Korisnik:Theactualpavle/pesak

Spajk Li
Spajk Li 2011. godine
Ime po rođenju	Šelton Džekson Li
Datum rođenja	20. mart 1957. godine
Mesto rođenja	Atlanta, Džordžija, SAD
Zanimanje	Filmski reditelj
Aktivni period	1977 - sadašnjost
Nagrade	Oskar za najbolji adaptirani scenario, BAFTA za najbolji adaptirani scenario

Šelton Džekson "Spajk" Li (rođen 20. marta 1957. godine) je američki filmski reditelj, producent, pisac i glumac. Svoj rediteljski debi napravio je filmom Ona to mora imati (engl. She's Gotta Have It) iz 1986. godine. Od tada je režirao i napisao scenarije za mnoge filmove, poput: Ljubavna groznica (engl. Jungle Fever) iz 1991. godine, Malkom Iks (engl. Malcolm X) iz 1992. godine, kao i Crni član KKKlana (engl. BlacKkKlansman) iz 2018. godine. Li je takođe i glumio u 11 od svojih filmova.

U njegovim filmovima takođe se mogu videti kritički hvaljene izvedbe glumaca poput: Denzel Vošingtona, Lorens Fišberna, Samjuel L. Džeksona, Đankarla Espozita, kao i Džon Dejvid Vošingtona.

Tematike kojima se Li neprestano bavi u svojim filmovima uglavnom imaju povezanosti sa rasnim odnosima, problemima u afroameričkoj zajednici, kriminal i siromaštvo, kao i mnogi drugi politički problemi. Za svoj rad je tokom godina dobio mnoštvo nagrada, uključujući i Oskar za najbolji adaptirani scenario, BAFTA nagradu za najbolji adaptirani scenario kao i dve Emi nagrade.

Mladost

Šelton Džekson Li je rođen u Atlanti, Džordžija. Njegovi roditelji su bili Žaklin Kerol (rođena Šelton), profesorke umetnosti i afroameričke književnosti, i Vilijam Džejms Edvarda Li III, džez muzičar i kompozitor. Li ima dva mlađa brata i sestru, Džoj, Davida i Ćinkve, i sve troje su u nekom trenutku imali neku ulogu i njegovim filmovima. Režiser Malkom D. Li je njegov rođak. Kada je bio dete, porodica se preselila iz Atlante u Bruklin u Njujorku. Tokom detinjstva, majka mu je dala ime „Spajk“, koji se zadržao do danas. Pohađao je srednju školu Džon Djui u bruklinskom naselju Grejvsend.

Li se upisao na Morhaus Fakultet, kroz istoriju poznat kao koledž za Afroamerikance u Atlanti, gde je snimio svoj prvi studentski film, Poslednja prevara u Bruklinu. Pohađao je filmske kurseve na Univerzitetu Klark Atlanta i diplomirao. u masovnoj komunikaciji iz Morhausa. Diplomirao je na Tiš školi umetnosti Univerziteta u Njujorku, gde je stekao zvanje magistra likovnih umetnosti na filmu i televiziji. Dok je Li studirao na Univerzitetu u Njujorku, pohađao je neke časove zajedno sa Oliverom Stounom i Angom Lijem. Jedan od njegovih profesora bio je Martin Skorseze.

Stil, tematika i uticaj u filmovima

„Na bilo koji način“ (engl. “By any means necessary”) – mantra koja često otvara filmove Spajka Lija – odražava suštinska uverenja reditelja: apsolutnu neophodnost jednakosti za Afroamerikance, na bilo koji način.

Lijevi filmovi se bave ispitivanjem rasnih problema, problema diskriminacije prema boji kože, konkretno u afroameričkoj zajednici, mada Li kaže da se tema diskriminacije može primeniti na bilo koju rasnu ili nacionalnu manjinu. U njegovim filmovima takođe možemo naći i temu urbanog kriminala i siromaštva.

Njegovi filmovi su takođe poznati po svojim jedinstvenim stilskim elementima, uključujući upotrebu takozvanih "doli" kadrova za portretisanje likova koji „lebde“ kroz svoju okolinu, što su njegovi kinematografi više puta koristili u svom radu.

Tokom intervjua sa časopisom GQ, 2018. godine, Li je izdvojio Na dokovima Njujorka (engl. On the Waterfront) iz 1954. godine, Ulice zla (engl. Mean Streets) iz 1973. godine i Lice u publici (engl. A Face in the Crowd) из 1957. године као неке од његових омиљених филмова.