Kapska oblast
Kapska oblast, Kapsko florističko carstvo ili Kapensis (lat. Capensis) jedno je od šest florističkih carstava koje su definisali botaničari poput Ronalda Guda i Armena Tahtadžana[1].
Geografski položaj i karakteristike
[uredi | uredi izvor]
Kapska oblast nalazi se na krajnjem jugu Afrike u oblasti sa suptorpskom mediteranskom klimom, u široj okolini Rta dobre nade. Administrativno, zauzima delove Zapadne i Istočne kapske provincije u Južnoafričkoj republici. Površina Kapskog florističkog carstva je oko 95.500 km²[2][3][4], dok su obuhvaćene nadmorske visine od nivoa mora do 2325 m (planinski vrh Klajn Svardberg)[3]. Godišnja količina padavina u Kapskoj oblasti, između 250 i 2000 mm vodenog taloga[2][3], neravnomerno je raspoređena među ekoregionima. Geološku podlogu većim delom čine neutralni do kiseli kvarcni areniti[5].
Florističke i vegetacijske karakteristike
[uredi | uredi izvor]
Iako površinom najmanje florističko carstvo, Kapensis poseduje izražen biodiverzitet biljaka. Flora ovog carstva broji preko 9000 vrsta, sa visokim učešćem endemičnih vrsta (oko 70%). Flora Kapske oblasti ima zajedničkih elemenata sa florama Australijskog i Antarktičkog florističkog carstva, što ukazuje na njihovo zajedničko (gondvansko) poreklo tokom geoloških perioda jure i krede.
Karakteristične endemične familije su Bruniaceae, Geissolomataceae, Greyiaceae, Grubbiaceae, Penaeaceae, Retziaceae i Roridulaceae. Za preko 280 rodova kopnenih biljaka Kapska oblast je centar diverziteta. Od njih, 210 rodova je endemično za ovu oblast. Najkarakterističniji su rodovi vres (Erica), pelargonija (Pelargonium), živo kamenje (Lithops, Mesembryanthemum) i vrste poput srebrnog drveta (Leucadendron argenteum)[6].
Najveće površine u Kapskoj oblasti zauzima sredozemna vegetacija finbosa. Finbos grade biljke iz familije vresova (Ericaceae), usled čega on izgledom podseća na vrištine, ali i biljke iz familija Proteaceae i Restionaceae. Proteaceae su naročito prilagođene čestim letnjim požarima (pirofite). Karakteristične žbunaste zajednice u Kapskoj oblasti nazivaju se strandveld (na peščanim obalama), renosterveld (žbunovi glavočika sa dosta trava i geofita) i olbanske šikare. Ponegde su prisutni i ostaci afromontanih šuma (planinskih šuma Afrike).
Fitogeografska i ekološka podela carstva
[uredi | uredi izvor]Fitogeografski posmatrano, Kapsko florističko carstvo obuhvata samo jedan floristički region (Kapski floristički region), koji obuhvata samo jednu florističku provinciju (Kapsku florističku provinciju ili Kapsku oblast)[1].
Stručnjaci WWF-a su Kapsku oblast podelili u tri ekoregiona:
- AT1201 — olbanske šikare[4]
- AT1202 — nizijski finbos i renosternveld[2]
- AT1203 — planinski finbos i renosternveld[3]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Takhtajan 1986
- ^ a b v Cowling S. 2001. Ekoregion nizijskog finbosa WWF. (jezik: engleski)
- ^ a b v g Cowling S. 2001. Ekoregion planinskog finbosa WWF. (jezik: engleski)
- ^ a b Spriggs A. 2001. Ekoregion olbanskih šikara WWF. (jezik: engleski)
- ^ Deacon H.J. 1991. Historical background of invasions in the mediterranean region of southern Africa. In: Groves R.H., Di Castri F. (eds.) Biogeography of Mediterranean invasions. pp 51—58
- ^ Zlыgostev A. 2001—2008. Florističeskoe delenie suši i okeana. V: „Žiznь rasteniй", Pristupljeno 3. 7. 2009.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Takhtajan, A. (1986). Floristic Regions of the World. University of California Press. ISBN 978-0-520-04027-4.
