Korisnik:Jovannabatinic/pesak
| Ekšo | |
|---|---|
 Glavni trg u Ekšou (šved. Eksjö Stora Torget) | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Švedska |
| Teritorija | opština Jenćeping |
| Osnovan | 1403 |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2010. | 9,701 |
| Geografske karakteristike | |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
Ekšo (šved. Eksjö) je grad i sedište opštine Ekšo, okruga Jenćeping (šved.Jönköping) u Švedskoj koji u 2010. godini broji 9,701 stanovnika.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Grad Ekšo se najverovatnije pojavljuje u srednjem veku i prvi put se pominje 22. aprila 1345. godine pod imenom "Ekesiö" na sudskom protokolu o prodaji imanja.
U 16. veku Ekšo je bio jedan od šest švedskih gradova provincije Smoland (šved.Småland). Ostali su bili Jenćeping, Kalmar, Vestervik, Vekše i Vimerbi.
Nakon krunisanja kralja Gustava Vase 1524. godine, partizanski vođa Nils Dake je izazvao pobunu. Dake je preuzeo kontrolu nad tim područjem i u tome bio podržan od strane meštana, uključujući i Ekšo.
Kraljevska vojska je ubila partizanskog vođu i delovi njegovog tela su okačeni na javnim mestima, takođe u Ekšu kako bi se sprečio bilo kakav pokušaj novog ustanka.
Ovo je takođe moglo doprineti odluci Gustava Vase da opozove gradsku povelju Ekšo 1544. godine. Postoji nekoliko spomenika i narodnih muzeja koji odaju počast tim vremenima širom pokrajine i u opštini Ekšo, kao iu gustim Smolandskim šumama u kojima je Dake živeo.
U avgustu 2015, dogodio se požar u Starom Ekšou.[2]
Preseljenje[uredi | uredi izvor]
Tokom Nordijskog sedmogodišnjeg rata, Rantzauova vojska koja je pljačkala Ostergotland (šved. Östergötland) stigla je do Ekšoa nakon što je uspešno izbegla švedske pokušaje ograđivanja prelaskom preko jezera Somen (šved. Sommen) koje se nedavno zaledilo. Kada je Rantzau stigao, Ekšo je spaljen do temelja 1568. godine i naknadno obnovljen na nešto drugačijoj lokaciji. Izgradnju je vodio holanđanin Arent de Roj (šved. Arendt de Roy).[3]
Razvoj[uredi | uredi izvor]
Grad se pojavio kao centar za trgovinu volovima, ali nikada nije stvarno napredovao i ostao je mali grad sve dok jedna visoravan izvan grada nije postala mesto okupljanja Smolandskog puka (šved. Småland Regiment). Grad je i dalje bio u centru vojnih objekata, dolaskom inžinjerijskog bataljona i Husara iz Smalanda, u južnoj Švedskoj, zbog čega se javlja nedostatak velikih industrijskih objekata.
Značajni ljudi iz Ekšoa[uredi | uredi izvor]
- Niklas Hjalmarson (šved. Niklas Hjalmarsson), profesionalni branilac u hokeju na ledu Arizona Kojotsa, šampion Stenli kupa
- Prečasni F. M. Džonson (šved. F.M. Johnson) iz Švedske misionarske crkve u Čikagu, Ilinois
Znamenitosti[uredi | uredi izvor]
Kao i mnogi drugi švedski gradovi, Ekšo je zahvatio požar u 19. veku, pri čemu je polovina grada izgorela 1856. godine. Ali severni deo prvobitnog drvenog grada ostao je netaknut, a neke zgrade datiraju iz vremena rekonstrukcije grada u 1568. godine. 56 zgrada se smatra istorijskim znamenitostima. Požar u avgustu 2015. u kojem je poginula jedna osoba uništio je neke zgrade iz 17. veka.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „"Sweden Jönköpping"; City population”. Pristupljeno 29. 11. 2021.
- ^ „Vest o požaru, Stari Ekšo”. Pristupljeno 27. 11. 2021.
- ^ „Eskjö historia, CyberCity”. Pristupljeno 30. 11. 2021.