Peta sandžačka udarna brigada
| Peta sandžačka udarna brigada | |||
|---|---|---|---|
.svg) Jugoslovenska partizanska zastava | |||
| Postojanje | 21. avgust 1944 — maj 1945. Mesto formiranja: Žirče kod Priboja | ||
| Formacija | pet bataljona | ||
| Jačina | decembar 1944: 2500 boraca[1] | ||
| Deo |  Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije | ||
| Angažovanje | |||
| Odlikovanja |
| ||
Peta sandžačka udarna brigada formirana je 21. avgusta 1944. godine u selu Žirči kod Priboja, od boraca iz bjelopoljskog, pljevaljskog i mileševskog sreza. Ljudstvo za formiranje brigade prikupljeno je na slobodnoj teritoriji bjelopoljskog i pljevaljskog sreza gde su određeni privremeni štabovi i komande četa, obrazovani bataljoni brigade, pod komandom Prve proleterske divizije. Imala je četiri bataljona sa 500 boraca, a krajem 1944, pošto je popunjena novim borcima iz Srbije i istočnog dela Sandžaka, pet bataljona sa oko 2500 boraca. Bila je u sastavu 37. sandžačke divizije.[1]
Borbeni put brigade
[uredi | uredi izvor]U septembru je vodila borbe protiv Nemaca i četnika u rejonu Jablanice i Mokre Gore i protiv četnika i muslimanske milicije na području Priboja i Prijepolja. Vodila je borbe protiv četnika 19/20. septembra, a 25. i 29. septembra učestvovala je sa Trećom proleterskom brigadom u oslobođenju Priboja i Prijepolja. Posle toga je sa 2. i 4. bataljonom sadejstvovala Trećoj proleterskoj i Sedmoj crnogorskoj brigadi u razbijanju nemačke legije „Krempler” i u oslobođenju Sjenice 14/15. oktobra, dok je sa 1. i 3. bataljonom uspešno dejstvovala protiv brojnih četničkih snaga u rejonu Priboja, Bijelog Polja, Vardišta, Mokre Gore, planine Tare i Višegrada. U drugoj polovini oktobra dejstvovala je protiv četničkih snaga u rejonu Arilja i na pravcu Ivanjica-planina Javor-Sjenica. Naročito se istakla u borbama protiv jedinica nemačkog 21. i 91. armijskog korpusa na pravcima Sjenica-Prijepolje, Prijepolje-Nova Varoš i Prijepolje-Priboj u novembru i decembru 1944. kada je izbacila iz stroja oko 420 neprijateljevih vojnika i zaplenila između ostalog, 26 puškomitraljeza, 6 mitraljeza, 6 minobacača i velike količine druge opreme, a uništila 223 motorna vozila. Zatim je učestvovala u konačnom oslobođenju istočne Bosne. Posle žestokih borbi protiv delova nemačke 181. pešadijske divizije u širem rejonu Višegrada, uspešno je dejstvovala na pravcu Višegrad-Sokolac-Podromanija-Mokro-Sarajevo i učestvovala u oslobođenju Sarajeva od 5. do 6. aprila. U maju je sa Trećom proleterskom i Četvrtom sandžačkom brigadom učestvovala u uništenju glavnine četničkih snaga u rejonu Rogatice i Romanije.[1]
Odikovana je Ordenom zasluga za narod.[1]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v g Gažević 1975, str. 334.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Gažević, Nikola (1974). Vojna enciklopedija, 8. tom. Vojnoizdavački zavod, Beograd.
