Narodna biblioteka „Dušan Matić” Ćuprija

Narodna biblioteka „Dušan Matić“ nosi ime po poznatom srpskom književniku i akademiku Dušanu Matiću koji je rođen u Ćupriji. Biblioteka čiji fond danas broji oko 50.000 knjiga, od toga 30.000 knjiga iz domaće i svetske književnosti na Odeljenju za odrasle, oko 10.000 knjiga je na Dečjem odeljenju i 10.000 knjiga na Odeljku stručnog i naučnog fonda predstavlja središte kulturno-obrazovnog i umetničkog razvoja lokalne zajednice.

Istorijat

U 19. veku ovde je postojala Čitaonica ćuprijska.

U Ćupriji je 1938. godine osnovan „Kulturno-prosvetni klub“^[1]. Osnivači Kluba bili su intelektualci i studenti koji su svoju aktivnost organizovali preko ustanova Kluba: mesne narodne čitaonice i biblioteke, diletantske sekcije, hora i orkestra. Organi Kluba bili su: upravni odbor, skupština, bibliotekar i njegov pomoćnik.

Posle Drugog svetskog rata formirana je neka vrsta omladinske biblioteke u zgradi Sokolskog doma. Ona je 1946. godine prerasla u prvu posleratnu gradsku biblioteku. Od 30. maja 1961. godine Biblioteka radi kao samostalna ustanova kulture. Iz Sokolskog doma Biblioteka je kasnije preseljena u lokal oficirske zgrade, sagrađene posle Drugog svetskog rata, u ulicu Cara Lazara broj 12, a 1986. godine Biblioteka je preseljena u ulicu Milice Cenić broj 15, gde se i danas nalazi. Zbog svog arhitektonskog značaja, zgrada Biblioteke je proglašena kulturnim dobrom i nalazi se pod zaštitom države.

Danas

Usluge u ćuprijskoj Biblioteci koristi oko 4.000 sugrađana. Knjižni fond Biblioteke broji oko 65.000 knjiga, od toga 35.000 knjiga iz domaće i svetske književnosti nalazi se na Odeljenju za odrasle, oko 11.000 knjiga je na Dečjem odeljenju i 10.000 knjiga je na Odeljku stručnog i naučnog fonda. Biblioteka se 2009. godine uključuje u biblioteči informacioni sistem Virtuelne biblioteke Srbije.

Odeljenje za rad sa odraslim čitaocima

Odeljenje za rad sa odraslim čitaocima raspolaže fondom od oko 35 000 knjiga. Fond sadrži stručnu knjigu, beletristiku i veoma bogat izbor naslova koje se bave književnošću kao naukom (književna kritika, teorija i istorija književnosti). Fond ovog odeljenja je otvorenog tipa i smešten je po UDK sistemu. U okviru Virtuelne biblioteke Srbije formiran je elektronski katalog i vrši se elektronska pozajmica. Korisnicima su omogućeni različiti tipovi članarina u zavisnosti od njihovih potreba. Određene kategorije korisnika, kao što su penzoneri i dobrovoljni davaoci krvi, imaju besplatnu članarinu. Biblioteka se trudi da svojim aktivnostima bude atraktivna svim starosnim grupama.

Odeljenje stručnog i naučnog fonda

Odeljenje stručne knjige je fizički izdvojen knjižni fond, složen po UDK sistemu, koji omogućuje lakše snalaženje korisnika. Stučno i naučno odeljenje ima oko 10 000 monografskih publikacija, od kojih je oko 70% dostupno za pozajmicu van biblioteke, a ostatak se koristi u čitaonici. Korisnicima je na raspolaganju bogat izbor stručne literaturae iz svih oblasti ljudskog znanja kao i stručna pomoć u odabiru odgovarajućeg materjala za njihov rad. U sklopu ovog odeljenja nalaze se i knjige na stranim jezicima čiji fond je većim delom dobijen na poklon od građana Ćuprije, ali i od francuske i američke ambasade.

Odeljenje za rad sa decom

Knjižni fond Odeljenja za rad sa decom prilagođen je dečjem uzrastu. Organizovan je slobodan pristup knjigama. Deo fonda je smešten po UDK sistemu, a u čitaonici se koristi priručna literatura. Školska lektira je izdvojena po razredima i omogućava lakše snalaženje korisnika. Predškolske ustanove i osnovne škole, čiji polaznici su glavni posetioci dečjeg odeljenja, redovno prate i učestvuju u aktivnostima Biblioteke. Biblioteka često organizuje programe namenjene deci kao što su druženja sa dečjim piscima, obeležavanje dana dečje knjige, konkursi literarnih radova kao i likovnih radova na temu književnih dela i konkurs za najlepšu sms poruku. U okviru rada dečjeg odeljenja izuzetno uspešno radi i Dečji dramski studio.

Zavičajno odeljenje i Odeljenje stare i retke knjige

Zavičajno odeljenje Narodne biblioteke „Dušan Matić“ u Ćupriji okuplja na jednom mestu bibliotečku građu koja je po tematskom, autorskom ili izdavačkom kriterijumu vezana za Ćupriju i njenu okolinu. Pored monografskih publikacija, zavičajna zbirka sadrži i veliki broj razglednica, plakata, kataloga izložbi, fotografija i ostale neknjižne bibliotečke građe koja se odnosi na Ćupriju.

Odeljenje za nabavku i obradu bibliotečke građe

U ovom Odeljenju rad je podeljen u dva segmenta: obrada prinovljenih jedinica bibliotečke građe u COBISS bazu podataka i digitalizacija. U toku 2014. godine pri ovom odeljenju osnovano je Odeljenje za digitalizaciju, čime je stvorena polazna osnova za prenos u elektronski format najvažnije knjižne i neknjižne građe biblioteke i formiranje digitalnih kolekcija i digitalnih izložbi.

Čitaonica i Internet čitaonica

Čitaonica ima 16 čitalačkih mesta namenjenih deci i odraslima. U čitaonici se koristi građa iz referentne zbirke kao i deo stručne i naučne literature koji se ne pozajmljuje na korišćenje van biblioteke.

Legat Dušana Matića

Književnik i akademik Dušan Matić, rođen u Ćupriji i njegova supruga Jelena – Lela Matić, su za života izrazili želju da gradu Ćupriji poklone predmete koji su vezani za život i rad Dušana Matića. Na trajno čuvanje su 1986.^[2] godine predati svi predmeti koji su sačinjavali Matićev radni prostor.

Nagrada „Matićev šal”

Skupština SIZ-a kulture opštine Ćuprija je na sednici održanoj 29. 6. 1981.^[3] godine donela odluku da se 13. septembar proglasi za dan Dušana Matića u Ćupriji sa namerom da taj dan predstavlja evociranje uspomene na lik i delo akademika i književnika Dušana Matića. U znak sećanja na život i delo Dušana Matića, svake godine u septembru mesecu održavaju se „Matićevi dani”. To je kulturna manifestacija na kojoj se najboljem mladom pesniku Srbije za prvu zbirku pesama dodeljuje prestižna Nagrada „Matićev šal”.

Biblioteka

Narodna biblioteka „Dušan Matić“ u Ćupriji je za projekat „Biblioteka + +“ nagrađena od strane međunarodne nevladine neprofitne organizacije EIFL (Electronic Informations For Libraries), a u okviru PLIP programa ((Public Library Inovation Programme) grantom u vrednosti od 20.000 dolara za period realizacije od 14 meseci.

Inovativni projekat Biblioteka + + uvodi decu stariju od 10 godina u svet programiranja i rada na računaru, a kod srednjoškolaca i studenata razvija praktične i napredne tehnike pogramiranja. Biblioteka u saradnji sa partnerima na projektu - osnovnim i srednjim školama iz Ćuprije i Jagodine, u okviru kreativnih radionica obrazuje decu i omladinu i na taj način pomaže zajednici u stvaranju novih generacija informatičkih eksperata.

Reference

^ „Ćuprija“ - Mitić Bogomir; Ćuprija, 2006.
^ Zapisnik o predaji memorijalnih eksponata za spomen sobu Dušana Matića sačinjenog u Beogradu, 28. 02. 1986.
^ Odluka Samoupravne interesne zajednice Opštine Ćuprija broj 41/81 doneta 30. 06. 1981. godine.

Spoljašnje veze

Legat Dušana Matića Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. februar 2015)
Matićev šal Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. februar 2015)
Zvanična prezentacija Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. februar 2015)
Biblioteka + +

[1] „Ćuprija“ - Mitić Bogomir; Ćuprija, 2006.

[2] Zapisnik o predaji memorijalnih eksponata za spomen sobu Dušana Matića sačinjenog u Beogradu, 28. 02. 1986.

[3] Odluka Samoupravne interesne zajednice Opštine Ćuprija broj 41/81 doneta 30. 06. 1981. godine.

[1]

[2]

[3]