Korisnik:A.Dinčić/Srednjovekovni istoričari

Pod srednjevekovnim istoričarima se podrazumevaju lica koja su dala doprinos u pisanju istorijskih zbivanja od pada Zapadnog Rimskog Carstva pa do pojave Humanizma i Renesanse u Italiji u 15. veku.

Na početku srednjovekovnog pisanja, preovladavaju pretežno tekstovi koje pišu duhovna lica iz religioznih pobuda i koji su na neki način vezani za crkvu. Veliki broj srednjevekovnih istoričara jesu bili crkveni otaci: Sveti Jeronim, Pavle Orozije, Blaženi Avgust, Beda Venerabilis i drugi. Druga kategorija koja je pisala u korist pristrasnosti crkve jesu bili crkveni sveštenici, i istovremeno istoričari: Pavle Đakon, Grgur Turski, Kasiodor, Ajnhard, Oton Frajzinški, Kozma Praški i drugi.

Na dvoru Karla Velikog je postojala čak i "Dvorska akademija", pored koje je jedno odeljenje bilo namenjeno za pisanje istorije.

Što se tiče slovenskog procvata, delatnost Ćirila i Metodija u IX veku je imala presudan značaj. Retko se u začetku srednjovekovnog pisanja može sresti necrkveni istoričar. Vladari su obilato potpomagali novcem i privilegijama crkvene pisce, a ovi su ih za uzvrat veličali. To je bila pristrasna srednjevekovna istoriografska škola. Najviše je bilo takvih istoričara u Svetom Rimskom Carstvu, Francuskoj, Engleskoj i Španiji. U srednjovekovnom pisanju, istoričari počinju da primenjuju nove kategorije: biografije, hagiografije (žitije svetaca), psaltire, hronike, tipografije i dela crkvenih otaca.

Posle 1200.godine stvari se bitno menjaju. Ovo je vreme hroničara krastaških ratova, od kojih su neki bili i sami učesnici događaja: Žofroa de Vilarduen, Robert de Klari, Žan de Žoenvil i drugi.

U srednjovekovnoj Evropi veliku cenu počinju da dobijaju spisi zapadnih ritera o njihovim pustolovinama po Svetoj Zemlji.

Takođe, ovo je period i procvata Srpske srednjevekovne države, pa i začetka srpskih istoričara: Rastko Nemanjić (Sveti Sava), Stefan Prvovenčanin, Episkop Danilo, Stefan Lazarević, Knjeginja Milica i drugi.

Period početka prevlasti Arapske i Turske imperije, obeležen je velikim procvatom islamskih istoričara: Al Tabarija, Rašida al-Dina i Ibn al-Atira Zanimljivo da se u srednjem veku pojavljuju i dela istoričara koji se ne predstavljaju, ali čiji su spisi pronađeni: Anonimni Gal i Teofanov nastavljač.

Za vreme pocepanosti Evrope u vreme Stogodišnjeg rata, dolazi do striktne podele pisaca istorijskih pogleda ka engleskoj i francuskoj pristrasnosti: Rigord, Toma Bazen, Gijom le Breton, Filip Komin, Pjer Dibo, Kristina Pizanska i drugi.

Najveći doprinos procavti istoriografije na Balkanskom prostoru su dali vizantiski istoričari: Ana Komnina, Nićifor Grigora, Mihailo Psel, Jovan Zonara, Jovan Kinam, Georgije Fransec i drugi. Dva Vizantijska cara su se takođe pokazala kao izvrsni pisci: Konstantin VII Porfirogenit i Jovan VI Kantakuzin]. Velika premoć istoričara zapadne provinijencije je bila i uslovljena blagonaklonošću Svete Stolice. Sa štampanjem prvih knjiga, počinje novi pogled na svet i odbacivanje "crne epohe", gde je vladala Crkva. U Majncu 1440. se otvara prva štamparija i počinju da se umnožavaju knjige Blaženog jeronima, Svetog Avgustina, Kasiodora, Jordanesa, Kvintilija i Cicerona. Humanist Aldo Manucije osniva 1490. svoju tipografiju i počinje preradu dela antičkih pisaca.

Procvat Evrope za vreme Humanizma i Renesanse je takođe period kada se znatno minimizira uloga crkve, i počinje da se razvija književna reč.

Humanisti poput: Frančeska Petrarke, Đovanija Bokača, Dante Aligijerija, Leonarda Skole, Flavija Bionde, Tomaza Parentučelija, Eneje Silvija Pikolominija i drugih počinjiu da se bave kako književnošću, tako i istorijom. Firenca postaje središte humanističke škole. Zanimljivo je i delo Tome Akvinskog "Suština teologije", neka vrsta preseka između filozofije i istorije.

Sa početkom Nemačkog seljačkog rata u 16. veku, reformacijom i pojavom Martina Lutera, Ulriha Cvinglija, Žana Kalvina, Vilijema Šekspira, Žaka Rablea i drugih poznosrednjovekovnih pisaca počinju novi pogledi na svet.

Glavna istorijska škola se sada skuplja oko Bolandista.

Spisak Srednjevekovnih istoričara