Manastir Toplou

Pogled na Manastir Toplou.

Tvrđava Manastira Toplou

Manastirske zidine

Manastir Toplou (grč. Μονη Τοπλου) je grčki manastir iz 15. veka. Smešten je u suvom i pustom području okruga Lasiti, na istočnom delu ostrva Krit.

Istorija

Mnastir je prvobitno nazvan Panagia Akrotiriani (Devica Marija od rta), po obližnjem rtu Sidero. Njegov sadašnji naziv doslovno znači "sa topa", tako su ga zvale Osmanlije, jer je posedovao zidine koji su često služili za odbrambene svrhe.

Manastir Toplou je jedan od najznačajnijih manastira na Kritu. Posvećen je svetoj Bogorodici i Ssvetom Jovanu Bogoslovu. Nastao je oko sredine 15. veka, verovatno na ruševinama ranijeg manastira. Manastir je opljačkan od strane malteških vitezova 1530. godine i razrušen u zemljotresu 1612. godine. Zbog svog strateškog položaja, senat Republike Venecije, koja je tada upravljala Kritom, odlučio je da ga obnovi. Manastir je nastavio da postoji do pada Krita pod vlast Turske 1646. godine, nakon čega je napušten dugo vremena. 1704. godine je stekao posebne povlastice za zaštitu od carigradskog patrijarha, dobio status stavropigije i ponovo je naseljen.

U vreme grčkog ustanka protiv turskog ropstva 1821. godine svi monasi manastira Toplou su pobijeni od strane Turaka 1821. i ponovo je ostao pust sve do 1828.

1866. godine, tokom masovne kritske pobune protiv Turaka, manastir je ponovo demoliran.

Tokom nemačke okupacije 1941-44, Toplou je pružao utočište borcima otpora i u njemu je bio smešten njihov bežični radio. Kada je to otkriveno od strane Nemaca, iguman i monasi su mučeni i pogubljeni.

Arhitektura

Morajući da se brani od pirata i osvajača, manastir Toplou je utvrđen visokim zidinama. U svom sadašnjem obliku se proteže na oko 800 kvadratnih metara u tri etaže, podeljenih na kelije, pansione, kuhinje i skladišta. Glavna crkva (Katolikon) je izgrađen kao jednobrodna bazilika sa dva zvonika, datira iz 1558. godine.

Trenutni status

Uprkos svojoj burnoj istoriji, Toplou ima mnogo umetničkih dela u svom posedu. Poseduje bogatu zbirku vizantijskih ikona, knjiga i dokumenata, starih gravira i artefakata koji odražavaju njenu ulogu u istorijskim događajima koji su uticali na Krit tokom poslednjih vekova. Manastir poseduje oko 20 portreta monaha, episkopa i igumana. Zidovi trpezarije, takođe su ukrašeni sa izuzetnim freskama ikonopisca Manolisa Betinakisa.