Kraljevina Ausan

Kraljevina Asuan; أوسان
	;
Geografija
Kontinent	Azija
Regija	Arabijsko poluostrvo, Bliski istok
Zemlja	Jemen
Prestonica	Masvar, Hagar Džahir
Društvo
Religija	Politeizam
Politika
Oblik države	monarhija
— Kralj
Zakonodavna vlast	Kralj
Istorija
Istorijsko doba	stari vek, Rani srednji vek
— Osnivanje	oko 800 p. n. e.
— Ukidanje	oko 500 p. n. e.
— Status	bivša država

Kraljevina Ausan (starojužnoarapski jezik: , arap. أوسان, engl. Awsan),^[1] bila je jedna od antičkih jemenskih kraljevina uz obale Arabijskog mora istočno od Adena.

Istorija

Između 8. i 6. veka. p. n. e. nad Jemenom je dominiralo šest tadašnjih kraljevina; Minejsko, Kataban, Ausan, Hadramaut, Saba i Himjar koja su čas ratovala jedna protiv drugih, ili sklapala savezništva, a sve zbog kontrole nad karavanskim Putem tamjana i dominacije u lukrativnoj trgovini mirodijama.^[2]

O Kraljevini Ausan se najmanje zna od svih antičkih kraljevina Južne Arabije. Centar ove kraljevine prostirao se severoistočno od današnjeg Adena, južno od Vadi Badžhana u planinama Hadramuta, u kotlini Vadi Markaha. U svakom slučaju Ausan je graničio i delio teritorij sa Katabanom, sa kojim je povremeno ratovao, ali i sklapao saveze i vladao zajedno. Njihovi retki natpisi pisani su na katabanskom, verovatno zbog toga grčki geograf Eratosten (276. p. n. e. - 194. p. n. e.) nije pravio razliku između Ausana i Katabana.

Pozicija njegove prestolnice Hagar Džahir^[3] (ili Masvar ?) je još uvijek zagonetka. Negde oko 7. veka p. n. e. Ausan je zauzeo zemlje Katabana i zapadne delove Hadramauta i ovladao obalom centralnog Jemena sa lukom Tafid, iz koje se kasnije razvio Aden. Time je Ausan stekao kontrolu nad pomorskom trgovinom, koja se tad odvijala uz obalu.

Negde u vreme vladavine sabejskog vladara (mukariba) Karib il Vatara I (oko 685. p. n. e.) Ausan je došao u sukob sa Sabom i njihovim tadašnjim saveznicima; Katabanom, Hadramautom i gradovima državama Haramom i Kaminahom. Nakon nekoliko vojnih ofanziva Saba i Kataban zauzeli su Ausan i njegove vazalne zemlje Kahad, Dahas i Tubanaj.

Pred kraj 4. ili početkom 3. veka p. n. e. Kataban je za vladavine kralja Džada ib Džigala, verovatno u savezništvu sa susednim Minejskom kraljevinom i Hadramautom uspeo da se oslobodi Sabejske hegemonije.

Od tada su Kraljevina Kataban vladala plemena zastupljena u Veću Kataban; Radman, Madaj, Almalik i Džahir, Kraljevina Ausan (ali kao vazalna država) i njegovi bivši vazali - gradovi države; Kahad, Dahas i Tubanaj.

Pred kraj 1. veka p. n. e. Kataban je podpao pod vlast Himjarske kraljevine i od tad počinje kraj Kraljevine Ausan, koje se sve manje spominje.

U novije vreme, od sredine 1990-ih, postoje pokušaji da se na temelju aero i satelitskih snimanja pronađe lokacija ausanske prestolnice. Jemenski arheolog Sajad Ajub na temelju pronađene keramike kod mesta Hagar Asfal, tvrdi da je pronašao asuansku prijestolnicu Hagar Džahir. Po njemu je to bio veliki grad na površini od 160.000 m², okružen zidinama sa hramovima izgrađenim pod helenističkim uticajem.^[4]

Vladari Ausana

Amkarib, 800. p. n. e. otac Dakril Lhina
Dakril Lhin, 7. veku p. n. e., on je uzeo titulu „mukariba“ (otac jednog od Murata)
Murata (ili Martaj), sredina 7. veku p. n. e., njega je pobedio sabejski mukarib Karib il Vatar I
Madil I
Džasdukil Fari' um I
Madil II Salhan
Džasdukil Fari' um II Šarahat
Amijita Gajlan Gašmu

Izvori

Literatura

Kenneth A. Kitchen: The World of Ancient Arabia Series. Documents for Ancient Arabia. Part I. Chronological Framework & Historical Sources. Liverpool, 1994.
Korotajev, Andrej (1996). Pre-Islamic Yemen. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag. ISBN 978-3-447-03679-5.

Spoljašnje veze

Télédetection archéologique dans la Wadi Markha Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. februar 2010) (jezik: francuski)

[brit-1] Awsan, Encyclopædia Britannica

[</ref-2] Ancient history of Yemen

[ah-3] WHKMLA: Arabia Felix: Yemen prior to Islam

[4] O Ausanu na portalu Encyclopædia Britannica

[1]

[2]

[3]

[4]