Korisnik:Ljubicicc/pesak
Benidorm je grad i opština u provinciji Alikante (Valensijanska zajednica), na mediteranskoj obali Španije.[1] Benidorm je turističko mesto u Španiji od 1925. godine, kada je luka proširena i izgrađeni prvi hoteli. Međutim, pravi „procvat“ Benidorma kao obalnog letovališta dogodio se tek pedesetih godina prošlog veka, kada je postao poznato letnje mesto za ljude koji dolaze iz unutrašnjosti Španije, posebno Madrida. Danas je poznat po hotelijerstvu, plažama i neboderima i prima toliko ili čak nešto više stranih turista nego španskih. Prema popisu stanovništva iz 2018. godine, Benidorm ima 67.558 stanovnika sa stalnim stanovništvom, što ga čini petim naseljenim gradom u provinciji Alikante i devetim u Valensijskoj zajednici.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Smatra se da je bilo naselja u području Benidorma verovatno još oko 3000. godine pre nove ere, uključujući dokaze o rimskim i punskim ostacima. Međutim, naselja u toj oblasti bila su mala i tek u vreme dolaska Mavara lokalno stanovništvo je počelo da raste u doba dinastije Umajada. Hrišćanski kralj Đaume prvi od Aragona pokorio je region 1245. godine, a Benidorm je prvi put zvanično postao poznat 1325. godine, kada mu je admiral Bernat de Sarija od Polopa dodelio gradsku povelju kao način uklanjanja Mavara i omogućavanje hrišćanima da nastanjuju to područje. Strateški grad je Bernat de Sarija takođe koristio da zaustavi rastuću snagu admirala Rodžer de Laurija, lorda Altea, na jugu Kraljevine Valensije.
Istorija Benidorma u narednih nekoliko vekova bila je napadnuta napadima iz mora otomanskih i barbarskih gusara. U 17. veku su se poboljšali uslovi za Benidorm i njegove ljude, pre svega izgradnjom naprednog sistema za navodnjavanje 1666. godine za kanalisanje vode u region. Do 18. veka ribari Benidorma postali su poznati i traženi širom Španije i šire. Tuna je bila njihov glavni ulov i oni su usavršili drevnu tehniku almadrabe iz islamskih vremena. Uspeh ribarske industrije, zajedno sa poboljšanom lokalnom poljoprivredom, pomogao je da podstakne snažnu lokalnu ekonomiju. Obalni promet se takođe povećao, donoseći više bogatstva regionu, tako što je grad postao baza za morske kapetanije i izgradnju njihovih brodova. Godine 1952. ribarska industrija Benidorma pala je u pad; ovo je bio faktor za podsticanje gradskog veća da odobri mnoge nove razvojne planove namenjene turističkom tržištu. Danas je grad najveće letovalište u Evropi i Španiji i odgovoran je za značajan deo španske velike turističke industrije, sa pet miliona turističkih dolazaka godišnje.
Lokalna politika[uredi | uredi izvor]
Nakon što je Španskoj socijalističkoj radničkoj partiji (PSOE) dodelio većinu ili pluralizam na izborima od obnove demokratije 1977, Benidorm je favorizirao desničarsku Narodnu stranku (PP) od opštih izbora 1993. PP je dobila kontrolu nad lokalnim savetom na lokalnim izborima 1995. i na izborima 1999. i 2003. osvojila 14 od 25 poslaničkih mesta. Izbori 2007. dobili su većinu jednog mesta u odnosu na PSOE, ali neslaganja u PP grupi dovela su do pokretanja cenzure protiv gradonačelnika PP u septembru 2009. godine. Zamenio ga je socijalista Agustin Navarro. U 2019. PP je pobedila na lokalnim izborima, dobivši apsolutnu većinu. Od lokalnih izbora 2019. godine, politički sastav u lokalnom veću bio je sledeći:
| Stranka | Sedišta |
|---|---|
| PP | 13 |
| PSOE | 10 |
| Cs | 2 |
Geografija[uredi | uredi izvor]
Grad je podeljen na pet delova: Poniente („zalazak sunca“) i Levante ( „izlazak sunca“), svaki je okrenut istoimenoj plaži; stari grad (koji se takođe naziva El Kastelj); La Kala nalazi se na zapadnoj strani Ponientea; i El Rinkon de Los koji se nalazi na istočnoj strani Levantea. Između dve plaže nalazi se stenovit rt i luka.
Stari grad zauzima podnožje i područje odmah u unutrašnjosti, dok većina hotela zauzima novije razvijene dijelove u unutrašnjosti dveju plaža. Nekoliko kilometara od obale nalazi se nenaseljeno ostrvo poznato kao ostrvo Benidorm ili ostrvo pauna (zbog toga što je prethodno imao paunovo kućište) što pruža dramatičan središnji deo morskog pejzaža. Pedro Zaragoza Orts, tadašnji mladi gradonačelnik Benidorma, stvorio je plan gradnje grada koji će složenom formulom gradnje osigurati da svaka zgrada ima površinu zemljišta za slobodno vreme, garantujući budućnosti bez viška skučene konstrukcije primećene u drugim oblastima Španije. Jedini je grad u Španiji koji se još uvek drži ovog krutog pravila. Većina ulica u gradu nazvana je po mestima kao što su Urugvajska avenija, Mediteranska avenija, Peking ulica... Mediteranska avenija je široka avenija koja preseca Levante i povezuje stari grad sa uglom Rinkon, Avenija Evropa prelazi Levante pod pravim uglom koji povezuje zapadne gradske granice s plažom Levante. Benidorm je povezan sa železničkom prugom FGV između Alikantea i Denije. Odsek do Alikantea sada je pretvoren u tramvajski promet, a tramvaji saobraćaju najmanje svakih pola sata između Benidorma i Alikantea. Vozovi voze satno od Benidorma do Denije, povezujući se sa tramvajima na stanici Benidorm.
.jpg)
Klima[uredi | uredi izvor]
Benidorm ima vruću polusušnu klimu sa vrlo blagim zimama i vrućim letima. Grad prima nešto više od 300 mm padavina godišnje, a najmoćnija sezona je sredina kasne jeseni, što ga sprečava da se klasifikuje kao mediteranski. Uživa u više od 3.000 sunčanih sati godišnje, a prosečna godišnja temperatura je oko 19–20 ° C (66–68 ° F). Tipične maksimalne temperature tokom zime kreću se od 16 do 22 ° , dok su najniže temperature od 6 do 12 ° . Temperaturne oscilacije su male, a tokom leta još manje, tokom leta maksimalne temperature obično se kreću od 28 do 32 ° , dok su najniže temperature od 20 do 24 ° . U skoro svim letnjim mesecima gradske minimalne temperature noću ostaju iznad 20 ° , što španski meteorolozi nazivaju "tropskom noći". :
| Klimatski podaci za Benidorm | |||||||||||||
| Mesec | Jan | Feb | Mar | Apr | Maj | Jun | Jul | Avg | Sep | Okt | Nov | Dec | God |
| Prosečna temperatura mora ° C (° F) | 14.4
(58.0) |
14.0
(57.2) |
14.3
(57.7) |
16.3
(61.4) |
18.9
(66.1) |
22.5
(72.4) |
25.1
(77.1) |
26.1
(79.0) |
24.9
(76.8) |
22.4
(72.3) |
19.3
(66.8) |
16.4
(61.5) |
19.6
(67.2) |
| Srednja dnevna svetlost dana | 10.0 | 11.0 | 12.0 | 13.0 | 14.0 | 15.0 | 15.0 | 14.0 | 12.0 | 11.0 | 10.0 | 10.0 | 12.3 |
| Prosečan ultraljubičasti indeks | 2 | 3 | 5 | 6 | 8 | 9 | 10 | 9 | 7 | 4 | 3 | 2 | 5.6 |
Turizam[uredi | uredi izvor]
Benidorm je popularan kod turista iz Velike Britanije, Irske, Nemačke, Belgije i Holandije. Početni rast popularnosti Benidorma može se pripisati eksploziji prazničnih paketa i nastavlja se tokom cele godine, zbog noćnog života zasnovanog na središnjoj koncentraciji barova i klubova. Veliki broj žurki koji počinje oko 21:00 i nastavlja do ranih sati što Benidorm razdvaja od ostalih sličnih gradova. Autor i novinar Guardiana Giles Tremlett identifikovao je grad kao rodno mesto paketnog turizma u knjizi Duhovi iz Španije: Putovanja kroz skrivenu prošlost neke zemlje i napomenuo je da je kulturno grad bio u suprotnosti s konzervativnim predstavama o nacionalnom katoličanstvu koje je general Franko[2] zagovarao.
Tokom 80-ih Benidorm je razvio reputaciju britanskih pijanih turista i nasilnog opijanja. To se nije dešavalo tokom cele godine, već uglavnom u letnjim mesecima julu i avgustu. Tokom 1980-ih porodice su bile stavljene po strani što se tiče posete gradu. Međutim, danas je problem pijanstva i lošeg ponašanja turista u velikoj meri nestao, a Benidorm je to savladao. Sada je veoma dobro prisustvo policije u gradu što je značajno poboljšalo sigurnost i stvorilo dobru atmosferu. Noćni život je veoma popularan i uglavnom uključuje kabaree i barove.
Grad je sada veoma popularan kod porodica. Takođe, sve više i više starijih ljudi iz Severne Evrope odlučuje da tamo ostanu zimi. To je Benidormu pretvorilo u sinonim za starije ljude u tim zemljama.
Benidorm ima tri glavne plaže: Plaža Levante, Plaža Poniente, Plaža Mal Pas; sve imaju plavu zastavu od 1987. godine, što je maksimalni standard kvaliteta koji je priznala Evropska unija. Gran Hotel Bali, hotel sa četiri zvezdice koji se nalazi u ovom gradu od 2002. godine, zgrada je visoka 186 metara, koja je pet godina stajala kao najviši neboder u Španiji, sve dok ga nisu nadmašile kule CTBA u Madridu i zgrada Intempo, takođe u Benidormu. Zgrada Intempo trenutno je peta najviša u Španiji i najviša zgrada u Valensiji.
Događaji i atrakcije[uredi | uredi izvor]
Svakog leta, od 1959. do 2000. godine, grad je slavio Benidorm Međunarodni festival pesme, takmičenje pesama po kome su postale poznate međunarodne ili španske poznate ličnosti, poput Hulio Iglesiasa[3], Rafael ili Duo Dinamiko.
Od 2010. godine, u julu, Benidorm slavi indie muzički festival, sa nacionalnim i međunarodnim muzičkim grupama, pod nazivom "Benidorm Lov Festival". Benidorm je 2011. godine bio domaćin starta „Povratak u Španiju”, jedne od tri velike biciklističke ture.
Benidorm se može pohvaliti s tri tematska parka orijentisana na porodicu: Tera Mitika je u unutrašnjosti grada, u podnožju planine, a Akvalandija i Mundomar nalaze se na periferiji grada, na strani Levantea. U Benidormu ima puno stvari koje treba uraditi za sve uzraste. Uz sve dostupne porodične atrakcije, Benidorm je opisan kao jedno od porodičnih destinacija za odmor u Španiji i Evropi. Pored velikih trgovačkih i komercijalnih prostora. U Benidormu je snimljena epizoda hit britanske serije Mućke[4] (Samo budale i konji). Epizoda se zvala "Nikad ne pada kiša ...".
TV serija pod nazivom Benidorm emitovala se na ITV-u (sa reprizama na ITV2) u Velikoj Britaniji. Emitovanje desete serije počelo je u februaru 2018. godine.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Geografija - Španija”. sites.google.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-05-30.
- ^ „Zašto Španci žele da iskopaju Franka”. BBC News na srpskom (na jeziku: srpski). 2019-10-24. Pristupljeno 2020-05-30.
- ^ „Julio Iglesias - Web Oficial”. www.julioiglesias.com. Pristupljeno 2020-05-30.
- ^ „Činjenice o seriji „Mućke“ koje verovatno niste znali”. www.novosti.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-05-30.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Postojeći članak na vikipediji engleska verzija