Mihail Černjajev
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Mihail Černjajev | |
|---|---|
 Mihail Černjajev 1876. | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Mihail Grigorijevič Černjajev |
| Datum rođenja | 24. oktobar 1828. |
| Mesto rođenja | Bender, Ruska Imperija |
| Datum smrti | 16. avgust 1898. (69 god.) |
| Mesto smrti | Mogiljovska gubernija, Ruska Imperija |
Mihail Grigorijevič Černjajev (rus. Михаил Григорьевич Черняев; Bender, 24. oktobar 1828 — Mogiljovska gubernija, 16. avgust 1898) je bio ruski general, slovenofil, jedan od vođa ruskih snaga u srednjoj Aziji, a kasnije i srpske vojske u Srpsko-turskom ratu. Nosilac je najviših ruskih i srpskih odlikovanja.
Vojna karijera
[uredi | uredi izvor]Kao član cenjene familije školovao se na prestižnoj Nikolajevskoj Generalštabnoj Akademiji (po imperatoru Nikolaju I), javlja se na službu u armiju 1847, da bi kasnije učestvovao u Krimskom ratu, a kasnije i na Kavkazu. Komandovao je jedinicama u Poljskoj, kasnije u Orenburgu (1858), a jedno vreme je komandovao Armijom na Kavkazu.
Godine 1864, zaslužuje čin general-majora, kada Černjajev u svom čuvenom maršu (sa manje od 2.000 oskudno opremljenih boraca) po stepi Turkestana došao ispred Čikmenta gde je sa pridodatim ruskim odredom u jurišu osvojio Čikment. Tu su i dočekali zimu a na proleće u drugom pokušaju, na svoju ruku(rizik) izvršio juriš i osvojio Taškent. Od tada dobija i nadimak „Lav od Taškenta“, i biva dočekan u Sankt Peterburg sa velikim entuzijazmom i posebnom čašću. Kasnije, napušta vojnu službu i penzioniše se 1874. godine.
Narednih godina Černjajev postaje 1873. godine izdavač i urednik lista „Ruski mir“ koji širi i populariše sveslovenske ideje, i posvećuje se panslavizmu.
Godine 1877, posle Srbije ide u Austriju, zatim u Francusku da bi 1879. godine otišao u Bugarsku šireći panslovenske interese. Godine 1882. postaje gubernator Turkestana, a 1898. godine umire u svom mestu u oblasti Mogiljev. Lični arhiv generala Černjajeva se nalazi u „Državnom istorijskom muzeju“ u Moskvi.
Černjajev u Srbiji
[uredi | uredi izvor]
U leto 1876. godine dolazi u Srbiju sa nekoliko hiljada dobrovoljaca, gde dobija srpsko državljanstvo i postaje glavnokomandujući srpske vojske na Moravskom frontu. Pošto je Aleksinac bio važno čvorište na putu turske vojske, u okolini je i bilo jače utvrđenje srpske vojske. Najznačajnija pobeda, bitka za Šumatovac, koju je predvodio general Černjajev sa srpskom vojskom (pored ruskih bilo je i italijanskih i bugarskih dobrovoljaca), bila je teška ali srpske pozicije su odlučno odbranjene. Gubici srpske vojske su bili oko 9.000 ljudi (35 ruskih oficira) a turski od 15.000 do 20.000 ljudi.
Tih dana u bitkama oko Aleksinca iskazana je velika požrtvovanost srpskih vojnika koji su odbili nebrojene napade turske vojske, gde su se isticali i pukovnik Komarov, pukovnik Protić, majori Popović i Glišić koji su kasnije i unapređeni. U bici kod Adrovca je poginuo i pukovnik Rajevski (alijas Vronski u Tolstojevom romanu Ana Karenjina).
Kralj Milan je uz čestitku i veliku zahvalnost za dobijenu bitku, glavnokomandujećem Moravsko-timočke vojske, generalu Černjajevu, dodelio najviši stepen Takovskog krsta (koji je tada ustanovljen).[1]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Belgrade: Službeni Glasnik. str. 616.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Šemjakin, Andrej Leonidovič, „Smrt grofa Vronskog: povodom 125-godišnjice srpsko-turskog rata i učešća ruskih dobrovoljaca u njemu“, Beograd, 2002 COBISS.SR 177874183
- Potočan Budimir, „Vronski: čast i ljubav“, Beograd, 2002 COBISS.SR 177597191
- Miodrag Spirić, „Istorija Aleksinca i okoline, Knj. 3“, Aleksinac COBISS.SR 131214348
