti (Pompeja, Pestum, Amalfi), srednjovekovni gradovi, uticaji brojnih civilizacija).

U Kampaniji je nastalo i poznato jelo - pica.

Poreklo naziva

Naziv „Kampanija“ potiče iz vremena starog Rima od reči „Campania felix“, što na latinskom jeziku znači „srećna pokrajina“, „plodotvorna pokrajina“.

Položaj

Kampanija je južna pokrajina Italije, sa izlaskom na Tirensko more na zapadu i jugu. Graniči sa pokrajinama:

na severozapadu - Laciom
na severoistoku - Molizeom
na istok - Apulijom
na jugoistok - Bazilikatom

Prirodne odlike

Površina pokrajine je 13.595 km² i po ovome je Kampanija jedna od srednje prostranih italijanskih pokrajina.

Reljef

U okviru Kampanije razlikuje se nekoliko prirodnih celina. Istočni deo obuhvata 35% površine pokrajine i čine ga središnji Apenini, koji u potpunosti zatvaraju pokrajinu sa severa, istoka i juga. Njihovi najviši vrhovi dosežu i preko 2.000 m nadmorske visine (Vrh Milteto 2.050 m n. v.). U središnjem delu nalazi se prostrano pobrđe (51% pokrajine), poznato po uzgajanju vinove loze, agruma i masline. Tu se nalazi i nekoliko usamljenih planina, od kojih je najpoznatija planina - vulkan Vezuv. Zapadna celina je ravničarska i podeljena na dve veće ravnice - severnu, Kampanijsku ravnicu i južnu ravnicu - Sele. Mada najmanja (15% površine) ona obuhvata najaktivniji deo pokrajine, privredno razvijen i gusto naseljen. Ovo posebno važi za oblast glavnog grada Napulja, koja je na plodnom zemljištu ispod Vezuva.

Klima

Klima u većem delu Kampanije je sredozemna, da bi u planinskim krajevima dobila oštrije, planinske crte.

Vode

Kampanija je primorska pokrajina sa izlaskom na istočnu obalu Tirenskog mora na svom zapadu i jugozapadu. Obala je razuđena, sa dva velika zaliva, severnim Napuljskim i južnim, Salernskim. U ovom moru smešteno je i nekoliko malih ostrva, koja su sastavni deo pokrajine. Ona su turistički veoma cenjena i poznata, posebno veća od njih - Kapri, Iskija i Pročida. Od rečnog sistema treba spomenuti nekoliko reka, koje imaju značaj jedino na nivou pokrajine. To su Volturno, Sele i Kalore. Ove reke su kratke, strmo se spuštaju sa Apenina na istoku pokrajine i stvaraju priobalne ravnice pri ušću u Tirensko more.

Upravna podela

Kampanija je podeljena u pet okruga (provincija) sa istoimenim gradovima kao upravnim središtima:

Istorija

Praistorija i antika

Oblast Kampanije bila je naseljena još u vreme praistorije, a prvi poznati stanovnici bila su Italska plemena. U 8. veku p. n. e. počinje osnivanje starogrčkih kolonija u južnoj Italiji, pa i u Kampaniji, koja time postaje deo Velike Grčke. Prva grčka kolonija Kuma osnovana je severno od Napulja. U to područje dolaze Etrurci, Samniti, a kasnije Rimska republika, krajem 4. veka p. n. e.

Kampanija je bila veoma aktivno područje u Drugom punskom ratu, kada je Hanibal 217. p. n. e. spalio žitnice Kampanije, da bi izazvao reakciju slabije rimske vojske i time je uvukao u otvoren sukob. Hanibal nije uspeo dovoljno umanjiti rimsku nadmoć. Cilj je bio da se gradovi Kampanije pobune protiv Rima, koji ih nije mogao zaštititi. Ni Rimljani nisu uspeli da navuku Hanibala u zamku. Posle pobede Hanibala u bici kod Kane 216. p. n. e. Kapua se pobunila, najpre zahtevajući ravnopravnost sa Rimom tražeći da jedan konzul bude iz Kapue. Kada je Rim to odbio Kapua je započela pregovore sa Hanibalom, koji joj daje nezavisnost. Drugi gradovi Kampanije nisu sledili primer Kapue, tako da Rimljani 211. p. n. e. pokoravaju Kapuu. Kampanija je bila izuzetno važna za Rim kao žitnica sve dok Rim nije osvojio Egipat na prelazu iz stare u novu eru. U to vreme posedi u Kampaniji pretvaraju se u latifundije, koje su se zadržale do modernih vremena.

Srednji vek

Posle pada Zapadnog rimskog carstva u Kampaniji se vodio Gotski rat između Gota i Vizantije. Vizantija je pobedila, ali posledice rata su se osećale vekovima. U ovo vreme nastaje i prva značajna luka Zapada za trgovinu sa Vizantijom, Amalfi. Posle tu dolaze Lombardi, koji su uspostavili vojvodstvo Benevento. Normani pod vodstvom Roberta Gviskara osvajaju i ujedinjuju Kampaniju tokom 11. i 12. veka. Oduzeli su Vizantiji južnu Italiju i obrazovano je Kraljevstvo Sicilija.

Posle sukoba Hoenštaufovaca sa papama, kraljevstvo pripada Karlu Anžujskom, koji gubi Siciliju, pa se stvara Napuljska kraljevina. Alfonso V Aragonski ujedinjuje Napulj sa Sicilijom i osniva Kraljevstvo Dve Sicilije. Jedno vreme ponovo su Sicilija i Napulj odvojeni, pa Španija ponovo dominira (1504—1713). Burboni vladaju tim područjem od 1713. g. do ujedinjenja Italije 1860. g.

Stanovništvo

Danas Kampanija ima preko 5,8 miliona stanovnika i to je druga po naseljenosti pokrajina Italije. To je gotovo 2 puta više stanovnika nego pre jednog veka, ali za svega 5-6% više nego pre 25 godina. Međutim, rast je bio mnogo izraženiji u priobalnim delovima, posebno ko Napulja, dok se u većini planinskih predela broj stanovnika znatno smanjio.

Gustina naseljenosti Kampanija je nagušće naseljena italijanska pokrajina. Gustina naseljenosti je preko 420 st./km², što je dvostruko više od državnog proseka (200 st./km²). Deo pokrajine oko grada Napulja je izuzetno gusto naseljen - preko 2.000 st./km². Ravničarski i priobalni deo pokrajine je naseljen u okviru pokrajinskog proseka. Ovaj deo je i razvijeniji i okrenut industriji i turizmu. Apeninsko područje na istoku i jugu, mahom poljoprivredno, slabo je naseljeno (<100 st./km²).

Etnička slika

U pokrajini dominira italijansko stanovništvo. Uticaj sporog razvoja pokrajine u poslednjim decenijama vidi se i u veoma malom udelu novodoseljenog stanovništva (1,7%), mahom naseljenog u Napulju i okolini. Ne treba zanemariti ni primetan broj novog, bogatog stanovništva nastalog od nekadašnjih turista, mahom Britanaca i Amerikanaca, koji se nastanjuju u turističkim predelima pokrajine (Kapri npr.).

Privreda

Tradiconalne privredne grane u većini delova pokrajine su industrija i poljoprivreda. Kampanija spada u najnerazvijenije pokrajine Italije, pre svega zahvaljujući još uvek jakoj lokalnoj kriminalnoj organizaciji Kamori, koja svojim delovanje onemugućava brži i jači razvoj.

Poljoprivreda se temelji na uzgajanju vinove loze i proizvodnji maslinovog ulja. U ravničarskim krajevima gaji se žito i agrumi. Na poljoprivrednim proizvodima stvorena je i čuvena pica, jedan od simbola Kampanije.

Najrazvijenija i najraznovrsnija industrija locirana je oko Napulja .

Najveći deo stanovništva uposlen je u tercijarnom i kvarternom sektoru. Oba sektora su vezana za grad Napulj, kao prestonicu pokrajine i važno turističko odredište - turizam i ugostiteljstvo, trgovina, bankarstvo, državna uprava, javne, kulturne i obrazovne ustanove.

Turizam je izuzetno bitna razvojna grana pokrajine. Od turističkih odredišta treba spomenuti: Pompeja i Herkulaneum, Pestum, Kapri, Napulj, Amalfi, Sorento.

Galerija

Fotografije gradova pokrajine

Spoljašnje veze

Zvanični veb-sajt
ItalianVisits.com: Turistički vodič kroz Kampaniju
www.isoledellacampania.eu Ostrva u Kampaniji Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. septembar 2009)
Karta pokrajine

Normativna kontrola
Međunarodne	FAST ISNI VIAF
Državne	Španija Francuska BnF podaci Nemačka Izrael Sjedinjene Države Švedska Češka Vatikan
Geografske	MusicBrainz area
Ostale	Enciklopedija Britanika