Mirko Lovrić

Mirko Lovrić
Mirko Lovrić
Lični podaci
Datum rođenja	(1935-05-26)26. maj 1935.
Mesto rođenja	Lučinci kod Slavonske Požege, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti	6. novembar 2013.(2013-11-06) (78 god.)
Mesto smrti	Beograd, Srbija

Mirko Lovrić (Lučinci kod Slavonske Požege, 26. maj 1935 — Beograd, 6. novembar 2013) bio je srpski umetnik fotografije i član Udruženja likovnih umetnika primenjenih umetnosti i dizajnera Srbije (ULUPUDS) od 1957. godine. Jedan je od osnivača Nacionalnog centra za fotografiju.

Biografija

Mladost

Rođen je u selu Lučinci u blizini Slavonske Požege u zemljoradničkoj porodici od oca Milića i majke Milke. Zbog Drugog svetskog rata nije redovno pohađao osnovnu školu, da bi 1951. godine nižu gimnaziju završio u Slavonskoj Požegi. Te godine upisan je u Školu primenjenih umetnosti - odsek za fotografiju u Zagrebu. Postao član Foto-kluba Zagreb 1953. godine, a godinu dana kasnije osvojio prvo priznanje: treću nagradu na Prvoj međunarodnoj izložbi umetničke fotografije u Skoplju.

U Beogradu 1956. godine upisao istoriju umetnosti na Filozofskom fakultetu. Tokom studiranja paralelno izlagao, i dobio drugu nagradu na Bijenalu fotografske umetnosti u Anversu. Godine 1956. postao član Foto-kluba Beograd, a godinu dana kasnije i član Udruženja likovnih umetnika primenjenih umetnosti i dizajnera Srbije. Diplomirao je istoriju umetnosti 1961. godine.

Rad u kabinetu predsednika Tita

Fotografi Mirko Lovrić i Miloš Rašeta u Keniji 1970. godine

Posle fakulteta otišao na odsluženje vojnog roka, a nakon povratka, 1963. godine, zaposlio se u Generalnom sekretarijatu predsednika Republike, gde se bavio fotoreportažom do 1971. godine. Dobio priliku da poseti veliki broj zemalja, između ostalih Indiju, Egipat, Iran, Keniju, Sovjetski Savez, Austriju i još neke. Tada je napravio veliki broj fotografija predsednika Tita prilikom njegovih poseta u ovim zemljama. Svoju prvu kritiku objavio 1966. godine u listu "Borba", a godinu dana kasnije prvi put došao u Pariz i tu izlagao na Bijenalu mladih.

Samostalni umetnik

Status samostalnog umetnika dobio 1972. godine, i iste godine priredio prvu samostalnu izložbu u salonu Muzeja primenjenih umetnosti u Beogradu. Izlagao je ciklus „Gigantografije” (fotografije velikih dimenzija). Narednu samostalnu izložbu imao je 1973. godine u Galeriji Grafički kolektiv, na kojoj je pokazao svoja istraživanja novih mogućnosti fotografije. Ista izložba preneta je u Skoplje godinu dana kasnije.

Zajedno sa Zmagom Jerajem, mariborskim umetnikom pokrenuo je inicijativu da se 1973. godine u Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, Galeriji savremene umetnosti u Zagrebu i izložbenom paviljonu Rotovž u Mariboru organizuje izložba pod nazivom Nova fotografija. Veleo je da snima arhitektonske objekte, spomenike kulture, skulpture u prostoru itd. Na 18. oktobarskom salonu u Beogradu 1977. godine dobio je nagradu za fotografiju, a iste godine upoznao je Vlastu Ječmen, profesorku muzike i njegovu buduću suprugu.

Zajedno sa Stankom Crnobrnjom 1982. godine radio je za Radio-televiziju Beograd seriju od osam epizoda o istoriji svetske fotografije. Na televiziji Art - kanal kulture, 1995, bio je angažovan da uradi nekoliko priloga o stranim fotografima, za TV emisiju „Fotogram”, autora Gorana Malića. Osamdesetih godina bio je prisutan na više izložaba u Francuskoj: u Ruanu 1984, Parizu 1986 i Sezanu 1988. godine. Zajedno sa desetoro umetnika i kulturnih radnika (istoričara umetnosti, fotografa, slikara i likovnih kritičara) iz Beograda, Novog Sada, Kragujevca i Prištine osnovao je 4. aprila 1992. godine Nacionalni centar za fotografiju. Funkciju predsednika NCF obavljao je od 1994. do 2001. godine.

Od 2000. godine sve ređe je koristio fotoaparat i posvetio se tehnici fotograma. Preminuo je 5. novembra u Beogradu, a sahranjen je 11. novembra na Novom Bežanijskom groblju.

Umetnička dela

Mirko Lovrić

O svojim delima Mirko Lovrić je pričao da se nikada nije zadovoljavao sa prostim preslikavanjem prirodih motiva ili sa njihovom reprodukcijom i da ga dokumentarna uloga fotografije nikad nije interesovala. On je uvek težio da „stvori delo koje će biti biće po sebi, umetnički predmet, a ne nešto što liči ili što je kopija uzorka iz prirode”. Isticao je da fotografija pruža velike mogućnosti i da to nije samo sredstvo za indentifikaciju kako se smatra. Fotografija je po njemu apstraktna umetnost koja sugeriše potpuno novu stvarnost. Cilj fotografije je stvaranje nove sopstvene prirode, tj. jednog novog sopstvenog bića.

Njegova dela se nalaze na nekoliko lokacija u Srbiji i Evropi. Između ostalih ona se mogu pogledati u Muzeju savremene umetnosti, Muzeju grada Beograda, Istorijskom muzeju Srbije, Nacionalnom centru za fotografiju, Muzeju Jugoslavije, Narodnoj Biblioteci Srbije i dr. U Francuskoj mogu se videti u Nacionalnoj biblioteci u Ruanu i u Muzeju savremene umetnosti u Sezanu, ali i u velikom broju gradova u regionu i u unutrašnjosti Srbije, kao i u mnogim privatnim zbirkama.

Slikar, skulptor i teoretičar umetnosti Milija Belić o Lovrićevim delima je rekao:

Duboko zaokupljen vizuelnim istraživanjima, nakon značajnog fotografskog iskustva i više eksperimentalnih faza u kojima je nastojao da primeni različite metode i da tako proširi mogućnosti fotografskog izraza, sa vizurom prožetom bauhausovskim učenjem, ali i otvorenom za neke aspekte nadrealizma ili op-arta, Mirko Lovrić se vraća izvorima fotografije preko fotograma, da bi se nadneo i zamislio nad samom prirodom medija i kreativnim granicama fotografske umetnosti, u vreme kada ova umetnička disciplina doživljava odlučujući zaokret.

Za vreme svog života organizovao je veliki broj izložaba. Prvu samostalnu izložbu imao je u januaru 1972. godine u Salonu muzeja primenjenih umetnosti pod nazivom „Gigantografija”, a poslednju u slovačkom gradu Pještjani pod nazivom „Metafotografije”. Pored samostalnih izložaba, bio je autor ili učesnik jednog broja grupnih izložaba.

Posthumno, u galeriji „Artget” u Beogradu održana je 2015. godine izložba fotograma Mirka Lovrića. Lovrić je ostavio iza sebe veliki broj fotograma koje javnost nije imala priliku da vidi, pa je pomenuta izložba bila prava prilika da se ona pogledaju. Tokom 2017. godine u Muzeju Jugoslavije održana je izložba „Tito u Africi − slike solidarnosti” na kojoj su prikazane fotografije koje je jednim delom snimio i Mirko Lovrić. Izložbu je videlo više od 50.000 posetilaca, a ona je tokom 2018. godine prikazana u muzeju „Pit Rivers” u Oksfordu.

Funkcije koje je obavljao

• predsednik umetničkog saveta Udruženja likovnih umetnika primenjenih umetnosti i dizajnera Srbije (ULUPUDS)
• predsednik Nacionalnog centra za fotografiju
• član Saveta Salona Muzeja primenjenih umetnosti
• član Saveta Oktobarskog salona
• član Saveta paviljona "Cvijeta Zuzorić"

Nagrade

Mirko Lovrić je u svojoj dugoj karijeri dobio mnogobrojne nagrade i priznanja:

• Treće mesto na Prvom međunarodnoj izložbi fotografske umetnosti u Skoplju (1954)
• Nagrada glavnog odbora Narodne tehnike na izložbi Salon fotografije „20. oktobar” u Beogradu (1955)
• Drugo mesto na Bijenalu fotografske umetnosti u Anversu (1958)
• Otkupna nagrada Muzeja primenjene umetnosti na Oktobarskom salonu u Beogradu (1969)
• Godišnja nagrada ULUPUDS-a (1973)
• Nagrada za fotografiju na 18. oktobarskom salonu u Beogradu (1977)
• Diploma sa plaketom ULUPUDS-a, nagrada za fotografiju arhitektonskih objekata na Salonu arhitekture u Beogradu
• Nagrada SIZ-a za kulturu SR Srbije za izložbu u Salonu Muzeja savremene umetnosti (1979)
• Godišnja nagrada ULUPUDS-a (1985)
• Otkupna nagrada Kulturno − prosvetne zajednice Beograda na Majskom salonu (1986)
• Nagrada za životno delo ULUPUDS-a (1996)
• Nagrada za životno delo Nacionalnog centra za fotografiju (2002)

Fotogrami

Iz ciklusa fotografija „Na izvorima fotografije”

• 
  Cvetanje univerzuma
• 
  Davno ulovljenje ribe
• 
  Detalj erupcije
• 
  Diskontinuitet
• 
  Floralni talog
• 
  Fluidni pentagram
• 
  Holografsko skladište
• 
  Imlozija planete
• 
  Još nedifinisana materija
• 
  Kvantumsko zadovoljstvo
• 
  Lahor (lagani vetar)
• 
  Moj izbor
• 
  Na izvorima žive materije
• 
  Nastanak galaksije
• 
  Nestanak kane
• 
  Paralelne realnosti
• 
  Poreklo vatre
• 
  Posle sukoba
• 
  Protonska kiša
• 
  Rasipanje matrije
• 
  Raspad izvora energije
• 
  Subatomske podele
• 
  Tragovi vasionskog gnezda
• 
  Vunena vremena
• 
  Zamišljeni konstrukt

Iz ciklusa fotografija posvećenog konstruktivizmu

• 
  Fundamentalno nešto
• 
  Diskontinuitet
• 
  Metamorfoza kvantuma
• 
  Razbijanje primarne plazme
• 
  Zatečena situacija

Iz ciklusa „Geneza”

• 
  Nesimetrična eksplozija
• 
  Transformacija čvrstog elementa

Vidi još

• Nacionalni centar za fotografiju
• Udruženje likovnih umetnika primenjenih umetnosti i dizajnera Srbije