Pređi na sadržaj

Milan Lukić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Milan Lukić
Milan Lukić u Haškom tribunalu 2009. godine
Lični podaci
Datum rođenja(1967-09-06)6. septembar 1967. (56 god.)
Mesto rođenjaRujišta, SFRJ
Vojna karijera
Službaparavojna formacija „Beli Orlovi”
1991—1995
VojskaBeli Orlovi
Učešće u ratovimaRat u Bosni i Hercegovini

Milan Lukić (Rujišta, 1967) bio je vođa paravojne formacije Beli orlovi tokom građanskog rata u nekadašnjoj Jugoslaviji.

Tužilaštvo Haškog tribunala optužilo je Lukića da je u periodu od maja 1992. do oktobra 1994. godine počinio više zločina na teritoriji opštine Višegrad u Bosni i Hercegovini, među kojima su ubistva, mučenja, napadi, pljačke i uništavanje imovine.[1] Lukić, njegov rođak Sredoje Lukić i blizak porodični prijatelj Mitar Vasiljević prvobitno su optuženi od strane Haškog tribunala još 1998. god.[2] Izmenjenom optužnicom u slučaju IT-98-32-PT, od 12. jula 2001. godine. Lukić je optužen za smrt 150 muškaraca, žena i dece.[1] On je 2009. godine osuđen na doživotnu kaznu zatvora, a 2012. mu je potvrđena presuda.[3]

Događaji u Višegradu[uredi | uredi izvor]

Višegrad je grad koji se nalazi na obali reke Drine, u blizini granice sa Srbijom (nekadašnjom SR Jugoslavijom). Prema popisu stanovništva koji je sproveden 1991. godine, pre izbijanja konflikta, opština je imala 21.199 stanovnika: od toga 62,8% muslimanske nacionalnosti, 32,8% Srba i 4,4% ostalih.

Tokom rata grad je imao strateški značaj. Obližnja hidrocentrala obezbeđivala je električnu energiju i kontrolisala je nivo reke Drine i sprečavala moguće poplave u području nizvodno od brane. Grad je pozicioniran na raskrsnici glavnih puteva koji povezuju Beograd i Užice u Srbiji sa Goraždem i Sarajevom. Ove komunikacije bile su od strateškog značaja kako za Užički korpus JNA sa bazom u Uzamnici, tako i za ostale strane učesnice u konfliktu.

6. aprila 1992. godine jedinice JNA započele su artiljerijsko bombardovanje grada, a naročito muslimanskih delova grada i obližnjih muslimanskih sela. Grupa bosanskih muslimana uzela je nekoliko Srba za taoce i preuzela je kontrolu nad hidrocentralom, preteći da će je dići u vazduh. Jedan od otmičara otvorio je ispuste na brani što je izazvalo plavljenje u pojedinim delovima grada.

Konačno 12. aprila 1992. godine specijalna jedinica JNA ponovo je zauzela branu. Sledećeg dana, jedinice Užičkog korpusa JNA ušle su u Višegrad, i pozicionirale su svoje snage na strateškim visovima oko grada. Stanovništvo, koje je do tada napustilo grad, vratilo se kućama i situacija u gradu je bila relativno mirna sve do kraja aprila i prve dve nedelje maja meseca.

Dana 19. maja 1992. godine jedinice Užičkog korpusa povukle su se iz grada. Lokalni Srbi formirali su Srpsku opštinu Višegrad i preuzeli kontrolu nad opštinskim prostorijama. Ubrzo zatim, lokalni Srbi, policija i paravojne formacije počele su kampanja etničkog čišćenja tokom rata u Bosni, sa namerom da grad u potpunosti očiste od muslimanskog stanovništva.

Srpske snage napale su i uništile više muslimanskih sela. Veliki broj muslimana u samom gradu je ubijen. Leševi ubijenih muslimanskih muškaraca, žena i dece, bacani su u reku Drinu. Srpske snage sprovele su sistematsko pljačkanje i uništavanje muslimanskih kuća i sela. Obe gradske džamije su u potpunosti uništene.

Mnogi muslimani koji nisu odmah ubijeni, bili su zadržani na različitim lokacijama u gradu, kao i u nekadašnjim vojnim barakama u Uzamnici (5 kilometara izvan Višegrada) i u hotelu Vilina Vlas. Muslimanski taoci u Uzamnici bili su izloženi nehumanom tretmanu, uključujući redovno batinanje, mučenje i prinudni rad.

Milan Lukić, koji je pre rata živeo i radio u Nemačkoj i Švajcarskoj i kod kuće u Obrenovcu, vratio se u Višegrad 1992. godine. Organizovao je paravojnu formaciju sastavljenu od lokalnog stanovništva, poznatu po različitim nazivima kao što su Beli orlovi, Osvetnici ili Vukovi. Ova paravojna formacija bila je povezana za višegradskom policijom i srpskim vojnim jedinicama. Formacija je počinila više ratnih zločina u blizini Višegrada i odigrala je značajnu ulogu u etničkom čišćenju grada i njegove okoline od muslimanskog stanovništva.

Optužnica[uredi | uredi izvor]

Izmenjenom optužnicom u višegradskom slučaju[1] od 12. avgusta 2001. godine. Milan i Sredoje Lukić i Mitar Vasiljević optuženi su da su u dogovoru sa nepoznatim osobama planirali, izvršili, podstrekavali, naređivali i na drugi način pomogli i podsticali planiranje, pripremu i izvršenje:

  • istrebljenja velikog broja bosanski muslimana civila, uključujući žene, decu i starce
  • progona bosanskih muslimana civila na političkoj, rasnoj i religijskoj osnovi, na teritoriji opštine Višegrad i na drugim teritorijama Republike Bosne i Hercegovine i to putem ubistava, surovog i nehumanog postupanja uključujući teška batinanja tokom dužeg vremenskog perioda, protivpravno zadržavanje i lišavanje slobode pod nehumanim uslovima, zlostavljanje, ponižavanje, terorisanje i psihološko mučenje bosanskih muslimana i drugog nesrpskog stanovništva,

i

  • krađe i uništavanja lične imovine bosanskih muslimana i drugog nesrpskog stanovništva.

Lukić je lično optužen da je:

  • na ili oko 7. juna 1992. godine hicima usmrtio nekoliko muškaraca bosanskih muslimana koje je prvo postrojio na obali reke Drine;
  • na ili oko 10. juna 1992. godine hicima usmrtio nekoliko muškaraca bosanskih muslimana, radnika fabrike nameštaja Varda, na obali reke u blizini fabrike;
  • na ili oko 14. juna 1992. godine zatvorio oko 65 žena, dece i staraca muslimanske nacionalnosti u jednu sobu u kući, u Pionirskoj ulici u Novoj mahali u opštini Višegrad, da je stavio zapaljivu napravu u sobu i da je zapalio kuću, a zatim otvorio vatru iz automatskog oružja na ljude koji su pokušali da pobegnu kroz prozore iz zapljene kuće ubivši i ranivši nekolicinu;
  • na ili oko 27. juna 1992. zatvorio oko 70 ljudi muslimanske nacionalnosti u kuću u naselju Bikavac, u blizini Višegrada i da je ubacio eksplozivnu napravu u kuću koja je prilikom eksplozije ranila nekoliko ljudi i zapalila kuću što je prouzrokovalo smrt svih ljudi u kući, osim jedno preživelog;
  • u više navrata između avgusta i oktobra 1992. godine tukao pesnicama, kundakom i drvenom palicom i šutirao nogama muškarce muslimanske nacionalnosti koji su bili zatvoreni u logoru Uzamnica u vojnim barakama u blizini Višegrada, zbog čega su mnoge od žrtava pretrpele ozbiljne i trajne posledice;
  • na ili oko juna 1992. godine hicima usmrtio Hajru Korić, ženu muslimanske nacionalnosti iz naselja „Potok“ u Višegradu.

Ovi navodni zločini počinjeni su kao deo opšteg i sistematskog napada na bosansko muslimansko civilno stavnovništvo i drugo nesrpsko stanovništvo u opštini Višegrad i njenom okruženju.

Drugi zločini[uredi | uredi izvor]

Drugi ratni zločini za koje je Lukić proglašen krivim ili ih je navodno počinio obuhvataju:

  • ubistvo 16 muslimana otetih iz autobusa na granici Republike Srbije i Republike Srpske, BiH 22. oktobra 1992, kada je paravojna formacija pod Lukićevom komandom zaustavila grupu muslimana i Srba iz Sandžaka, tadašnja Jugoslavija, na njihovom putu na posao u Priboju, Srbija, kada je autobus kojim su putovali nakratko prešao granicu i ušao u istočnu Bosnu kod srpskog sela Mioče. Muslimanski putnici su bili isterani iz autobusa; putnicima srpske nacionalnosti dozvoljeno je da nastave put prema Priboju. Putnici muslimanske nacionalnosti (15 muškaraca i 1 žena) utovareni su u kamion. Tokom vožnje tučeni su i naterani da pevaju srpske nacionalističke pesme. Po dolasku u Višegrad, odvedeni su u hotel Vilina vlas gde su dalje mučeni, a zatim su odvedeni do obale reke Drine gde su ubijeni vatrom iz automatskog oružja. Preživelima su prerezani grkljani, a njihova tela su bačena u reku. (Lukiću je, u Srbiji 2003. suđeno u odsustvu za ovaj zločin i osuđen je na 20 godina zatvora).
  • druge otmice u Sandžačkoj regiji, u oktobru 1992. u istom periodu kada je izvršena otmica u Sjeverinu;
  • otmica putničkog voza na relaciji Beograd-Bar, u stanici Štrpci u Bosni i Hercegovini, 27. februara 1993. i otmica i kasnije ubistvo 20 putnika, civila - 19 muslimana i jednog Hrvata. Oteti su odvedeni u selo Preljevo u blizini Višegrada, gde su premlaćeni i opljačkani. Jednu osobu je u pokušaju bekstva, vatrom iz oružja ranio Nebojša Ranisavljević, a zatim ju je vođa grupe Milan Lukić usmrtio udarcima bajoneta. Preostali taoci su ubijeni i njihova tela su bačena u reku Drinu.

("Documents from the state railway company presented at the trial of Nebojsa Ranisavljevic clearly demonstrated the complicity of former political and military authorities in planning such abductions," according to Amnesty International).

  • ubistvo 84 od 85 muškaraca, žena i dece muslimanske nacionalnosti iz Višegrada, kojima je Lukić ponudio siguran prolaz do grada Olova koji je bio u muslimanskim rukama. Na pola puta, autobusi sa putnicima su zaustavljeni, a putnicima je naređeno da izađu iz vozila i počnu da beže. Srpski vojnici pod Lukićevom komandom otvorili su vatru u leđa civila koji su trčali. Samo je jedan preživeo.
  • silovanje, mučenje i ubistvo bošnjačkih žena u hotelu Vilina Vlas i prebijanje i mučenje muškaraca i dečaka u istom hotelu.

Posle rata[uredi | uredi izvor]

Posle rata, Lukić je navodno bio umešan u razne kriminalne radnje na poroznoj granici između Srbije i Republike Srpske.

1998. tužilaštvu Haškog tribunala podiglo je optužnicu protiv njega zbog 11 zločina protiv čovečnosti i 9 slučajeva kršenja prava i običaja rata.

Početkom 2003. Lukić je došao u sukob sa Preventivom pa je posle podizanja optužnice Haškog tribunala i hapšenja Sretena Lukića, ostao nezaštićen. U septembru 2003. osuđen je u odsustvu od strane srpskog pravosuđa na 20 godina zatvora zbog otmice i ubistva državljana SRJ muslimanske nacionalnosti u Sjeverinu.

Aprila 2004. neposredno pred objavljivanje izveštaja Instituta za izveštavanje o ratu i miru i Balkanske istražne informativne mreže (IWPR/BIRN) kojim je Lukić doveden u vezu sa Karadžićem, Lukić je nestao iz javnog života. Oglasio se mejlom koji je poslao preko servera u Brazilu, u kojem je izjavio da nije izdao Radovana Karadžića i da je „Ratko Mladić oduvek bio, i da će ostati pravi heroj i idol, a Karadžić jedini lider mog naroda“.

Avgusta 2005. uhapšen je u Buenos Ajresu u Argentini i prebačen je u Hag. 24. februara 2006. prvi put se pojavio pred Haškim tribunalom i izjasnio se da nije kriv po dvanaest tačaka optužnice za zločine protiv čovečnosti (progon, ubistva - 5 tačaka, nehumana dela - 4 tačke, istrebljenje - 2 tačke) i devet tačaka zločina protiv običaja i zakona rata (ubistvo - 5 tačaka, surov tretman - 4 tačke).

Lukić se trenutno nalazi u pritvorskoj jedinici Haškog tribunala (januar 2007) i čeka na suđenje. Zahtev tužilaštva da se njegov slučaj prepusti pravosuđu Bosne i Hercegovine konačno je odbijen od strane žalbenog veća Haškog tribunala. Mitar Vasiljević, koji je optužen zajedno sa Lukićem, osuđen je zbog svog učešća u zločinima navodno počinjenim u saradnji sa Lukićem.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v Icty - Tpiy :, Pristupljeno 1. 4. 2013.
  2. ^ Icty - Tpiy :, Pristupljeno 1. 4. 2013.
  3. ^ Milan Lukić doživotno u zatvoru

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Милан_Лукић&oldid=27345135”