Nejski mirovni ugovor

Bugarska po ugovoru

Oblast na desnoj obali Timoka, koja je 1919. godine pripala Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca

Oblast oko Caribroda, koja je 1919. godine pripala Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca

Oblast oko Bosilegrada, koja je 1919. godine pripala Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca

Oblast oko Strumice, koja je 1919. godine pripala Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca

Oblast Zapadne Trakije, koja je 1919. godine pripala Grčkoj

Nejski mirovni ugovor je zaključen 27. novembra 1919. godine u pariskom predgrađu Neji sir Sen između zemalja Antante, kao pobedničkog saveza u Prvom svetskom ratu, sa jedne, i poražene Bugarske, sa druge strane. Ovo je jedan od mirovnih ugovora kojima je završen Prvi svetski rat a koji su na Pariskoj konferenciji mira (od 18. januara 1919. do 28. juna 1919. u Parizu) zaključeni su sa svakom pobeđenom državom posebno.

Među zemljama Antante nalazila se i Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, a u njeno ime ugovor su potpisali Nikola Pašić, bivši predsednik vlade, Ante Trumbić, ministar spoljnih poslova, i dr Ivan Zolger. Sa bugarske strane ugovor je potpisao Aleksandar Stambolijski, premijer i ministar rata.

Po ugovoru je poražena Bugarska imala da preda znatne teritorije - najvećim delom u zapadnoj Trakiji, koju je prvo na upravu preuzela Antanta, a zatim je predala Grčkoj, kao i teritorije oko Caribroda i Bosilegrada u Srbiji i Strumice u Makedoniji, koje predaje Kraljevini SHS. Potvrđena je pripadnost južne Dobrudže Rumuniji, a Bugarska je ugovorom formalno priznala postojanje Kraljevine SHS.

Vojna sila Bugarske redukovana je na minimum: dozvoljeno je držanje najviše 20 hiljada vojnika, uz ukidanje opšte vojne obaveze. Propisana je i redukcija naoružanja, s tim da se znatan deo preda pobednicima.

Propisano je i da Bugarska plati reparacije od 2,25 milijardi zlatnih franaka, odnosno 445 miliona dolara. Kasnije je oprošteno oko tri četvrtine ove obaveze. Susednim zemljama je Bugarska trebalo da preda i nešto stoke, a na ime otete stoke tokom rata. Bugarska je bila obavezana i da vrati arhive, umetničke i slične predmete koje je njena administracija otela u drugim zemljama.

Vidi još

• Pariska mirovna konferencija 1919.
• Zapadne pokrajine

Literatura

• MacMillan, Margaret (2001). Peacemakers: Six months that changed the world. John Murray (Publishers) Ltd. 
• Dimić, Ljubodrag (2001). Istorija srpske državnosti. 3. Novi Sad: Ogranak SANU. 

Spoljašnje veze

• Potpuni tekst ugovora (jezik: engleski)