Poleksija Dimitrijević Stošić
Poleksija Dimitrijević Stošić | |
|---|---|
| Datum rođenja | 11. mart 1903. |
| Mesto rođenja | Aleksinac, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 3. novembar 1973. (70 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
Poleksija Dimitrijević Stošić (Aleksinac, 11. mart 1903 — Beograd, 3. novembar 1973) bila je srpska književnica i profesor.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođena je 1903. godine u Aleksincu. Njen otac, Todor V. Stošić, je bio državni savetnik, a majka Natalija, ćerka Ljube Didića. Osnovnu školu je pohađala u Aleksincu od 1910-1914, gimnaziju u Aleksincu, Nišu i Beogradu (1919—1922). Diplomirala je na filozofskom fakultetu u Beogradu 1926. godine. Pre okupacije bila je suplent u Višoj ženskoj stručnoj školi, 1929-1930. je bila vršilac dužnosti direktora Niže i produžne zanatske škole i profesor književnosti u nekoliko beogradskih gimnazija (1930—1940). Od 1944. do 1960. predavala je u stručnim srednjim školama.
Između dva svetska rata bila je član Kluba nezavisnih književnika u Beogradu, a posle rata je iz političkih razloga odbila da bude član te grupe. U periodu od 1931. do 1961. godine je sa S. Pandurovićem, St. Jakovljevićem i M. Carem organizovala književna posela, gde se okupljalo po 150 ljudi. Njena kuća bila je poslednji književni salon u Beogradu. Sarađivala je u mnogim listovima i časopisima: Vencu (1922-1924, 1930-1934), Cicvarićevom Beogradskom dnevniku (1924), Domaćici (1929), Letopisu Matice srpske (1930—1931), Politici (1959), NIN-u (1961) i drugima.
Bila je udata za Dragomira Dimitrijevića, redovnog profesora Građevinskog fakulteta. Sa njim je imala ćerku Margitu, prevodioca, i sinove Dragoša (pravnik) i Dimitrija, redovnog profesora Građevinskog fakulteta.
Stvaralaštvo[uredi | uredi izvor]
Svoji prvi književni rad je objavila u Vencu (1922—1923). Pisala je pripovetke, pesme, članke iz političke i kulturne istorije. Posela u starom Beogradu napisala je na osnovu usmenih kazivanja svojih sugrađana o važnim društveno-političkim zbivanjima 19. veka i literatue o tim događajima. U hronici Udaja Petrije opisala je proševinu i svadbu Petrije Perke Obrenović, kćeri Miloša Obrenovića, koristeći narodno predanje i arhivska dokumenta. Predstavila je predaju grada Beograda posle trovekovnog ropstva pod Turcima gotovo faktografski u knjizi Ključevi belog grada. Obuhvaćeni su i običaji, narodna nošnja etnički sastav Beograda, put Kneza Mihaila u Carigrad, Ilija Garašanin i drugi. U rukopisu je ostavila dela: Žene heroji u srpskom narodu i Stari beli grad priča. Dala je marta 1941. u štampu zbirku članaka Iz oblasti feminizma i sociologije, ali su štampani tabaci i rukopis u bombardovanju propali. Poleksijina najznačajnija dela su:
- Akcenti usamljenosti, Beograd 1937.
- Žene dinastije Obrenović, Beograd 1962.
- Udaja Petrije, Beograd 1962.
- Posela u starom Beogradu, 1965.
- Ključevi belog Grada, Beograd 1967.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Srpski biografski rečnik, str. 266, Novi Sad 2007.
