Meri Džozefin Hanan
| Meri Džozefin Hanan | |
|---|---|
 engl. Mary Josephine Hannan | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 26. januar 1859. |
| Mesto rođenja | Dablin, Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Datum smrti | 7. jul 1936. (77 god.) |
| Mesto smrti | Hartbeespoort, Severna Afrika |
| Obrazovanje | Kraljevski koledž hirurga u Irskoj |
| Naučni rad | |
| Polje | medicina |
Meri Džozefin Hanan (Dablin, 26. januar 1859 — 7. jul 1936, Hartbeespoort) bila je jedna od prvih žena lekara u Irskoj i vatrena pobornica ženskih prava i zagovornica dece i javnog zdravlja.[1] Život je provela boreći se za ove ciljeve, stekavši na tom putu mnogo neprijatelja ali i prijatelja istomišljenika. Hananina posvećenost medicini, kao i njena upornost za ravnopravnost žena, oblikovaće generacije žena posle nje.
Život i karijera[uredi | uredi izvor]
Rođena je u Irskoj od oca Blumfilda i majke Grejs Ingram Hanan, koja je umrla kada je Meri imala samo četiri godine. Po završetku osnovnog školovanja Meri je krenuti stopama svog brata Fransisa i upisala se na Kraljevski koledž hirurga u Irskoj, u novembra 1886. godine u dobi od 27, samo godinu dana nakon što je ženama bilo dozvoljeno da pohađaju tu instituciju. Iako nije bila prva žena koja je studirala na ovom koledžu, bila je prva žena koja je na ovom koledžu diplomirala.[1] Iako nije postojala garancije da će kao žena moći da se bavi medicinom kada i ako diplomira, jer su medicinskim poljem u potpunosti vladali i dominirali muškarci. Diplomirala je četiri godine 1890. godine
Ubrzo nakon što je diplomirala otputovala je u Indiju da radi kao prva „lekarka na čekanju“. Po dolasku u Indiju, posvetila se poboljšanju zdravstvene zaštite žena i dece radeći u zemlji sa jako malo žena lekara. U Indiji je radila u bolnici Viktorija, država Kotah, a zatim u bolnici Daferin, država Ulvar. Godine 1894. postala je glavni medicinski službenik u bolnici Lejdi Daferin u Šikarparu, Gornji Sind. U vreme boravka u Indiji imenovana je za počasnog medicinskog savetnika Vojske spasa.[1]
Godine 1896. otiputovala je u Vels, gde je postala prva lekarka u Kardifu.
Godine 1900. vratila se u Irsku, u kojoj se bavila medicinom i živela u Dablinu na Merion skveru. Kada je 1903. napustila Irsku uputila se u Južnu Afriku, gde je postala član Generalnog komiteta Južnoafričkog medicinskog kongresa. Njen rad tamo se fokusirao na poboljšanje javnog zdravlja žena. Godinama je radila sa domaćim ženama kao medicinski službenik, i uporedo držala predavanja babicama u porodilištu Viktorija u Johanesburgu. U Pretoriji je pokrenula pokret devojka vodiča—koji je je bio sličan izviđačima u Sjedinjenim Američkim Državama.
Tokom 1920-ih, Hanan je napustila Južnu Afriku i otputovala u Pariz, Njujork i London da nastavi svoj rad i studije, i stekla postdiplomske diplome u Londonu i Parizu. Dok je bila u Njujorku, radila je sa Američkom organizacijom za zdravlje dece, fokusirajući svoje istraživanje na pedijatrju, dermatologiju i javno zdravlje. U Njujorku je bila pod velikim uticajem Američke zdravstvene organizacije dece, oslanjajući se na njene principe i publikacije.
Hanan se penzionisala u Hartbesprt-u, gde je živela do svoje smrti 1936. godine u sedamdesetosmoj godini života.
Borac za ženska prava
Hanan je u svojoj zemlji i svuda gde je živela i radila bila pionir pokreta za ženska prava. Bila je aktivna članica Lige za izbor žena, jedne od prvih organizacija srednje klase koja je promovisala pravo glasa žena.
Meri Hanan je u svom životu igrala mnoge uloge, ali njena najkorisnija i da se doda najkarakterističnija uloga bila je uloga žene u medicini koja je imala duboko interesovanje za svoj poziv sa ukorenjenom i sa strasnom odanošću istini. Snažan karakter, njena otvorenost i prezir prema svemu što je uživalo u nepoštenju stvorili su joj neprijatelje. Nije se plašila da kritikuje istaknute političare... Na neki način bila je natopljena misionarskim duhom, iako su je njen jaki zdrav razum i uvažavanje humora činili manje agresivnom i jednostranom nego što bi inače bila.[2] O tome govori i ovaj citat…
…Kada je u znak protesta 1903. kao članica Lige za oslobodjenje žena odbila da plati porez koji se odnosio na neudate žene, ali ne i na neoženjene muškarce, privedena je na sud. Na sudu se branila, svojom oštroumnošću i smislom za humor. kako je pisala štampa.[3] Međutim, članovi suda su njenu odbranu ismevali i omalovažavali. Ovim činom njena namera je bila da slučaj dospe sve do Vrhovnog suda ako bude potrebno. Zbog njenih napora u zaštiti ženskih prava jedan novinski članak opisao ju je kao „šampionke neudatih dama“.
Hanan je takođe pokrenula i pokret za devojke u Pretoriji, postavši dobro poznata ličnost u pokretu.
Pisac članaka o zdravlju
Hannanova posebna polja interesovanja bile su pedijatrija i dermatologija, a ranih 1920-ih nastavila je da se obrazuje tokom boravka u Londonu, Parizu i Njujorku. U Njujorku je bila pod velikim uticajem Američke zdravstvene organizacije dece, oslanjajući se na njene principe i publikacije za svoj Priručnik o zdravstvenom obrazovanju dece i srodnim predmetima za južnoafričke roditelje i školske nastavnike (1924). članaka o javnom zdravlju u novinama i časopisima.
Pisala je i objavljivala članke javnom zdravlju u časopisima i novinama, i pisal priručnike koji su dala značajan doprinos u oblasti medicine. Priručnik o zdravstvenom obrazovanju dece i srodnim predmetima za južnoafričke roditelje i školske nastavnike objavila je 1924. godine. Ovo delo služilo je kao referenca do sredine 1970-ih,[4] posebno jedan ljegov deo koji je bio je važan za podučavanja dece o seksualnom obrazovanju (koje je bilo veoma progresivno u tom periodu). U svom priručniku analizirala je zašto se seksualno vaspitanje ne predaje često deci i za to navela brojne razloge.
Kako je verovala je da su roditelji odgovorni za podučavanje deve iz seksualnog vaspitanja napisala je priručnik kao vodič iz te oblasti, u kome je seks opisala kao nešto prirodno, a ne kao tabu.[1]
Hanan se penzionisala u Hartbeespoort, Severna Afrika gde je živela sve do svoje smrti 1936. godine u sedamdesetosmoj godini života.
Priznanje[uredi | uredi izvor]
U Kraljevskom koledžu hirurga u Irskoj 9. marta 2019. godine predstavljeno je osam portreta Irkinja, iz oblasti medicine, među kojima i Hananin portret, kao deo projekta Žene na zidovima, kampanje koja nastoji da istakne ženska dostignuća kroz naručene portrete.[5]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g „Mary Josephine Hannan: portrait of a pioneer - Hektoen International”. hekint.org. Pristupljeno 2023-03-11.
- ^ „Dr Mary Josephine Hannan | The Women”. Women on Walls at RCSI (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-03-11.
- ^ Dr Mary Josephine Hannan (1859-1936). June 13, 2019. Women on Walls at RCSI. Accessed March 29, 2021. https://podtail.nl/podcast/women-on-walls-at-rcsi/dr-mary-josephine-hannan-1859-1936/
- ^ Hannan MJ. Handbook on Child Health Education and Kindred Subjects for South African Parents and School Teachers. Cape Town and Johannesburg: Juta & Co., 1924.
- ^ McGarry P. Eight portraits of pioneering Irish medical women unveiled at Royal College of Surgeons. March 5, 2019. Accessed March 29, 2021. https://www.irishtimes.com/news/social-affairs/eight-portraits-of-pioneering-irish-medical-women-unveiled-at-royal-college-of-surgeons-1.3815429
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Meri Džozefin Hanan na Vikimedijinoj ostavi
| Normativna kontrola: Ljudi |
|---|
