Primož Trubar
Primož Trubar | |
---|---|
Lični podaci | |
Datum rođenja | 9. jun 1508. |
Mesto rođenja | Raščica, |
Datum smrti | 28. jun 1586.78 god.) ( |
Mesto smrti | Derendingen, Sveto rimsko carstvo |
Primož Trubar (Rašica, 9. jun 1508 — 28. jun 1586, Derendingen, Sveto rimsko carstvo) bio je slovenački pisac, prevodilac i protestantski pastor. Važi za oca slovenačke književnosti i autora prve štampane knjige na slovenačkom jeziku. Bio je i prvi crkveni predstavnik protestantske crkve u Sloveniji.
Biografija
[uredi | uredi izvor]u periodu 1520—1521. bio je učenik škole u Rijeci, a u periodu 1522—1524. školovanje je nastavio u Salzburgu. Kasnije je išao u Trst gde je bio pod tutorstvom Pijetra Bonoma. Tamo se povezao sa humanistima, od kojih je jedan bio Erazmo Roterdamski. Godine 1528. se upisao na Bečkom univerzitetu, ali studije nije završio. Godine 1530. vratio se na prostor današnje Slovenije i postao je sveštenik. Godine 1547. tokom protivreformacije pobegao je u Sveto rimsko carstvo, koje je bilo tolerantnije prema protestantizmu. U nemačkom gradu Rotenburgu nastavio je kao crkveni propovjednik. Tamo je napisao najznačajnija dela slovenačke književnosti, Abecedarijum i Katekizam. Objavljena su u nemačkom Tibingenu. Kasnije je napisao još 25 dela na slovenačkom jeziku i preveo je celokupan Novi zavet (1582). U njegovoj štampariji štampano je 12 knjiga na glagoljici, 7 na ćirilici i 6 na latinici.
Umro je i sahranjen u današnjem Tibingenu, Nemačka.
Uprkos kratkoj eri protestantizma na prostoru današnje Slovenije, to je bila i era najvećeg kulturnog napretka. Zajedno sa Adamom Bohoričem i Jurijem Dalmatinom predstavljao je zlatnu eru slovenačke književnosti.
Dela
[uredi | uredi izvor]- 1550 — Abecedarijum i Katekizem - prva slovenačka knjiga
- 1557 — Prvi deo Novog zaveta
- 1564 — Crkovna ordunga
- Kučni poslovi - posthumno izdanje