Nozemoza

Nozemoza (takođe: nozematoza, nozema) je oboljenje pčela, izazvana mikrosporidijom nozemom (Nosema apis), koja napada epitelne ćelije zida srednjeg creva matice, radilica i trutova, dovodeći do poremećaja u varenju i apsorpciji hrane. Parazit opstaje tokom cele godine u zaraženom društvu, a maksimalan broj dostiže u proleće, kada je u toku intenzivno odgajanje pčelinjeg legla.

Klinička slika

Posledice prisustva nozeme u odraslim pčelama su višestruke. Životni vek je skraćen, naročito kod zimskih pčela (umesto 6-8 meseci, žive 2-3 meseca). Hipofaringealne žlezde mladih pčela, negovateljica gube sposobnost da proizvode matičnu mleč, potrebnu za razvoj legla.

Kod pčela se, naročito pred uginuće, zapaža uvećan abdomen. Usled prekomernog nakupljanja vode, dolazi do dizenterije i pojave tečnog izmeta žutosmeđe boje i neprijatnog mirisa. Bolesne pčele izlaze iz košnice, ne mogu da lete, uznemireno se kreću raširenih krila i ubrzo uginu. Primetno uginuće pčela usled jače raširenosti infekcije govori da je proces star najmanje 3-4 nedelje. U toku zime u košnici se mogu zapaziti mrlje izmeta i veliki broj uginulih pčela.

Simptomi

Simtomi koji se javljaju kod nozemoze nisu specifični, jer nemogućnost pčela da lete, izmet na saću ili poletnoj dasci ili uginule i umiruće pčele na zemlji ispred košnice mogu da budu znaci i nekih drugih poremećaja. Sumnja se može postaviti ukoliko se u proleće primeti neuobičajeno veliki broj uginulih pčela ili je razvoj društva usporen.

Normalno crevo pčela je smeđe boje, sa vidljivim prstenovima, dok je kod inficiranih beličasto, pomalo uvećano i manje segmentirano. To se može videti vađenjem žaoke pincetom.

Videti

• Antibiotik
• Bolesti pčela
• Medonosna pčela
• Mikrosporidija

Literatura

• Branko Relić, Renata Relić - Racionalno vođenje pčelinjaka. Savremena tehnologija i zdravstvena zaštita pčela, Beograd: Partenon, 2004.