Korzički jezik
| korzički | |
|---|---|
 | |
| Govori se u |  Francuska Italija |
Broj govornika | nepoznato (225.000 citirano 1993) |
| latinica (korzički alfabet) | |
| Zvanični status | |
Službeni jezik u | - |
Priznati manjinski jezik u | |
| Jezički kodovi | |
| ISO 639-1 | co |
| ISO 639-2 | cos |
| ISO 639-3 | Razno:cos – Korizikanskisdn – Galurezesdc – Sasareski |
 Većinski jezik
Manjinski jezik | |
 | |
Korzički jezik je italo-dalmatinski romanski jezik koji se koristi na ostrvu Korzika (Francuska) i na severu Sardinije (Italija). Korzički je dugo vremena bio kolokvijalni govor pored italijanskog i zvanični jezik na Korzici do 1859. nakon čega je italijanski zamenio francuski jezik, kada je Francuska preuzela vlast na Korzici od Đenove 1768. Naredna dva veka, korišćenje francuskog dostiglo je tu meru da su nakon Drugog svetskog rata svi ostrvljani govorili francuski. Procenjeno je da je do 1990. oko 50% ostrvljana posedovalo neko znanje korzičkog, dok ga je svega 10% koristilo kao prvi jezik.[2]
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Godine 40. jezik domorodačkog stanovništva nije bio ni romanski, ni italski. Prema rimskim izveštajima, na ostrvu je korišćen jezik koji je bio nepoznat Rimljanima. Jak rimski uticaj na ostrvu, koje je bilo rimska kolonija, trajao je do 469, kada su Vandali zauzeli ostrvo.
Korzički jezik je bio pod uticajem jezika raznih sila koje su upravljale ostrvom: Toskana (828–1077), Piza (1077–1282) i Đenova (1282–1768), nakon čega je Francuska preuzela vlast nad Korzikom i proglasila francuski jezik za jedini zvanični. Korzikansko dijalekatsko područje je jako šarolike.
Dijalekti[uredi | uredi izvor]
Dva najšire korišćena oblika korzičkog jezika su suprenaciju – severni deo ostrva, i sutanaciju, koji se govori na južnom delu ostrva. U glavnom gradu Korzike – Ajačo se koristi prelazni oblik.
Galureze se koristi na samom severu Sardinije, uključujući i region Galura i arhipelag La Madalena. Sasareski dijalekt se koristi u Sasari i okolini na severozapadu Sardinije. Postoje mišljenja da su ovi dijalekti zapravo zaseban jezik.
Standardni korzički jezik zasnovan je na severnim dijalektima, tj. na onima koji su genetski najbliži italijanskom jeziku i koji su definitivno toskanskog porekla. Južnokorzički dijalekti dele više zajedničkih inovacija sa najjužnijim italodalmatskim jezicima poput sicilijanskog, nego sa toskanskim. Zato je ispravnije reći da je korzički jezik jedan krovni geografski termin koji obuhvata sve italodalmatske jezike Korzike, povezane dijalekatskim kontinuumom, nego genetski zaseban jezički entitet.
Prema zakonu iz 1997. autonomni region Sardinija garantuje jednaki legalni status korzičkom sa drugim jezicima na Sardiniji.
Primeri reči[uredi | uredi izvor]
- l’acqua — „voda (ital. l’acqua)
- a terra/a tarra — zemlja (ital. la terra)
- l’omu — čovek (ital. l’uomo)
- a donna — žena (ital. la donna)
- u ghjornu — dan (ital. il giorno)
- u celu/u celi — nebo (ital. il cielo)
- notte/notti — noć (ital. notte)
- spidale/spedale/uspidali — bolnica (ital. ospedale)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Harris, Martin; Vincent, Nigel (1997). Romance Languages. London: Routlegde. ISBN 978-0-415-16417-7.
- ^ „Corsican in France”. Euromosaic. Pristupljeno 13. 6. 2008. To access the data, click on List by languages, Corsican, Corsican in France, then scroll to Geographical and language background.
Literatura[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
