Lokalitet Slatina - Turska česma u Drenovcu
| Mesto | Drenovac, opština Paraćin Srbija |
|---|---|
| Podaci | |
| Trajanje iskopavanja | 1968 — 1972. godine |
| Rukovodstvo | Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac |
Lokalitet Slatina - Turska česma u Drenovcu predstavlja arheološki lokalitet koji se nalazi u naselju Drenovac, opština Paraćin. Proglašen je za nepokretno kulturno dobro, a njime rukovodi Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac.
Opšte informacije[uredi | uredi izvor]
Arheološko nalazište nalazi se u selu Drenovac, oko 10 km južno od Paraćina. Manjim delom zalazi u atare KO Sikirica i KO Krežbinac, na potezu Stara česma. Obuhvata površinu od oko 60 hektara. Nalazište pripada grupi neolitskih naselja na desnoj obali reke Velike Morave.[1]
Prva arheološka iskopavanja obavljena su u periodu od 1968. do 1972. godine u organizaciji Zavičajnog muzeja iz Jagodine. Reviziona arheološka istraživanja obavljena su u periodu od 2003. do 2011. godine, a u kontinuitetu se obavljaju do danas u okviru projekta Arheološkog instituta iz Beograda „Stalna arheološka radionica – srednje Pomoravlje u neolitizaciji jugoistočne Evrope” u saradnji sa Zavičajnim muzejima iz Jagodine i Paraćina.[1]
Iskopavanja su potvrdila postojanje dva kulturna sloja: stariji, starčevački (proto-Starčevo) i mlađi, vinčanski (rana faza). U mlađem horizontu istraženi su nadzemni stambeni objekti, definisani prisustvom lepa, rupama za drvenu konstrukciju i podnicom.[1] U starijem, starčevačkom kulturnom horizontu uočeni su ukopani objekti zemuničkog tipa gde su pronađeni najstariji tragovi stočarstva i zemljoradnje.[1]
Nalazište predstavlja najveće višeslojno naselje iz perioda neolita u srednjem Pomoravlju. Na osnovu odlika keramičkih nalaza život u naselju hronološki je opredeljen u vreme od 6.200. do 4.500. godine pre n.e. – rani period razvoja starčevačke kulture, odnosno proto-Starčevo i mlađi neolit, rana vinčanska kultura.[1]
Debljina kulturnog sloja iznosi oko 7,00 m. Na osnovu brojnih otkrivenih predmeta, izvanrednih umetničkih i zanatskih karakteristika, ostataka stambene arhitekture, složene stratigrafije kao i geografskog položaja i veličine, arheološko nalazište predstavlja jedinstven tip višeslojnog neolitskog naselja na području srednjeg Pomoravlja i jedno je od važnih centara razvoja neolitizacije jugoistočne Evrope. Na osnovu istraženih objekata i geomagnetnim metodama identifikovanih arheoloških celina utvrđeno je prisustvo velikog neolitskog naselja sa relativno pravilno raspoređenim objektima. Nalazište je značajno zbog naučnog proučavanja arhitekture i urbanizma u neolitu.[1]
