Pećane (Suva Reka)
Pećane | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Prizrenski |
| Opština | Suva Reka |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  2.151 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 23′ 02″ S; 20° 49′ 21″ I / 42.383792° S; 20.822442° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
.svg)  Pećane Pećane na karti Srbije | |
Pećane (alb. Peqan) je naselje u opštini Suva Reka, Kosovo i Metohija, Republika Srbija.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Najstariji pomen Pećana, do sada poznat, je u Povelji cara Dušana iz 1348. manastiru sv Arhangela kod Prizrena. [1] Ivan Jastrebov je o ovom selu zapisao: Selo Pećane leži severno od Prizrena na tri i po sata. Poznato je po tome što se u njemu u središtu samog sela nalaze ruševine crkve Vavedenja Bogorodice, podignute za vreme srpskog despota Đura i despotice Jerine i njihovih sinova Grgura i Stefana, i despota Lazara i despotice Jelene 6960, tj. 1452. godine. Više nije bilo nikakvog natpisa, u krajnjoj liniji, 1870. Jastrebiv u popisu stanovništa sela ovoga kraja (Suvoreki bajrak), za ovo selo navodi 49 (kuća ili ljudi) od kojih je pod rubrikom Muslimani 48, a pod rubrikom Pravoslavni 1.[2] Po pisanju mnogih Budisavljevića (Jovanka Budisavljević Broz,[3] Aleksandar (Leko) Budisavljević,[4] Borislav B. Budisavljević[5] ...), oni svoje porijeklo dovode u vezi sa ovim metohijskim Pećanima. Tri brata, Filip, Juriša i Budiša (od kojih su nastali kasniji Filipovići, Jurišići i Budisavljevići i Budaci) su kao plemstvo Nemanjića došli do Like (Ribnik kod Gospića, potom u Brlog i Drenov Klanac da čuvaju Senj). Po oslobođenju Like i Krbave osnvaju istoimeno selo Pećane. Metohijski Pećani u blizini sela imaju jednu pećinu po kojoj je selo, moguće, dobilo ime, a ostatak freske iz crkve Vavedenja iz Pećana [6], se danas čuva u muzeju u Smederevu. Jastrebov spominje da se i u vezi Pećana spominju u pomeniku manastira Sv. Trojice u Mušutištu hrišćanska imena priložnika. Od starih knjiga u manastiru, nema dostojnih posebne pažnje osim Pomenika, jednog Prologa i jedne nove knjige Filijada. U pomeniku su zapisana čisto srpska imena hrišćana onih mjesta i sela u kojima tada nije ostalo nijedne pravoslavne duše. Između tih sela i mjesta se spominju i: Jezerce, Kačanik, Polog, Pećane, Medvece, Mačitevo (više Mušutišta)... Topoljane (u Ljumi), Zaplužane, Janjevo i Novo Brdo. U pomeniku su zapisani i renegati koji su priložili malu svotu u spomen svojih roditelja, npr. iz sela Guncat: Pisa Sula i Dema svoje roditele Gunića Marka, Vitanu, Nedeljka... [7] Jedan od priložnika manastira Sv. Trojice u Pomeniku je renegat (poturica) iz Pećana, Radivoi rab božji. [1]
Ivan Jastrebov je smatrao da je Miloš Milojević pored brojnih krivotnorina, izmislio i nadgrobni natpis u ovom selu. Jastrebov kaže da je možda tu i zakopan despot Stefan Branković, sin despota Grgura Brankovića, ali groba nigde nije video, ni u porušenoj crkvi ni oko crkve iako je više puta išao u to selo s ciljem da osmotri tu crkvu i groblje koje se nalazi pored nje. Smatrao je da je potrebno unutar crkve i oko nje izvršiti iskopavanje ne bi li se otkrio taj natpis koji je Milojević otkrio tako lako. I sam natpis na crkvi Milojeviću je prenet netano. Pogrešna je i godina izgradnje crkve. Iznad zapadnih (ulaznih) dveri napisano je čto cerkov ta vovedenije v hram Presvjatija (a ne presvetle) Bogorodici pistroena vo dni despota Gjurja (a ne Gjurgija) i sinovi jego Gourgoura (a ne Gjurgija) i Stefana i despota Lazara i despotici Eleni v leto 6960. - 1452., a ne 6069. tj. 1587. g. kao kod Milojevića. [8]
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]| Demografija[9] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1961. | 1.008 | |
| 1971. | 1.394 | |
| 1981. | 1.883 | |
| 1991. | 2.334 | |
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b Ivanović, Milan. Ostaci crkve Vavedenja Bogorodice y selu Pećani kod Suve Reke, str. 187 (PDF).
- ^ Jastrebov, Ivan (2018). Stara Srbija i Albanija, str. 151, 146. Beograd: Službeni glasnik.
- ^ Jokanović, Žarko (2013). Jovanka Broz - moj život, moja istina, str. 20. Beograd: Blic.
- ^ Budisavljević, Aleksandar (1890). Pleme Budisavljevića u Gornjoj krajini, str. 15. Novi Sad.
- ^ Budisavljević, Borislav (2018). Atlas 37 grana rodoslova Budisavljevića, str. 13. Prometej.
- ^ Ivanović, Milan. Ostaci crkve Vavedenja Bogorodice y selu Pećani kod Suve Reke (PDF).
- ^ Jastrebov, Ivan (2018). Stara Srbija i Albanija, str. 241. Beograd: Službeni glasnik.
- ^ Jastrebov, Ivan (2018). Stara Srbija i Albanija, str. 273. Beograd: Službeni glasnik.
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
.svg){kind=small}
