Lešok
Administrativni podaci | |
---|---|
Država | Severna Makedonija |
Opština | Tearce |
Stanovništvo | |
— 2002. | 440 |
Geografske karakteristike | |
Koordinate | 42° 03′ 50″ S; 21° 01′ 58″ I / 42.0638° S; 21.0327° I |
Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
Aps. visina | 560 m |
Ostali podaci | |
Poštanski broj | 1224 |
Pozivni broj | +389 (0)44 |
Registarska oznaka | TE |
Lešok ili Lešak je naselje u Severnoj Makedoniji, u severnom delu države. Lešok pripada opštini Tearce.
U Lešoku se nalazi istoimeni manastir Lešok (posvećen Svetom Atanasiju), jedan od najčuvenijih u zapadnom delu Makedonije.
Geografija
[uredi | uredi izvor]Naselje Lešok je smešteno u severnom delu Severne Makedonije. Od najbližeg većeg grada, Tetova, naselje je udaljeno 10 km severno.
Lešok se nalazi u donjem delu istorijske oblasti Polog. Naselje je položeno na severozapadnom obodu Pološkog polja. Istočno od naselja pruža se polje, a zapadno se izdiže Šar-planina. Nadmorska visina naselja je približno 560 metara.
Klima u naselju je umereno kontinentalna.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Kada je u Beogradu 23. marta 1904. godine stvorena "prva srpska komitska četa" sa vojvodom Anđelkom Aleksićem, rodom iz Poreča u Staroj Srbiji. U toj četi sastavljenoj od 25 četnika, trojica su bila iz sela "Leška": Kosta Mihailović, Marko Veljković i Đorđe Cvetković. Bugari su ih otkrili nadomak Pčinje, i sa velikom vojnom silom napali kod "Šuplje stene", 9. maja 1904. godine, i tom prilikom su svi Srbi komite izginuli.[1]
Dana 28. avgusta 1932. godine u Lešku je osvećen spomenik poginulim oficirima i vojnicima Srbima, iz 13. pešadijskog kadrovskog puka. Oni su poginuli u borbama oko Leška, tokom povlačenja srpske vojske 1915. godine. Na čelu Priređivačkog odbora bio je predsednik opštine Lešak, Grigorije Jovanović. Spomenik je otkrio izaslanik Kraljev, brigadni general Vlada Pavlović.[2]
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]Lešok je prema poslednjem popisu iz 2002. godine imao 435 stanovnika.
Pretežno stanovništvo u naselju su etnički Makedonci (99%).
Većinska veroispovest je pravoslavlje.
Poreklo stanovništva po rodovima
[uredi | uredi izvor]Starosedeoci:
- Mazarakovci (2 k., Mitrovdan)
- Marinkovci (6 k., Mitrovdan)
- Daboćevci (5 k., Aranđelovdan)
- Poparovci (3 k., Petkovdan i Nikoljdan)
- Popovci ( 8 k., Petkovdan i Nikoljdan)
- Sirmini (3 k., Mitrovdan)
- Tošećevci (4 k., Nikoljdan)
- Kiprovci (2 k., Nikoljdan)
- Čajkovci (1 k., Mitrovdan)
- Čočolovci (1 k., Aranđelovdan)
Doseljenici:
- Aljaljovci (2 k., Sv.Nikola). Doseljeni iz susedne Slatine. Najstariji predak ovog roda zvao se Veljan koji je živeo i umro u Slatini. Njegov sin Joše doselio se u Lešak 1902. god.
- Bazovci (1 k., Petkovdan). Doseljenici is sela Vratnice. Prvi doseljenik bio je Bazo koji prešao u Lešak početkom 19. veka. Bazovci pripali su nekom starinačkom rodu u Vratnici.
- Bambevci (2 k., Sv.Đorđe) doseljeni iz sela Rogačeva krajem 19.veka. Prvi doseljenik bio je Januš koji je došao da radi u Lešačkom Manastiru i ostao da živi u Lešku.
- Gadžovci (1 k., Aranđelovdan) doseljenici iz sela Lokvica kod Prizrena. Nadimak su dobili zato što su bili crni. U Lokvici su pripadali starom rodu Vukanovcima koji nose prezime Vukanović. Danas Srba u Lokvici više nema.
- Grkovci (5 k., Aranđelovdan) doseljeni iz Rogačeva krajem 18. veka. U Lešak došli su trojica braća koji su bili u sukobu sa drugom rodu u Rogačevu zbog jedne njihove žene pa su napustili zbog toga to selo i došli u Lešak. Nadimak Grkoj su dobili zato što nisu imale imanje u Lešku i zbog toga išli da rade u Grčku tokom leta.
- Zaprljevci (6 k., Sv. Đorđe Posni) su se doselili iz susedne Varvare pre oko 150 godina. U Varvari pripadali rodu Trimčevaca. Prvi doseljenik se zvao Nikola.
- Karapandžovci (4 k., Sv. Nikola) stari doseljenici iz sela Setolja. Prvi doseljenik se zvao Stevan.
- Kačovci (3 k., Petkovdan) doseljeni su iz Sirinićke Župe pre 220 godina. Prvi doseljenik zvao se Janko sa sinovim Risto i Mišo.
- Kovaćevci (10 k., Sv. Đorđe) stari doseljenici iz Varvare. U Varvaru došle iz Malesije, današnja Albanija.
- Kolarovci (2 k., Sv. Vrači) U Lešku su došli iz Starog Sela kod Vratnice, bili su kolari, pa su tako i dobili nadimak. Razlozi zašto i kada su se doselili u Lešak nisu poznati, ali se zna da je bilo sedmoro braće, a otac im je bio Marinko. Često ih je posećivala grupa Turaka. Jednog dana, kada im je dosadilo da ih uvek dočekuju i spremaju hranu, pobili su celu grupu i odselili se u Bugarsku, a Apostol i jedan od njegove braće Risto ostali su u Lešku.
- Korinkovci (8 k., Vavedenje) poreklom iz sela Slatine pored Leška. U Lešak došli sredinom 19. veka.
- Kostadinovci (15 k., Mitrovdan) poreklom iz sela Kotlina kod Kačanika
- Lalošvci (12 k., Vavedenje) poreklom iz suednog sela Neprošteno. U Lešak doselio se Miloš krajem 18. veka.
- Nešovci (2 k., Mitrovdan) doseljeni iz sela Čučer-Sandevo u Skopskoj Crnoj Gori. Prvo doseljenik zvao se Stojan. Nije imao naslednika pa je usvojio Neša iz Kučkova
- Prndžovci (1 k., Aranđelovdan) doseljeni iz susedne Varvare 1957 god.
- Sandarovci (1 k., Jovanjdan) doseljeni iz susednog Neproštena
- Sibinovci (4 k., Mitrovdan) doseljeni iz sela Kotlina kod Kačanika
- Skukovci (3 k., Nikoljdan) doseljeni iz sela Setole
- Pejčinovci (5 k., Petkovdan i Nikoljdan) doseljeni iz sela Otunje
- Takarovci (7 k., Petkovdan) doseljeni iz sela Duf kod Gostivara
- Čapeljanovci (3 k., Vavedenje) doseljeni iz sela Brezno početkom 20. veka
- Čapunkovci (6 k., Nikoljdan) doseljeni krajem 18. veka iz debarskog kraja
- Cvetkovci (2 k., Vavedenje) su nepoznate starine
- Cojovci (2 k., Vavedenje) doseljeni iz sela Setolje
- Jovanovci (1 k., Đurđevdan) doseljeni iz sela Jelošnik
- Belčevci (1 k., Vavedenje) doseljeni iz sela Zdunje kod Makedonskog Broda
- Boškovci (1 k., Aranđelovdan) doseljeni iz sela Varvara
- Šomevci (1 k., Nikoljdan) doseljeni iz sela Staravina kod Bitolja
U Lešoku se nalazi istoimeni Manastir Lešok (posvećen Svetom Atanasiju), jedan od najčuvenijih vizantijskih spomenika na području Severne Makedonije. Sastoji se od crkava posvećenih Svetom Atanasiju Velikom, Bogorodici i Knezu Lazaru Kosovskom. Bogorodičina crkva se prvi put pominje 1326. godine.