Mileševac
| Mileševac | |
|---|---|
 Pogled na Mileševac | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Prijepolje |
| Opština | Opština Prijepolje |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | tvrđava |
| Vreme nastanka | XIII vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo |
Mileševac ili Hisardžik je tvrđava u Srbiji, smeštena na okomitoj steni nad Mileševkom, nedaleko od manastira Mileševa, 7 km istočno od Prijepolja iznad istoimenog sela. Prvi put se u istorijskim izvorima pominje 1444. godine, ali se pretpostavlja da je podignut u prvoj polovini XIII veka, kada i manastir Mileševa ili neposredno nakon njegovog podizanja. Smatra se da mu je osnovna namena bila zaštita samog manastira, kao i kontrola dela tzv. bosanskog puta, koji je povezivao Sjenicu i Prijepolje[1]. Izvori ga pominju 1448. i 1454. godine i tada se nalazio u sklopu zemalja Stefana Kosače, da bi ga Osmanlije trajno zauzele 1465. godine. Na osnovu čestog pominjanja u njihovim izvorima tokom narednih vekova, može se zaključiti da je Mileševac zauzimao značajno mesto u tom regionu[2]. Od XVII veka kao ime tvrđave se javlja termin Hisardžik (od turske reci hisar, što znači tvrđava), koje je opstalo do kraja osmanske vladavine. Taj naziv se danas očuvao u imenu sela ispod tvrđave, koje se razvilo iz nekadašnjeg podgrađa i u kome je veći deo stanovništva muslimanske veroispovesti. Danas je veći deo tvrđave očuvan i kao spomenik kulture, nalazi se pod zaštitom države.
Okomita stena na kojoj je tvrđava podignuta, prirodno je sa tri strane (istočne, severne i zapadne) zaštićena oštrim liticama. Sama tvrđava se sastojala od citadele smeštene na vrhu, koja je bila ojačana dvema kvadratnim kulama (na zapadu i istoku) spojenim bedemom. Oko nje se ka jugu širilo utvrđenje ojačano još jednom kvadratnom kulom, dok su još dve kule bile smeštene kao isturene osmatračnice ka samom manastiru.
Utvrđenje je u periodu od 1976. do 1980. godine delimično arheološki istraženo, a na samom lokalitetu su izvedeni i konzervatorsko-restauratorski radovi. Svi radovi na tvrđavi su izvedeni u saradnji Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva (u čijoj se nadležnosti nalazi Mileševac) i Arheološkog instituta u Beogradu.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Deroko, Aleksandar (1950). Srednjevekovni gradovi u Srbiji, Crnoj Gori i Makedoniji. Beograd: Prosveta.
- ^ Đidić, Predrag (2008). Tvrđave i ostaci utvrđenih gradova. Beograd. ISBN 978-86-908427-2-8.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Deroko, Aleksandar (1950). Srednjevekovni gradovi u Srbiji, Crnoj Gori i Makedoniji. Beograd: Prosveta.
- Đidić, Predrag (2008). Tvrđave i ostaci utvrđenih gradova. Beograd. ISBN 978-86-908427-2-8.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
- „Sekcija tvrđava: Mileševac”.
- Obnova Mileševca i monaških pećina („Večernje novosti”, 14. septembar 2013)
- Novi sjaj za mileševski štit („Večernje novosti”, 20. januar 2015)
