Nemačka podmornica U-13

Nemačka podmornica U-13
Nemačka podmornica U-13
Opšti podaci
Karijera
Kobilica postavljena	20. jun 1935.
Porinut	9. novembar 1935.
Završetak gradnje	30. novembar 1935.
Glavne karakteristike
Deplasman	279 tona površinski deplasman 328 tona podvodni deplasman
Dužina	42.70 metara
Širina	4.08 metara
Visina	8,60 m
Gaz	3.90 metara
Dubina ronjenja	150 metara
Pogon	700 KS u površinskoj vožnji 360 KS u podvodnoj vožnji
Brzina	13,00 čvora u površinskoj vožnji 7,00 čvora u podvodnoj vožnji
Posada	22 - 24 oficira i mornara
Naoružanje	Topovi: 1 × 20 mm Torpedne cevi: 3 × 533 mm (5 torpeda)

Podmornica U-13 je bila Nemačka podmornica tipa II-B i korišćena u Drugom svetskom ratu. Podmornica je izgrađena 30. novembar 1935. godine i služila je u 1. podmorničkoj flotili (1. decembar 1935 — 31. maj 1940) kao borbeni brod.

Služba

Od uvođenja u službu 30. novembra 1935. godine, pa do pred početetak Drugog svetskog rata, na podmornici U-13 se obučio veliki broj nemačkih podmorničara. U sklopu priprema za napad na Poljsku, i mogućeg odgovora Ujedinjenog Kraljevstva i Francuske, U-13 napušta bazu Vilhelmshafen 25. avgusta 1939. godine, i odlazi ka određenoj poziciji sa zadatkom da položi mine, ali se već 31. avgusta vraća u istu bazu. Dva dana kasnije, 2. septembra, U-13 ponovo napušta bazu Vilhelmshafen, i odlazi da položi mine. Po obavljenom zadatku, ona se 6. septembra vraća u Vilhelmshafen, odakle kreće 11. septembra na svoje prvo duže borbeno patroliranje.

Dan ranije, 10. septembra 1939. godine, u 17:25 sati, britanski trgovački brod Magdapur (zapovednik Artur Džordž Dikson), udara u minu koju je 4. septembra položila podmornica U-13, i tone u roku od nekoliko minuta, u blizini rta Orford. Šest članova njegove posade je poginulo. Zapovednika i 74 ostalih članova posade je spasio jedan spasilački brod, i prebacio ih je do obale. Dana, 16. septembra 1939. godine, britanski putnički brod City of Paris je pretrpeo teže oštećenje, nakon što je udario u jednu od mina koju je položila U-13, 4. septembra 1939. godine, na oko 3,5 nautičke milje istočno-severoistočno od Aldeburga. Jedan član posade britanskog broda je poginuo. Oštećeni brod je odvučen od britanskog remorkera Contest, i nakon opravke vraćen je u službu, kao brod za prevoz trupa.

U 01:00 sati, 24. septembra 1939. godine, francuski trgovački brod Phryné, koji je prevozio ugalj, udario je u u minu koju je položila U-13, i tone na oko 3,5 nautičke milje, istočno od Aldeburškog broda-svetionika. Svi članovi posade su spaseni od spasilačkog broda, i prebačeni su u Albebrug, gde su nekolicina zadržana na bolničkom lečenju. Podmornica U-13, stiže posle 23 dana patroliranja u bazu Kil, čime završava ovo borbeno patroliranje. Na sledeće svoje borbeno patroliranje, podmornica U-13 kreće 25. oktobra 1939. godine.

Dana, 30. oktobra 1939. godine, u 22:50 sati, britanski trgovački brod Cairnmona (zapovednik Frederik Vilijem Ferli), koji se odvojio od konvoja HX-5, torpedovan je i pitopljen od podmornice U-13, tri nautičke milje istočno-severoistočno od rta Retre. Tri člana britanskog broda su poginula. Zapovednika i 41 ostalih članova posade, sakuplja britanski drifter HMS River Lossie. Nakon svega deset dana patroliranja, podmornica U-13 se vraća 3. novembra u bazu Kil, iz koje kreće 15. novembra na novo patroliranje.

U 23:28 sati, 19. novembra 1939. godine, podmornica U-13 pogađa u prednji deo, jednim torpedom nepoznati trgovački brod, na oko 6 nautičkih milja severno-severoistočno od Lonstona, spoljna Farska ostrva. Pogodak je izazvao jaku eksploziju, koja lomi brod na dva dela, i prouzrokuje njegovo potapanje za svega 40 sekundi sa komletnom posadom od 13 ljudi. Potopljeni brod je ubeležen u dnevnik podornice, kao tanker crne boje, sa punom težinom od oko 2.000 tona. Nepoznati brod je najverovatnije bio britanski trgovački brod Bowling (zapovednik Džejms Skot), koji je nestao u toj oblasti, približno u to vreme, a motorno odeljenje mu se nalazilo u zadnjem kraju broda. Dana, 25. novembra, podmornica U-13 se vraća u bazu Kil, gde ostaje do 9. decembra 1939. godine, kada odlazi da položi nove mine. Po obavljenom zadatku, U-13 uplovljava 14. decembra 1939. godine, u bazu Vilhelmshafen.

Dana, 6. januara 1940. godine, britanski trgovački brod City of Marseilles udara u minu, koju je U-13 položila 12. decembra 1939. godine, i pretrpeo je veća oštećenja, ali nije potonuo. Podmornica U-13, napusta 24. januara 1940. godine, bazu Vilhelmshafen i kreće na novo patroliranje. U 00:43 sati, 31. januara 1940. godine, norveški trgovački brod Start (zapovednik Jakob Bartman Jakobsen), koji je prevozio 1.478 tona uglja, pogođen je jednim torpedom ispaljenog sa podmornice U-13, i odmah tone sa celokupnom posadom od 16 članova. Norveški brod je poslednji put viđen 29. januara 1940. godine, kada je prošao u blizini Sanderlenda.

Sutradan, 1. februara 1940. godine, u 01:43 sati, švedski trgovački brod Fram, koji je ležao usidren, pogođen je jednim torpedom sa podmornice U-13, i tone u zalivu Aberdur, Škotska. Devet člana posade je poginulo, a 14 preživelih brodolomnika spasava britanska fregata HMS Khartoum (F 45), i naoružani ribarski brod HMS Viking Deeps. Podmornica U-13 uplovljava 5. februara u bazu Vilhelmshafen. Sledećeg dana, 6. februara 1940. godine, estonski trgovački brod Anu (zapovednik Johanes Raudso), udara u jednu minu, koju je 12. decembra položila U-13 na ušću reke Tej, i tone. Zapovednik, njegova žena i još četiri člana posade su poginuli. Kuvar sa estonskog broda je nešto kasnije preminuo u bolnici u Dandiu. Dana, 16. februara 1940. godine, U-13 polazi iz Vilhelmshafena na novu patrolu, ali nakon 14 dana neuspešnog patroliranja, ona ponovo uplovljava u Vilhelmshafen.

Na sledeće svoje patroliranje, podmornica U-13 kreće 31. marta 1940. godine. U 17:33 sati, 17. aprila 1940. godine, britanski trgovački brod Swainby (zapovednik Hju Tomson) je pogođen jednim torpedom u nivou mašinskog odeljenja, ispaljenog sa U-13, i tone nakon 25 minuta, na oko 25 nautičkih milja, severno od Šetlandskih ostrva. Zapovednik i svih 37 članova posade uspevaju da se spasu, i kasnije su se iskrcali u zalivu Nor Vik, Šetlandska ostrva.

Dana, 26. aprila 1940. godine, u 00:28 sati, danski teretni brod Lily je pogođen jednim torpedom, koje je ispaljeno sa podmornice U-13, ali nije eksplodiralo. U 01:17 sati, drugo torpedo pogađa brod u prednji deo, usled čega se brod lomi na dva dela i tone u roku od 45 sekundi. Dva dana kasnije, 28. aprila, u 01:29 sati, britanski tanker Scottish American, koji je prevozio 9.491 tonu nafte, biva pogođen jednim torpedom ispaljenog iz podmornice U-13, usled čega izbija požar na brodu. Kako je to bilo poslednje njeno torpedo, podmornica U-13 ostavlja tanker sa prednjim delom duboko u vodi, ali Scottish American nije potonuo, već ga kasnije odvlače, britanski brod mamac Looe i naoružani kontrolni brod HMS Northern Reward, praćeni razaračima HMS Delight (H 38), HMS Diana (H 49) i HMS Imperial (D 09). Nakon remonta, britanski tanker se avgusta 1940. godine, vraća u službu.

Podmornica U-13, uplovljava nakon 33 dana patroliranja, 2. maja 1940. godine, u bazu Kil, gde ostaje do 26. maja, kada kreće u novo patroliranje. Pet dana kasnije, 31. maja, u Severnom moru, na oko 11 nautičkih milja sevroistočno od Loustofta, U-13 je napadnuta i potopljena od britanskog slupa HMS Weston. Svi članovi nemačke podmornice su preživeli njeno uništenje, i postali britanski zarobljenici.

Komandanti

• Hans-Gerit Štokhauzen (30. novembar 1935 — 30. septembar 1937)
• Karl Daublebski fon Ajhain (1. oktobar 1937 — 5. novembar 1939)
• Hajnc Šeringer (6. novembar 1939 — 15. decembar 1939)
• Volfgang Lit (16. decembar 1939 — 28. decembar 1939) (Viteški krst)
• Hajnc Šeringer (29. decembar 1939 — 2. januar 1940)
• Maks-Martin Šulte (3. januar 1940 — 31. maj 1940)

Brodovi

Ime broda	Država	Težina	Godina izgradnje	Datum napada	Napomena
Magdapur	Ujedinjeno Kraljevstvo	8.641 tona	1921.	10. septembar 1939.	Potopljen
City of Paris	Ujedinjeno Kraljevstvo	10.902 tona	1922.	16. septembar 1939.	Oštećen
Phryné	Francuska	2.660 tona	1938.	24. septembar 1939.	Potopljen
Cairnmona	Ujedinjeno Kraljevstvo	4.666 tona	1918.	30. oktobar 1939.	Potopljen
Bowling	Ujedinjeno Kraljevstvo	783 tona	1910.	19. novembar 1939.	Potopljen
City of Marseilles	Ujedinjeno Kraljevstvo	8.317 tona	1913.	6. januar 1940.	Oštećen
Start	Norveška	1.168 tona	1923.	31. januar 1940.	Potopljen
Fram	Švedska	2.491 tona	1897.	1. februar 1940.	Potopljen
Anu	Estonija	1.421 tona	1883.	6. februar 1940.	Potopljen
Swainby	Ujedinjeno Kraljevstvo	4.935 tona	1917.	17. april 1940.	Potopljen
Lily	Danska	1.281 tona	1920.	26. april 1940.	Potopljen
Scottish American	Ujedinjeno Kraljevstvo	6.999 tona	1920.	28. april 1940.	Oštećen

Spoljašnje veze

• Podmornica U-13
• Istorija podmornice U-13
• Trgovački brod Magdapur
• Putnički brod City of Paris
• Trgovački brod Phryné
• Trgovački brod Cairnmona
• Trgovački brod Bowling
• Trgovački brod City of Marseilles
• Trgovački brod Start
• Trgovački brod Fram
• Trgovački brod Anu
• Trgovački brod Swainby
• Trgovački brod Lily
• Tanker Scottish American