Milovan Džaković

Milovan Džaković
Milovan Džaković
Lični podaci
Datum rođenja	(1864-09-01)1. septembar 1864.
Mesto rođenja	Brajkovača, Osmansko carstvo
Mesto smrti	Cetinje, Kraljevina Jugoslavija
Narodnost	Srbin
Mandati Veliki župan Zetske oblasti 22. mart 1922. — 15. jun 1927. Naslednik Janićije Krasojević

Milovan Džaković (Brajkovača, 1. septembar 1864 — Cetinje, 1942) je bio veliki župan Zetske oblasti od 1922. do 1927. godine.

Životopis

Potiče od jedne od najuglednijih durmitorskih porodica, koja je dala istaknute junake, narodne prvake i intelektualnce. Bio je sin ustaničkog vođe i šaranskog vojvode Tripka Simova Džakovića i Milice, ćerke serdara Milutina Bašovića sa Pošćenja. Osnovnu školu je završio u Šavniku. Nakon što je njegov otac junački poginuo braneći prolaz na Tari u borbi protiv Turaka na Prenćanskom mostu na Tari 1875., njegova samohrana majka Milica sa djecom odlazi na Cetinje. Ruski konzul na Cetinju ga odvodi u Petrograd, gdje kao stipdendista ruske carske Vlade završava gimnaziju, a potom i Pravni fakultet.

Po završetku studija, zaposlio se kao činovnik u Ruskom vojnom ministarstvu 1891. godine. Na poziv knjaza Nikole i na nagovor brata od tetke Vladimira Tomića, vraća se u Crnu Goru 1895. Dobio je mjesto referenta u Velikom sudu na Cetinju. 1986. godine postavljen je za predsjednika Okružnog suda u Podgorici, a potom za načelnika podgoričkog okruga. Kao intelektualac demokratskih opredjeljenja, suprostavio se despotskom režimu i tiraniji knjaza Nikole pa je, nakon sukoba sa knjazom, emigrirao u Rusiju 1899. Od 1900. ponovo radi u Ruskom vojnom ministarstvu. Učestvovao je u Rusko-japanskom ratu, kao sudski referent pri armiji. Dobija čin armijskog generala, a od 6. decembra 1906. do 20. oktobra 1920. bio je na položaju načelnika Sudsko-administrativnog odjeljenja Ruskog vojnog ministarstva.

U Beograd dolazi 1920. sa ruskim bjelogardejcima. Postavljen je za inspektora u Ministarstvu unutrašnjih djela Vlade Kraljevine SHS. Za velikog župana Zetske oblasti postavljen je 22. marta 1922. i na tom polažaju je bio do 15. juna 1927., kada je penzionisan. Kao uvjereni srpski integralista i zagovornik ujedinjenja Crne Gore i Srbije, prepoznao je pogubnost destruktivne djelatnosti crnogorskih separatista, čije je terorističke akcije inspirisala, idejno vodila i finansirala imperijalistička Italija. Sa pozicije velikog župana Zetske oblasti upozoravao je kuda vodi separatistička politika Sekule Drljevića i njegovih pristalica i šta je bio smisao Drljevićevog kandidivanja na izborima 1923. Smataro je da je cilj njihovog učešća na izborima da bi svojim izborom kompromitovali odluku Velike narodne skupštine u Podgorici, kako bi, dobivši narodno povjerenje, pomoću Italije otvorili Crnogorsko pitanje. Smatrao je da narodu treba objasniti smisao i cilj politike i ideologije crnogorskih separatista koju je tih godina oblikovao i kreirao Sekula Drljević, a koja, po njegovom mišljenju, nije u skladu sa prošlošću Crne Gore i sa već jasno izraženom željom naroda za ujedinjenje sa Srbijom.

Patrijarh Gavrilo Dožić je o njemu pisao u svojim memoarima kao o velikom borcu za ujedinjenje Crne Gore i Srbije, koji je razobličavao destruktivne namjere crnogorskih separatista. Patrijarh je o njemu zapisao: U vrijeme najtežih borbi sa odmetnicima došao je Milovan Džaković. Bio je postavljen za velikog župana Zetske oblasti. Džaković je bio vrlo hrabar i odvažan u borbi. Stalno je išao u narod i držao vatrena patriotska predavanja i vatrene govore koje je narod svuda sa pažnjom slušao. Još je bilo starih Crnogoraca koji su poznavali njegovog oca Tripka Džakovića. Ono što je glavno: bio je dostojan sin svoga oca vojvode Tripka Džakovića koji je slavno završio svoj život na rijeci Tari na Lučindan 1875. godine.

Zaslužan je za pronalazak i otkopavanje arhive kralja Nikole 1923. godine, koja je bila zakopana tokom Prvog svjetskog rata. Bio je predsjednik Komisije za popis pronađene arhive kralja Nikole i drugih dragocjenosti. Uz Milana Stojadinovića, bio je jedan od glavnih organizatora dolaska kralja Aleksandra Karađorđevića u Crnu Goru povodom osvećenja obnovljene Njegoševe kapele na Lovćenu 1925. godine. Upokojio se na Cetinju 1942. godine, gdje je i sahranjen.