Luj Bartu
| Luj Bartu | |
|---|---|
 Luj Bartu | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 25. avgust 1862. |
| Mesto rođenja | Oloron Sen Mari, Francuska |
| Datum smrti | 9. oktobar 1934. (72 god.) |
| Mesto smrti | Marselj, Francuska |
| Politička karijera | |
| Politička stranka | Democratic Republican Alliance |
Žan Luj Bartu (fr. Jean Louis Barthou; Oloron Sen Mari, 25. avgust 1862 — Marselj, 9. oktobar 1934) je bio francuski advokat, političar i ministar.
Rodio se u mjestu Oloron-Sen-Mari, u departmanu Atlantski Pirineji 25. avgust 1862. godine.
Neposredno pred Prvi svetski rat, godine 1913. godine postao je premijer Francuske.
Kao ministar predsednik 1913—14. istakao se uvođenjem trogodišnje vojne obaveze i razvijanjem ratnog vazduhoplovstva. Kao ministar spoljnih poslova (1934) radio je na zbližavanju Francuske i SSSR-a i stvaranju uslova za njegovo primanje u Ligu naroda.
Uviđajući opasnost koja je zapretila Francuskoj dolaskom Hitlera na vlast u Nemačkoj 1933, nastojao je da dođe do zbližavanja između Francuske sa jedne strane i Poljske, Čehoslovačke, Rumunije i Jugoslavije na drugoj strani, pa je zato u proleće 1934. godine posetio prestonice tih država.
Poginuo je u pometnji koja je nastala nakon atentata u Marselju 9. oktobra 1934, zajedno sa kraljem Aleksandrom, u toku svojih napora da veže Jugoslaviju za francuski sistem bezbednosti.[1] Atentat na kralja Aleksandra su izvršili članovi ustaške i vančamihajkovske terorističke organizacije uz podršku Musolinijeve Italije i Hortijeve Mađarske. Luj Bartu je stradao od strane francuskog policajca koji ga je ustrelio u pometnji nastaloj nakon ubistva kralja Aleksandra, što su francuske vlasti zataškale. Prema balističkom izveštaju atentata, koji je javnosti postao dostupan 1974. Bartua je usmrtilo zrno 8 mm, ispaljeno iz revolvera M1892 – službenog oružja francuske policije.[2]
Bio je glavna ličnost iza francusko-sovjetskog pakta, kojeg je potpisao njegov naslednik Pjer Laval.
Istakao se kao pisac (studije o Mirabou, Lamartinu i francuskoj revoluciji) te da je 1918. godine postao član Francuske akademije.[3]
Smederevsko pristanište je nedugo nakon atentata bilo nazvano Pristanište Luja Bartua.[4] Na Kalemegdanu, prekoputa francuskog poslanstva, 26. maja 1935. zasađen je "Bartuov hrast".[5]
Sahranjen je na pariškom groblju Per Lašez.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „The assassination of King Alexander I of Yugoslavia, 1934”. Rare Historical Photos (na jeziku: engleski). Pristupljeno 18. 7. 2019.
- ^ Bogdanović, Branko. „Još ima tajni o atentatu u Marselju”. Politika Online. Pristupljeno 2023-05-26.
- ^ Young 2014 harvnb greška: više ciljeva (2×): CITEREFYoung2014 (help)
- ^ "Politika", 30. okt. 1934
- ^ "Politika", 26. maj 1935
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Young, R (2014). Power and Pleasure : Louis Barthou and the Third French Republic. McGill-Queen's University Press. ISBN 9780773563094. OCLC 951201248.
- Young, R (2014). Power and Pleasure : Louis Barthou and the Third French Republic. McGill-Queen's University Press. ISBN 9780773563094. OCLC 951201248.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Bartuov grob
- Tekst dr. Radovana Samardžića univ. prof. Filozofskog fakulteta u Beogradu u Enciklopediji Jugoslavije JLZ Zagreb 1980 knjiga prva pp. 514.
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Akademske | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
