PZL M-18 Dromader
| PZL M-18 Dromader | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Opšti podaci | ||
| Namena | poljoprivredni i protivpožarni | |
| Posada | 1 | |
| Poreklo |  Poljska
| |
| Proizvođač | PZL Mielec | |
| Probni let | 27.08.1976. | |
| Uveden u upotrebu | 1978. | |
| Status | aktivan | |
| Prvi operater | Poljska civilna avijacija | |
| Broj primeraka | 759 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 9,47 m | |
| Visina | 3,70 m | |
| Raspon krila | 17,70 m | |
| Površina krila | 40,00 m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 2.710 kg | |
| Normalna poletna | 4.200 kg | |
| Pogon | ||
| Broj motora | 1 | |
| Fizičke osobine | ||
| Klipnoelisni motor | 1 h PZL Kalisz ASz-621R | |
| Snaga KEM-a | 731 kW | |
| Snaga KEM-a u ks | 980 ks | |
| Performanse | ||
| Maks. brzina na Hopt. | 200 km/h | |
| Ekonomska brzina | 108 km/h | |
| Dolet | 970 km | |
| Plafon leta | 6.500 m | |
| Brzina penjanja | 330 m/min | |
 Portal Vazduhoplovstvo
| ||
![PZL M-18 Dromader[1]](/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Hellenic_Air_Force_PZL-Mielec_M-18B_Dromader.jpg)
PZL M-18 Dromader je poljski jedmomotorni, niskokrilni avion a primenjuje se u poljoprivredi i kao vatrogasni avion.
Projektovanje i razvoj[uredi | uredi izvor]
PZL M-18 Dromader je razvijen u PZL pod rukovodstvom inž. Jozefa Oleksiaka a na bazi kupljene licence aviona M-2R Trush američke firme Rokvel.
Tehnički opis[uredi | uredi izvor]
Trup aviona ima čeličnu konstrukciju napravljenu od nerđajučeg čelika obloženu aluminijumskim limom. Iza motora se nalazi rezervoar, napravljen od fiberglasa, za smeštaj od 2000 do 2200 kg. hemikalija ili đubreta. U produžetku se nalazi zatvorena kabina sa veikim staklenim površinama koje obezbeđuju pilotu dobru preglednost.
Krila su metalne konstrukcij napravljena od duraluminijuma sa dve ramenjače a obloga je od duraluminijumskog lima. Krila su pravougaonog oblka.
Pogonska grupa u serijskoj proizvednji avionima je ugrađivan 9-to cilindričan radijalni vazduhom hlađeni motor PZL Kalisz ASz-621R snage 731 kW. na čijem vratilu je četvorokraka metalna elisa.
Stajni trap aviona je je bio klasične dispozicije (dve prednje noge ispod krila i jedan repni točak). Prednje noge se nalaze ispod krila i vezane su za prednju ramenjaču. stajni trap je fiksan i nije se uvlačio u trup aviona za vreme leta. Na prednjim nogama stajnog trapa su ugrađeni uljno pneumatski amortizeri, točkovi sa hidrauličnim kočnicama i nisko pritisnim (balon) gumama. Treći točak koji se nalazi ispod repa aviona imao je opružnu amortizaciju, bio je samoupravljiv i nije se uvlačio u trup aviona tokom leta.
Varijante[uredi | uredi izvor]
- PZL M-18 - Osnovni proizvodni model aviona Dromader.
- PZL M-21 - Dromader Mini bio je geometrijski smanjena verzija M-18 sa korisnim opterećenjem smanjenim za 150 kg. Izgrađena su dva prototipa sa 441 kV PZL-3S motorom. Prvi let obavljen je 18. juna 1982. godine.
- PZL M-24- Dromader Super je proširena verzija sa opterećenjem od 2000 kg. Izgrađena su četiri prototipa. Prvi let obavljen je 1987. godine.
Operativno korišćenje[uredi | uredi izvor]
Proizvodnja aviona PZL M-18 Dromader je počela 1978. godine i do kraja 2017.-te godine proizvedeno je 759 primeraka. Ovi avioni su prodati u preko 24 zemlje: Kanada, SAD, Bugarska, Mađarska, Kuba, Turska, Južna Afrika, Poljska, Jugoslavija, Grčka, Kina, Hrvatska, Crna Gora i Srbija.
Avion PZL M-18 Dromader u Jugoslaviji[uredi | uredi izvor]
Prva dva Dromadera su isporučeni Jugoslaviji marta meseca 1979. godine. Jugoslavija je kupila ukupno 34 ova aviona. Poslednji je isporučen 1988. godine. Samo Privredna Avijacija JAT-a je imala 23 ova aviona. Veći broj ovih aviona leti i sada[2].
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 06. 01. 2020. g. Pristupljeno 29. 04. 2020.
- ^ Janić, Čedomir (2008—2009). Godišnjak srpskog vazduhoplovstva. Beograd: Aerokomunikacije.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2.
- Komanda RV i PVO,Čuvari našeg neba, Vojnoizdavački zavod, Beograd, 1977.
- Bojan Dimitrijević, Jugoslovensko ratno vazduhoplovstvo 1942 - 1992, IZSI i MCO, Beograd. 2012. ISBN 978-86-7403-163-6.
- Janić, Čedomir (2008—2009). Godišnjak srpskog vazduhoplovstva. Beograd: Aerokomunikacije.
- Janić, Čedomir; Simišić, Jovo; Više od letenja - Osam decenija Aeroputa i JAT-a. Beograd: JAT Airways. ISBN 978-86-7086-9 nevažeći ISBN.
- Priča o Jugoslovenskom Aerotransportu, Beograd, JAT, 1987.
- Lekić, Mile (2007). Konstrukcija lakih aviona. Novi Sad: Lem Aeroprom. ISBN 978-86-909363-2-8.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- http://www.pzlmielec.pl/en/offer/products/m18-dromader/general-description/[mrtva veza]
- http://www.airwar.ru/enc/la/m18.html
- http://www.airliners.net/aircraft-data/pzl-mielec-m-18-dromader/318
- http://www.flugzeuginfo.net/acdata_php/acdata_m18_en.php
- http://www.paluba.info/smf/index.php?topic=19537.0
- https://aviation-safety.net/wikibase/dblist.php?AcType=M18
- http://www.aviastar.org/air/poland/pzl_dromader.php
- http://www.bredow-web.de/ILA_2002/Kleinflugzeuge/Mielec_M_18_Dromader/mielec_m_18_dromader.html
- https://www.aviationsmilitaires.net/v2/base/view/Model/756.html
- https://www.planespotters.net/Aviation_Photos/search.php?tag=PZL+Mielec+M-18+Dromader Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. avgust 2014)
- https://barrieaircraft.com/pzl-mielec-m-18-dromader.html
- http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/2377/126/PZL-M18-Dromader2
- http://vazduhoplovnetradicijesrbije.rs/index.php/istorija/wsk-pzl-m-18-dromader