Muzej crkvenih starina

Muzej crkvenih starina
Svetosavski dom
Osnivanje	2021.
Lokacija	Niš Srbija
Vrsta	narodni muzej
Kolekcija	ikone bogoslužbeni predmeti stare i rukopisne i štampane knjige umetničke slike lični predmeti niških episkopa
Broj predmeta	stalna postavka 411 predmeta
Adresa	Svetosavski dom, Prijezdina 7, Niš

Muzej crkvenih starina Pravoslavne Eparhije niške otvoren je 23. aprila 2021. godine u Svetosavskom domu, u porti Saborne crkve, gde je u stalnoj postavci predstavljen deo velikog kulturno-umetničkog i duhovnog nasleđa Eparhije, ali i jugoistočne Srbije.

Muzej je oformljen po ideji i sa blagoslovom episkopa niškog Arsenija, a muzej je otvorio Patrijarh srpski Porfirije. Zahvaljujući Ministarstvu kulture i informisanja koje je finansiralo restauratsko-konzervatorske radove na pokretnom nasleđu Eparhije i koje je obezbedilo sredstva za bolje čuvanje muzejskih eksponata.

Prostor Eparhije niške u 19. i na početku 20. veka, bio je izložen velikom stradanju, ali je uprkos tome umetnost i duhovnost na tom prostoru postojala i rasla, a deo koji je preživeo stradanja izložen je sada i predstvljen široj javnosti. Eparhija niška imala je muzej koji se nalazio u centru grada, ali je 1982. godine zatvoren zbog neadekvatnog čuvanja muzejskih predmeta. Svi predmeti koji su se tamo nalazili, morali su pre ponovnog izlaganja da prođu proces restauracije i konzervacije.

U stalnoj postavci Muzeja crkvenih starina nalazi se 411 predmeta. Najvažnije je i najvrednije napomenuti da najstarija knjiga koja se nalazi u postavci potiče iz 1592. godine, iz vremena ruskog imperatora Petra Velikog. Takođe, u stalnoj postavci nalaze se pokloni ruske carske porodice Romanov Eparhiji niškoj iz 1847. i 1913. godine. Tu su zatim rukopisne knjige, lični predmeti niških mitropolita, episkopa, proglasi, pisma, kao i mnogo ikona, starih i retkih rukopisnih i štampanih knjiga, bogoslužbenih predmeta, predmeta od zlata, srebra, metala, drveta, tkanine i drugo.

U muzeju je izložen i stari kivot u kome su čuvane mošti Svetog Georgija iz prokupačkog hrama Svetog Prokopija, kao i arhivalija od izuzetnog značaja za istraživače u oblasti teologije i arhivistike.

Muzej poseduje dragocene ikone, a od umetničkih dela najznačajnija su dve veoma važne slike Đorđa Krstića, najvećeg srpskog slikara realiste na prelazu između 19. i 20. veka, kao i radovi Paje Jovanovića, Nikole Aleksića, Steve Todorovića, Nikole Ivanova i drugih savremenih srpskih slikara.

Galerija

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Literatura

• Muzej crkvenih starina Pravoslavne Eparhije niške. Niš: Pravoslavna Eparhija niška. 2022. str. 346. 

Spoljašnje veze

• „Muzej starina Eparhije niške”. TV Hram. Pristupljeno 9. 10. 2023.