Korisnik:Crveni Krst/pesak

Crveni Krst (Vračar)

Crveni Krst ili jednostavno samo Krst je urbano naselje, deo grada Beograda. Nalazi se na Vračaru (većim delom) i na Zvezdari (deo Đerma).

Lokacija

Pogled na Vračar sa jedne od zgrada na Crvenom Krstu

Crveni Krst je stacioniran u istočnom delu opštine Vračar i zapadnom delu opštine Zvezdara. Crveni Krst se graniči sa Čuburom na zapadu, Kalenić pijacom na severozapadu, Đermom na severu, Lipovim Ladom na severoistoku, stadionom FK Obilić na istoku i Lekinim brdom na jugu.

Istorija

Spomenik koji je podigla Srpska pravoslavna crkva po naliku na krst koji je postavio Gligorije Vozarević

1595. godine Osmanlijski veliki vezir Sinan Paša spalio je mošti prvog srpskog arhiepiskopa Svetog Save negde na teritoriji današnjeg Vračara ali nakon dva veka spisi o tačnom mestu ovog događaja su nestali. Prva opcija koja se na kraju pokazala kao netačna je da se desilo na najvišem delu Vračaru, na mestu gde se danas nalazi Hram Svetog Save. Srpski pisac i istoričar Gligorije Vozarović (1790-1848) stavio je drveni krst na mestu gde se nalazi današnji trg na Crvenom Krstu kako bi označio tačnu lokaciju. Postoje verzije koje govore o tome da su mošti Svetog Save spaljene na Tašmajdanu ali ove tvrdnje nikad nisu dokazane. Vozarev krst kako je kasnije prozvan je prvi zvanični spomenik u istoriji grada Beograda i u vreme kada je stavljen predstavljao je simbol nezavisnosti od Osmanskog carstva. Srpska Pravoslavna Crkva je kasnije digla pravi spomenik gde se i dan danac stoji Vozarev krst. Mnogi ljudi ovaj deo Vračara i nazivaju Vozarev umesto Crveni Krst koji sa populacijom od 12,736 stanovnika (2002) čini jedan od najgušće naseljenih delova Beograd. Na Crvenom Krstu se nalaze i dva značajna crkvena objekta a to su pravoslavna crkva Svetog Pokrova Presvete Bogorodice i katolička crkva Svetog Antonija. Crkva Presvete Bogorodice je projektovana od strane poznatog arhitekte Momira Korunovića a sagrađena je 1932-33. Sagrađena je u Vizantijskom stilu ali su primetni i elementi Rimske gradnje kao što je kupola crkve. Crkvu Svetog Antonija projektovao je Jože Plečnik 1928-1932 po uzoru na Bečku arhitekturu. Ova crkva je inače jedina građevina u Srbiji koja je sagrađena pod blagim nagibom ka istoku.

Karakteristike

Deo Crvenog Krsta koji pripada Vračaru po popisu iz 2002. ima populaciju od 12,736 stanovnika, dok ceo Crveni Krst (zajedno sa delom koji pripada Zvezdari) ima populaciju od 13,748 stanovnika. Trg na Crvenom Krstu je proteklih godina pretvoren u okretnicu autobusa 83, kao i trolejbusa 22L. Trg je okružen ulicama Mileševska, Vojvode Šupljikca, Branka Krsmanovića, Jovana Rajića i Žičkom ulicom. Dok dve linije imaju okretnicu na Crvenom Krstu postoji četiri trolejbusa koje prolaze kroz Crveni Krst, a to su linije 19,21,22 i 29. Severnim delom duž Bulevara Kralja Aleksandra prolaze tramvajske linije 5,6,7 i 14. U južnom delu Crvenog Krsta duž Južnog bulevara prolaze autobuske linije 46 i 55. Buduća linija 1 beogradskog metroa bi trebala da ima stanicu na Crvenog Krstu. Atrakcija koja privlači dosta ljudi u ovaj deo grada je Beogradsko Dramsko pozorište sagrađeno 1948. godine, potpuno renovirano 2003. Naselje je poznato i po košarkaškom klubu Radnički koje je bilo šampion države 1973 i osvajači državnog Kupa 1976. Drugi bitni objekti su sportski centar Vračar.

U književnosti

Na premijeri filma Bitka na Neretvi na platnu Beogradskog dramskog pozorišta

Pisac Lale Vujadinović napisao je knjigu Krstaši - Čuburci koja govori o raznim dešavanjima ovog dela Beograda kao i o mnogim poznatim ličnostima koje su tu odrasle. Jedni od poznatijih ljudi ovog kraja su svakako Velimir Bata Živojinoć, Dragan Nikolić, Zoran Hristić, Dušan Prelević Prele, Dušan Duda Ivković i mnogi drugi čije je odrastanje kao i razne nevolje u koje su kao deca upadali pisac do detalja prepričao.