Milivoj Karakašević (knjižar)
| Milivoj Karakašević | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1852. |
| Mesto rođenja | Mol, Austrougarska |
| Datum smrti | 1931. (78/79 god.) |
| Mesto smrti | Sombor, SFRJ |
| Porodica | |
| Deca | Milivoj Puca Karakašević |
Milivoj Karakašević (Mol, 1852 — Sombor, 1931) bio je srpski knjižar i izdavač.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Milivoj Karakašević rođen je 1852. godine u plemićkoj grnčarskoj porodici u Molu. Trgovački zanat učio je kod Braće Mičin u Beloj Crkvi u Banatu. Kasnije je radio u Bečeju, Novom Sadu i Zrenjaninu. U Novom Sadu upoznao se sa istaknutim političarima i radnicima i zajedno sa njima je radio na razvijanju nacionalne svesti i narodnom prosvećivanju. Učestvovao je u osnivanju prve društvene organizacije trgovačke omladine za osiguranje u bolesti. Izabran je za tajnika tog udruženja. Sedamdesetih godina devetnaestog veka dolazi u Sombor i otvara malu galanterijsku radnju, ali ubrzo odlučuje da se bavi knjižarstvom jer mu je ono davalo šire mogućnosti za nacionalni kulturni rad. Bio je osnivač prve srpske knjižare u Somboru.
Pored knjižarstva bavio se i privrednim, političkim i kulturnim radom. Na Velikoj narodnoj skupštini, održanoj u Novom Sadu 25. novembra 1918. godine, bio je jedan od somborskih delegata. Godinama je radio kao poverenik Matice srpske, blagajnik somborske Srpske čitaonice, član mesnog pozorišnog odbora, upravnik Izvoznog parnog mlina, član Upravnog odbora somborske Trgovačke i zanatlijske banke i potpredsednik Srpskog trgovačkog deoničkog društva u Novom Sadu.
Umire 1931. godine u Somboru.
Knjižara[uredi | uredi izvor]
Svoju prvu knjižaru Karakašević je otvorio 1877. godine u kući Sime Bikara na Trgu Svetog Đorđa u Somboru. Knjižara se zvala Zlatno pismo, a kako je pisala novosadska Zastava, cilj je bio rasturivanje srpskih valjanih listova i korisnih knjiga[1]. Knjižara je radila punih 46 godina, a tokom svog postojanja selila se više puta pa je tako jedno vreme bila u zgradi Trgovačke i zanatske banke (današnji Pevački dom u Somboru), zatim u kući Palanačkih i, na kraju, u kući Laze Kostića koji ga u pismu iz 1907. godine naziva moj ukućanin Karakaš. Knjižara ubrzo postaje mesto okupljanja somborske intelektualne elite, te su u nju svraćali ugledni srpski profesori, književnici, učitelji, činovnici, gimnazisti, glumci, studenti i svi oni koji su bili posvećeni srpskoj knjizi i kulturi. Pored prodaje knjiga bavila se izdavaštvom. Do Prvog svetskog rata, zajedno sa knjižarama braće Jovanović u Pančevu i Arse Pajevića u Novom Sadu, bila je najznačajniji izdavač srpskih knjiga u Vojvodini.
Karakašević je bio prvi koji je imao uličnog prodavca knjiga, Milana Vlaškalića (čika Maša). On je prodavao knjige na ulici po vašarima i pijacama, međutim to nije bila visoka literatura već pesmarice, molitvenici, kalendari, sanovnici i slično.
Izdavačka delatnost[uredi | uredi izvor]
Knjižara Milivoja Karakaševića objavljivala je udžbenike, časopise i naučna i književna dela, pre svega, somborskih pisaca (Petar Despotović, Vojslav Vuk Bakić, Dimitrije Klicin, Jovan Blagojević, pop-Dimitrije Popović, Mita Petrović, Mita Popović i drugi).[2] U izdanju knjižare štampano je preko 60 knjiga i udžbenika.
Tokom pune 34 godine Karakašević je u Somboru izdavao list za srpsku mladež Golub. Uz Zmajev Neven, Golub je predstavljao najbolji srpski dečiji književni časopis. U njemu su svoje prve ili rane radove objavljivali Jovan Dučić, Janko Veselinović, Aleksa Šantić, Bora Stanković, Vojslav Ilić, Branislav Nušić, Miloš Crnjanski i drugi. Tokom 1880. i 1881. Krakašević je izdavao Rodoljub, prvi somborski nedeljni list za narodnu prosvetu, privredu i zabavu na srpskom jeziku.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literaura[uredi | uredi izvor]
- Petar Jonović: Srpsko knjižarstvo: zbornik radova iz istorije srpskog knjižarstva. Novi Sad: Prometej, 1997.