Kompleks Staro selo u Sirogojnu
| Kompleks Staro selo u Sirogojnu | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Sirogojno |
| Opština | Čajetina |
| Entitet |  Srbija |
| Država | Srbija |
| Vrsta spomenika | spomenik kulture |
| Tip kulturnog dobra | Nepokretno kulturno dobro |
Kompleks Staro selo se nalazi u Sirogojnu, pod zaštitom je Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo.[1] S obzirom da predstavlja značajnu istorijsku građevinu, proglašen je nepokretnim kulturnim dobrom Republike Srbije.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Kompleks Staro selo u Sirogojnu je osnovan 1980. godine i obuhvata zaseok formiran od prenetih kuća i pomoćnih zgrada koje su organizovane u nekoliko domaćinstava, tipičnih za zlatiborski kraj u prošlosti.[1] U etno-parku je prikazana zlatiborska kuća, starovlaška brvnara u razvojnim fazama, kao i način organizovanja objekata u okviru okućnice.[1] Predstavlja arhitekturu i organizaciju naselja, porodice i seoske zajednice, kao i privrednu i ekonomsku osnovu i kulturu stanovanja.[1] U cilju oživljavanja celine, deo kompleksa je dobio novu namenu pa se u okviru etno-parka nalaze radionice za izradu predmeta zanatske radinosti, prodavnica suvenira, krčma i apartmani za boravak gostiju.[1] Pored objekata narodne arhitekture, sastavni deo zaštićene okoline čini crkva Svetih apostola Petra i Pavla sa starim seoskim grobljem kraj nje.[1] Prema izvorima crkvu je podigao protojerej Georgije Smiljanić uz pomoć priložnika iz okolnih sela. Ikonostas je delo zografa Simeona Lazovića koji je na carskim dverima ostavio natpis sa godinom 1764. koja služi kao odrednica za vreme izgradnje samog hrama.[1] Današnji izgled je crkva dobila krajem 19. veka kada je zamenjen krov od šindre, uklonjen drveni trem i prizidan spratni zvonik. U centralni registar je upisan 2. oktobra 2019. pod brojem SK 84, a u registar Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo 18. septembra 2019. pod brojem SK 13.[1]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- B. Krstanović, Sirogojno, Muzej „Staro Selo”, Spomeničko nasleđe Srbije, nepokretna kulturna dobra od izuzetnog i velikog značaja, Beograd, 1998, 351.
- B. Krstanović, Sirogojno, Muzej „Staro Selo”, Spomeničko nasleđe Srbije, nepokretna kulturna dobra od izuzetnog i velikog značaja, Beograd, 2007, 356.
- Sirogojno — Muzej narodnog graditeljstva, Kulturno nasleđe Srbije, zaštita i uređenje, Beograd 1982, 105.
- Staro selo, Muzej u Sirogojnu, Čuvari baštine, 50 godina rada Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture, Beograd 1998, 120—121.
- K. Grujović Brković, Kompleks Staro selo u Sirogojnu, Pogled kroz nasleđe 1965—2015, Kraljevo 2016, 162.
- R. Findrik, Zlatiborska brvnara i Muzej narodnog graditeljstva „Staro selo” u Sirogojnu, Beograd 1987.
- R. Findrik, „Zaselak u Sirogojnu” — izgradnja etnoparka na Zlatiboru, Glasnik Društva konzervatora Srbije 5 (1981), 33—36.
