Pređi na sadržaj

Pečora (reka)

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za druge upotrebe, pogledajte Pečora (višeznačna odrednica).
Pečora
Печора
Reka Pečora u blizini Narjan-Mara
Opšte informacije
Dužina1.809 km
Basen322.000 km2
Pr. protok4.100[1] m3⁄s
SlivSevernog ledenog mora
Plovnostkad nije zaleđena
Vodotok
IzvorSeverni Ural
V. izvora630 m
UšćePečorski zaliv Barencovog mora
Geografske karakteristike
Država/eRusija
NaseljaPečora
PritokeKuja, Šapkina, Sula, Ižma
DRV03050100112103000057306
Reka na Vikimedijinoj ostavi

Pečora (rus. Печора)[2] je velika reka u evropskom delu Rusije. Protiče kroz Republiku Komi i Nenecki autonomni okrug.[3][4][5] Duga je 1.809 km.

Pečora izvire na Uralu, istočno od Ust-Iljiča nedaleko od tromeđe Republike Komi, Hanti-mansijskog autonomnog okruga[6] i Sverdlovske oblasti.[7][8][9][10] Teče prema severu kroz gradove Troicko-Pečorsk, Vuktil, Pečoru i u svojoj delti kroz Narjan-Mar. Ulijeva se u Pečorski zaliv[11] Barencovog mora, 10 km od gradića Jušina.

Reka Pečora je plovna, ali je većim dijelom godine zaleđena. U porječju Pečore, između severnog Urala i Timanske uzvisine se nalazi veliko ležište mrkog uglja.

Geografija

[uredi | uredi izvor]
Reka Pečora, svetle obale Uralske planine i deo reke Ob

Duga je 1.809 km (1.124 mi) i njen basen je 322.000 km2 (124.000 sq mi), ili približno iste veličine kao Finska. Po srednjem godišnjem pražnjenju, treća je reka u Evropi, nakon Volge i Dunava.[12] Njeno pražnjenje je oko polovine Dunava i malo više od njene sestre, Sjeverne Dvine, i najveća je od bilo koje reke bez brana u njenom bazenu izvan Nove Gvineje.[12] Istočno od sliva, duž zapadnog oboda Urala je nacionalni park. Takođe u slivu su šume Komijska prašuma, najveće šume u Evropi. Na krajnjem severoistoku sliva, na reci Usa nalazi se veliki centar uglja Vorkuta. Reka je nekada bila važna transportna ruta, posebno za one koji putuju na severozapad Sibira. Danas pruga vodi jugozapadno od Vorkute do Moskve.

Pored Pečore

[uredi | uredi izvor]

Reka se podiže na planinama Ural u jugoistočnom uglu republike Komi. Ova oblast je deo nacionalnog rezervata. Sa druge strane Urala su glavne vode reke Severne Sosve. Reka teče južno, zatim zapadno i okreće se severno blizu Jakša, koja je centar navigacije za male brodove. Portaža vodi južno do basena reke Kama.[13][14][15] Na istoku je gornja reka Vičegda,[16] grana Sjeverne Dvine.[17][18] Reka teče kroz Komsomolsk-na-Pečore do Ust-Iliča, gde se reka Ilič spaja sa istoka, zatim severozapadno do Troitsko-Pečorska (1.359 km (844 mi) od ušća), severno do Vuktila[19][20][21][22] i Ust-Šlugera gde se reka Ščugor pridružuje sa istoka. Reka zatim teče severno do grada Pečora, gde prolazi pruga iz Vorkute, a zatim severno do Ust-Use gde se reka Usa spaja sa istoka (Usa je nekada bila važan rečni put u Sibiru). Pečora zatim skreće severozapadno, zapadno i jugozapadno. Reka Ižma[23] se spaja sa juga. Zatim dalje teče zapadno do Ust-Cilma (425 km (264 mi) od ušća), gde se reka Pižma spaja sa jugozapada i reka Cilma sa zapada. (Ljudi su pre putovali do Cilme i potom preko Pjoza reke su stizali do Belog mora.) Pečora se okreće severno i prelazi arktični Severni polarnik i granicu Nenetskog okruga; Pustozjorsk; Narjan-Mar, glavni grad Nenetsa i luka na čelu delte Pečora; Pečora zaliv; Pečorsko more; i na kraju Barencovo more.

Hidrologija

[uredi | uredi izvor]

Mesečne prosečne vrednosti ispusta reke registrovane su od 1981. do 1993. godine u selu Oksino, smeštene uzvodno od ušća, 141 km (88 mi), koje su prikazane ispod kao dijagram (metričke jedinice, m³/s).[1]

Projekti kanala na reci Kama

[uredi | uredi izvor]

Pre nastanka pruge do Pečore, važan način putovanja u region bio je prevođenje od Čerdinja[24][25] u basenu reke Kama do Jakše na reci Pečori.

Bilo je mnogo diskusija tokom 60-ih i 80-ih godina 20. veka povodom projekta za kanal Pečora -Kama[26] duž iste generalne rute, ovoga puta ne toliko za prevoz, već zbog preusmeravanja vode iz reke Pečora u reku Kamu. Međutim, na trasi predloženog kanala nisu izvršeni nijedni građevinski radovi, osim trostruke nuklearne eksplozije 1971. godine,[27][28][29][30] koja je iskopala krater dužine 600 600 m (2.000 ft).

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b „Pechora River at Oksino”. ArcticNet. Pristupljeno 31. 3. 2012. 
  2. ^ Pečora (na jeziku: ruski). Geografičeskaя эnciklopediя. Pristupljeno 2012-03-31. 
  3. ^ Quinn, Eilís (2020-05-14). „"Catastrophic" economic situation prompts merger talks for Nenets AO and Arkhangelsk Oblast”. The Barents Observer (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2020-05-15. 
  4. ^ Mukhametshina, Elena (2020-05-13). „Arkhangelsk region and Nenets okrug merge in a year”. Vedomosti (na jeziku: ruski). Pristupljeno 2020-05-15. 
  5. ^ Tóth-Czifra, András (2020-06-03). „Lessons in division: is it a good idea to merge Russian regions?”. Institute of Modern Russia. Arhivirano iz originala 4. 11. 2022. g. Pristupljeno 3. 6. 2022. 
  6. ^ Official website of Khanty-Mansiysk Autonomous Okrug – Yugra Arhivirano jun 6, 2017 na sajtu Wayback Machine
  7. ^ „The area of the Sverdlovsk region has decreased by 81 square kilometers — Oblast newspaper”. Arhivirano iz originala 18. 08. 2021. g. Pristupljeno 16. 07. 2023. 
  8. ^ Serikov Ю. B. Novыe nahodki rannego paleolita v Srednem Zauralьe // Ranniй paleolit Evrazii: novыe otkrыtiя // Materialы Meždunarodnoй konferencii, Krasnodar – Temrюk, 1–6 sentяbrя 2008 g.
  9. ^ Serikov Ю. B. Sledы rannego paleolita na territorii Srednego Zauralья // Vestnik arheologii, antropologii i эtnografii, 2015 № 4 (31)
  10. ^ Obъektы kulьturnogo naslediя Sverdlovskoй oblasti (spisok)
  11. ^ „Pečorskoe more”. Pristupljeno 5. 7. 2017. 
  12. ^ a b „Fragmentation and Flow Regulation of the World’s Large River Systems” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 30. 3. 2012. g. Pristupljeno 3. 4. 2018. 
  13. ^ „Definition of Kama River in English”. Oxford Dictionaries. Oxford University Press. Arhivirano iz originala 8. 3. 2016. g. Pristupljeno 11. 1. 2014. 
  14. ^ «Reka KAMA», Russian State Water Registry
  15. ^ „The Kama River is the main tributary of the Volga. Description, characteristics, map, photo, video of the Kama river-The origin of the word Kama”. 2019. 
  16. ^ Vыčegda. Great Soviet Encyclopedia. Pristupljeno 18. 6. 2020. 
  17. ^ Kropotkin, Peter Alexeivitch; Bealby, John Thomas (1911). „Dvina”. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski). 8 (11 izd.). str. 738. 
  18. ^ Severnaя Dvina. Great Soviet Encyclopedia. 
  19. ^ Informacionnый portal administracii Vorkutы - Istoriя Vorkutы 1930-1945 godы (na jeziku: ruski). Arhivirano iz originala 8. 10. 2011. g. Pristupljeno 14. 3. 2011. 
  20. ^ „Above the Arctic Circle, a once-flourishing Russian coal-mining town is in rapid decline”. Washington Post. 20. 12. 2020. Pristupljeno 10. 3. 2021. „Many people left their houses and moved from Vorkuta to more southern cities of Russia” 
  21. ^ „Vorkuta - Russia's Dying City Above the Arctic Circle”. Dark Tourist. 22. 9. 2020. Pristupljeno 10. 3. 2021. „abandoned ghost towns towns that surround the coal-mining center of Vorkuta” 
  22. ^ „Inside Russia's deep frozen ghost towns”. CNN. 5. 3. 2021. Pristupljeno 10. 3. 2021. „abandoned ghost towns towns that surround the coal-mining center of Vorkuta” 
  23. ^ International Work Group for Indigenous Affairs (10. 5. 2016). „Russia: Izvatas Komi protest oil spills poisoning the Izhma river” (News). International Work Group for Indigenous Affairs. Arhivirano iz originala 15. 07. 2017. g. Pristupljeno 16. 07. 2023. 
  24. ^ "Article on Great Perm" Arhivirano septembar 29, 2006 na sajtu Wayback Machine
  25. ^ "Article on Cherdyn"
  26. ^ Weiner, Douglas R. (1999). A Little Corner of Freedom: Russian Nature Protection from Stalin to Gorbachev. University of California Press. str. 415. ISBN 0-520-23213-5. 
  27. ^ Pavel Podvig, ur. (2004). Russian Strategic Nuclear Forces. str. 478. ISBN 0-262-66181-0. 
  28. ^ Ramzaev, V.; Repin, V.; Medvedev, A.; Khramtsov, E.; Timofeeva, M.; Yakovlev, V. (2011). „Radiological investigations at the "Taiga" nuclear explosion site: Site description and in situ measurements”. Journal of Environmental Radioactivity. 102 (7): 672—680. PMID 21524834. doi:10.1016/j.jenvrad.2011.04.003. 
  29. ^ Ramzaev, V.; Repin, V.; Medvedev, A.; Khramtsov, E.; Timofeeva, M.; Yakovlev, V. (2012). „Radiological investigations at the "Taiga" nuclear explosion site, part II: man-made γ-ray emitting radionuclides in the ground and the resultant kerma rate in air”. Journal of Environmental Radioactivity. 109: 1—12. PMID 22541991. doi:10.1016/j.jenvrad.2011.12.009. 
  30. ^ „Naturally-occurring "background" radiation exposure”. radiologyinfo.org. Pristupljeno 28. 7. 2016. 

Literatura

[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Pečora na Vikimedijinoj ostavi.
  • Pechora in the Great Soviet Encyclopedia
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Печора_(река)&oldid=28664984”