Мушкатлин плавац
| Geranium bronze | |
|---|---|
| |
Naučna klasifikacija 
| |
| Domen: | Eukaryota |
| Carstvo: | Animalia |
| Tip: | Arthropoda |
| Klasa: | Insecta |
| Red: | Lepidoptera |
| Porodica: | Lycaenidae |
| Rod: | Cacyreus |
| Vrsta: | C. marshalli
|
| Binomno ime | |
| Cacyreus marshalli | |
Muškatlin plavac (Cacyreus marshalli) je dnevni leptir iz porodice plavaca.
Prirodni areal rasprostranjenja muškatlinog plavca je južna Afrika. Leptir je prvi put unet u Evropa na kraju 20. veka, gde se brzo proširio u mnoga južna i istočna područja kontinenta. Od kako je introdukovan u Evropu, muškatlin plavac je postao štetočina gajenih muškatli (Pelargonium) i zdravaca (Geranium). Trenutno se ulaže izvestan napor za sprečavanje širenja muškatlinog plavca i da se nađe najefikasniji pesticid za tretiranje ove vrste.[2]
Opis[uredi | uredi izvor]
Veličina krila odraslih jedinki muškatlinog plavca iznosi 15–23 mm kod mužjaka i 18–23 mm kod ženki.[3] Krila su smeđa, sa belom ivicom. Njihova donja strana je sivo-smeđa sa tamnim pojasevima, koji su ispresecani belom i čine jedinstvenu šaru raspored šaru koja nalikuje na maskirne vojničke uniforme.[3] Zadnja krila imaju jeno „okce“ koje im verovatno koristi da zavaraju predatore, a tik uz njega je i kratak repić. Mužjaci i ženke su sličnog izgleda.
-
odrasli, donja strana -
odrasli, donja strana -
odrasli gornja strana
Ekologija[uredi | uredi izvor]
Muškatlin plavac je alohtona vrsta u Evropi, koja se najčešće nalazi u naseljenim mestima, u blizini gajene muškatle. Gusenice se hrane različitim biljkama iz rodova Pelargonium (muškatla) i Geranium (zdravac). U toplijim predelima Evrope je primećeno da se leptiri uspešno razvijaju i na divljim vrstama zdravca (G. sylvaticum, G. sanguineum, G. pratense). Leptir je štetočina gajene muškatle, pričinjava velike materijalne štete i proglašen je za invazivnu vrstu. Velika je opasnost od širenja populacija ove vrste na divlje vrste zdravaca, gde bi kompetitivnim odnosima mogao da ugrozi opstanak zdravčevog plavca.
Rasprostanjenost[uredi | uredi izvor]
Prirodni areal rasprostranjenja muškatlinog plavca je na području južne Afrike, odakle je početkom devedesetih godina slučajno prenet u Evropu. Njegovo širenje je počelo od zapadnog mediterana ka istoku. Leptir prati toplije krajeve južne Evrope, koji omogućavaju leptirima da prezime. U Srbiji ga je prvi put pronašla Slađana Milojković 2020. godine u Nišu, kada je podelila svoje fotografije u grupu Leptiri Srbije.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Butler, Arthur G. (1897). „On three consignments of Butterflies collected in Natal in 1896 and 1897 by Mr. Guy A. K. Marshall, F.Z.S.”. Proceedings of the Zoological Society of London: 845—846. doi:10.1111/j.1096-3642.1898.tb01388.x.
- ^ Herrero, Salvador; Borja, Marisé; Ferré, Juan (17. 5. 2002). „Extent of Variation of the Bacillus thuringiensis Toxin Reservoir: the Case of the Geranium Bronze, Cacyreus marshalli Butler”. Applied and Environmental Microbiology. 68 (8): 4090—4094. PMC 124026
. PMID 12147511. doi:10.1128/aem.68.8.4090-4094.2002.
- ^ a b Woodhall, Steve (2005). Field Guide to Butterflies of South Africa. South Africa: Struik. ISBN 9781868727247.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Biologer – slobodan softver za prikupljanje podataka o biološkoj raznovrsnosti Arhivirano na sajtu Wayback Machine (31. октобар 2020)
