Lakapini
Lakapin (grčki: Λεκαπηνος) je bila vizantijska porodica jermenskog porekla čiji su pripadnici vladali Vizantijskim carstvom u prvoj polovini 10. veka kao savladari Konstantina VII Porfirogenita iz Makedonske dinastije.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Rodonačelnik Lakapina je Teofilakt Abaktist, jermenski seljak koji je spasio život Vasiliju I 872. godine zbog čega je dobio zemlje kao nagradu. Prezime je izvedeno od lokaliteta Lakape gde su se verovatno nalazili i posedi Lakapina. Porodici Lakapina pripadao je Roman I koji je postao vrhovni komandant carske flote i carev savladar 920. godine nakon što je svoju ćerku Jelenu udao za Konstantina Porfirogenita. Vladao je od 920. do 944. godine. Svoje sinove uzdizao je za savladare. Hristifor, Stefan i Konstantin Lakapin postali su savladari svoga oca i Porfirogenita. Drugi Romanov sin, Teofilakt, postao je carigradski patrijarh. Hristiforova ćerka Marija-Irena udata je za bugarskog cara Petra I, sina pokojnog Simeona. Romana su svrgli sinovi Stefan i Konstantin decembra 944. godine. Njih je ubrzo svrgao Konstantin Porfirogenit koji je tako postao jedini vizantijski car. Potomci careva Lakapina zauzimali su visoka mesta u dvorskoj kancelariji tokom nekoliko decenija. Vasilije Lakapin, vanbračni Romanov sin, postao je parakoimomen i stvarni vladar carstva 980-tih godina tokom maloletstva Vasilija II Bugaroubice.
Porodično stablo
[uredi | uredi izvor]| Teofilakt Abaktist | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Roman I Lakapin (870–948), car 920–944 | Teodora (umrla 922.), avgusta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Hristifor Lakapin (umro 931.), savladar 921–931 | Sofija, ćerka Nikite | Stefan Lakapin (910–963), savladar 924–945 | Ana Gabalina, avgusta | N. Lakapina | Roman Saronit | Teofilakt Lakapin (917–956), Carigradski patrijarh 933–956 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Jelena Lakapina (umrla 961.), avgusta | Konstantin VII Porfirogenit (905–959), vladar 913–920 & 944–959, savladar 920–944 | Agata Lakapin | Roman Argir | Jelena, ćerka Hadrijana | Konstantin Lakapin (912–946), savladar 924–945 | Teofana Mamas | N. Lakapina | Mousele | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Petar I Bugarski, Bugarski car 927–969 | Irina Lakapin (umrla oko 966.) | Roman Lakapin | Mihailo Lakapin, magistar i rektor | Roman Lakapin, sevastofor | Roman Lakapin, patrikije i eparh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izvori
[uredi | uredi izvor]- Kazhdan, Alexander (1991). „Lekapenos”. Ur.: Kazhdan, Alexander. The Oxford Dictionary of Byzantium. New York and Oxford: Oxford University Press. str. 1203—1204. ISBN 978-0-19-504652-6.
- Runciman, Steven (1988) [1929]. The Emperor Romanus Lecapenus and His Reign: A Study of Tenth-Century Byzantium. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-35722-7.