Prava LGBT+ osoba u Češkoj
.svg)
| |
| Zakonska regulativa | |
| Legalizacija homoseksualnosti |  – od 1962.
|
| Rodni identitet | - Da
|
| Antidiskriminacioni zakoni | - od 2009.
|
| Uzrast seksualne saglasnosti | – od 1990.
|
| Vojna služba | - od 1999.
|
| Porodična prava | |
| Brak |  Ustavna zabrana od 2007
|
| Istopolna zajednica | - od 2006.
|
| Usvajanje | - na čekanju
|
| In vitro fertilizacija za lezbijke |
|
 LGBT+ u Češkoj
| |
| Organizacije | |
| Prava | |
| Mediji | |
| Događaji | |
| Osobe | |
| Značajna mesta | |
 LGBT+ portal
| |
Češka se smatra jednom od najliberalnijih država u srednjoj Evropi po pitanju ljudskih prava lezbijki, gej, biseksualnih i transrodnih (LGBT) osoba. Godine 2006. Češka je donela zakon o registrovanim partnerstvima.
Dekriminalizacija homoseksualnosti
[uredi | uredi izvor]Homoseksualnost je dekriminalizovana 1962. godine. Starosna granica za stupanje u seksualne odnose je izjednačena 1990. godine za istopolne (ranije bila na 18) i heteroseksualne odnose na 15 godina. Vojska dozvoljava gejevima i lezbijkama da otvoreno služe. Homoseksualna prostitucija je legalizovana 1990. godine.
Istopolne zajednice
[uredi | uredi izvor]Neregistrovana kohabitacija (de facto zajednica) je zakonski priznata u Češkoj od 2001. godine. Ovom vrstom zajednica su bili uređeni odnosi oko nasleđivanja kod osoba koje žive u zajedničkom domaćinstvu.
Plan da se usvoji zakon o registrovanom partnerstvu je bio neuspešan četiri puta: 1998, 2001, 2003. i 2005. godine. Ipak, 16. decembra, 2005. godine usvojen je novi predlog zakona o istopolnim zajednicama u Češkom parlamentu. Senat ga je usvojio 26. januara, 2006. godine, ali je predsednik Vaclav Klaus stavio veto. Parlament je ukinuo predsednički veto 15. marta, 2006. i registrovano partnerstvo je počelo da se priznaje i sklapa od 1. jula, 2006. godine.
Prema istraživanjima Angus Reid Global Monitora decembra 2006. godine, 52% građana i građanki podržava istopolni brak.[1]
Zabrana diskriminacije
[uredi | uredi izvor]Od 1999. godine vojska Češke tretira seksualnu orijentaciju privatnim pitanjem i tehnični ona nije stvar na osnovu koje se može ne dozvoliti priključenje vojsci. Godine 2001. Češka je usvojila antidiskriminacioni zakon u skladu sa odredbama Evropske unije, u kome se eksplicitno pominje zabrana na osnovu seksualne orijentacije.
Javno mnenje
[uredi | uredi izvor]Centar za ispitivanje javnog mnenja CVVM objavljuje rezultate godišnjih istraživanja stavova o gej i lezbijskim pravima. Prema rezultatima iz poslednjih godina može se primetiti trend rasta podrške i prihvatanja LGBT osoba:
| Stav građana (CVVM poll)[2] | 2005 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Da | Ne | Da | Ne | Da | Ne | Da | Ne | Da | Ne | Da | Ne | Da | Ne | Da | Ne | Da | Ne | |
| Registrovanje partnerstva | 61% | 30% | 69% | 24% | 75% | 19% | 73% | 23% | 72% | 23% | 72% | 23% | 75% | 21% | 72% | 23% | 73% | 23% |
| Istopolni brak | 38% | 51% | 36% | 57% | 38% | 55% | 47% | 46% | 49% | 45% | 45% | 48% | 51% | 44% | 51% | 44% | 45% | 48% |
| Usvajanje od oba partnera | 19% | 70% | 22% | 67% | 23% | 65% | 27% | 63% | 29% | 60% | 33% | 59% | 37% | 55% | 34% | 57% | 45% | 48% |
| Priznavanje drugog partnera kao staratelja | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | 58% | 32% |
Tabela
[uredi | uredi izvor]| Da li je istospolna aktivnost legalna? | (Da, od 1962)
|
| Antidiskriminacijski zakon u zapošljavanju? | (Da, od 2001)
|
| Antidiskriminacijski zakoni u pružanju dobara i usluga? | (Da, od 2009)
|
| Antidiskriminacijski zakoni u svim drugim područjima (uklj. Neizravnu diskriminaciju, govor mržnje) | (Da, od 2009)
|
| Istopolni brak | (Ne)
|
| Priznavanje istospolnih zajednica (npr. registrirana partnerstva) | (Da, od 2006)
|
| Usvajanje od strane oba partnera i priznavanje drugog partnera kao staratelja | (Priznavanje drugog partnera kao roditelja, legalizacija na razmatranju. Zajedničko usvajanje je pitanje Ustavnog suda)[3][4]
|
| Da li je dozvoljeno usvajanje od strane jedne homoseksualne osobe? | (Da)
|
| Da li je homoseksualcima dozvoljeno služenje vojnog roka? | (Da)
|
| Pravo na promenu pola? | (Da)
|
| Da li je transeksualnost uklonjena s liste bolesti? | (Da)
|
| Da li je dozvoljen IVF za lezbijke? | (Da)
|
| Da li muškarci koji imaju seks s muškarcima mogu darovati krv? | / (Samo ako nisu imali seksualne odnose u posljednjih godinu dana)[5]
|
Upoređujući poslednje dve godine može se primetiti pad podrške registrovanim partnerstvima i istovremeno značajan rast podrške istopolnim brakovima.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Eight EU countries back same-sex marriage”. Arhivirano iz originala 02. 05. 2008. g. Pristupljeno 28. 8. 2009.
- ^ „Názory české veřejnosti na práva homosexuálů” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 01. 01. 2015. g. Pristupljeno 19. 01. 2017.
- ^ (na jeziku: češki) http://www.parlamentnilisty.cz/politika/politici-volicum/MSD-Apelujeme-na-zakonodarce-podporte-novelu-zakona-o-registrovanem-partnerstvi-342577. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=(pomoć) - ^ „Zákaz adopcí registrovanými partnery přezkoumá Ústavní soud — ČT24 — Česká televize[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 20. 07. 2015. g. Pristupljeno 19. 01. 2017. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
- ^ „Doporučení Společnosti pro transfuzní lékařství ČLS JEP č. STL2007_03 ze dne 12. 4. 2007 verze 6 (2012_04)” (na jeziku: Czech). Společnost pro transfuzní lékařství ČLS JEP. str. 8. Arhivirano iz originala (DOC) 18. 03. 2013. g. Pristupljeno 07. 02. 2013.