Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana Vojske Srbije
Ovaj članak koristi čiste URL-ove za navođenje izvora, što može izazvati stvaranje mrtvih referenci jer više ne bi bilo proverljivog izvora kojem se može pristupiti da potvrdi navod. |
Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana Vojske Srbije | |
---|---|
Grb RViPVO VS | |
Osnovano | 24. decembra 1912. |
Uloga | odbrana vazdušnog prostora Srbije |
Brojnost | oko 8.000 ljudi (2018) |
Slava | Sveti Ilija |
Moto | Za slobodu i čast Otadžbine |
Godišnjice | 24. decembar, dan RViPVO |
Komandant | Duško Žarković |
Oznake | Roundel:
Roundel za potrebe smanjene vidljivosti: |
Inventar vazduhoplova | |
Bombarderi | J-22 Orao, G-4 Super Galeb |
Lovački avioni | MiG-29 |
Borbeni helikopteri | SA. 342 GAMA, Mi-35M, Mi-35P, H145M |
Transportni helikopteri | Mi-8, Mi-17 |
Helikopteri za izviđanje | SA. 341 HERA |
Trenažni avioni | Utva 75, G-4 Super Galeb, NJ-22, INJ-22 |
Transportni avioni | An-2, An-26, Jak-40, CASA C-295 |
Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana (skraćeno RViPVO) je vazduhoplovna oružana formacija Republike Srbije. U njen sastav ulaze vazduhoplovne i protivvazduhoplovne jedinice Vojske Srbije, podeljene na avijacijske baze, raketne jedinice, jedinice veza i elektronskog izviđanja i na inžinjerijske jedinice. U inventaru se nalaze lovački, bombarderski, transportni, izviđački i trenažni avioni, borbeni, transportni i izviđački helikopteri, raketna brigada i trupna protivvazduhoplovna artiljerija.
Zadaci
[uredi | uredi izvor]Osnovni zadaci vazduhoplovstva i protivvazduhoplovne odbrane su:
- borbena dejstva, odbrana i kontrola vazdušnog prostora Srbije
- odvraćanje protivnika od agresije
- dejstva po zemaljskim ciljevima
- izviđanje, transport i koordinacija sa jedinicama kopnene vojske
- izvođenje neborbenih zadataka i službi pomoći civilnom stanovništvu usled elementarnih nepogoda i katastrofa
- učestvovanje u mirovnim misijama[1]
Istorija
[uredi | uredi izvor]Istorija srpskog vojnog vazduhoplovstva zvanično počinje 24. decembra 1912. godine kada je načelnik Glavnog đeneralštaba vojvoda Radomira Putnika donosi rešenje kojim je osnovana Vazduhoplovna komanda srpske vojske, a za njeno sedište određen je Niš. Ovim je Srbija ušla u grupu prvih petnaest zemalja u svetu koje su vazduhoplove uvele u naoružanje i stvorile vojno vazduhoplovstvo, i u prvih pet koje su ga upotrebljavale u ratnim dejstvima. Do 1920. godine bilo je angažovano u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu, nakon čega predstavlja okosnicu vojnog vazduhoplovstva novoformirane države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Od 1920. do 2006. godine bilo je apsorbovano u jugoslovenskim vazduhoplovnim snagama različitih naziva.
RViPVO danas
[uredi | uredi izvor]Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana danas u svom inventaru sadrži avione domaće, sovjetske i ruske izrade. Lovačku avijaciju sačinjava avion MiG-29 koji takođe vrši i ulogu presretača. Jurišnu lovačko-bombardersku avijaciju sačinjavaju avioni domaće proizvodnje J-22 Orao i G-4 Super Galeb proizvedeni u bivšoj SFRJ. Transportnu avijaciju sačinjavaju avioni Antonov An-2 i Antonov An-26. Ratno vazduhoplovstvo Vojske Srbije za obuku pilota koristi G-4 Super Galeb, Utva 75 i Lasta. Vazdušno izviđanje se vrši bespilotnim letelicama Vrabac i CH-92A dok se u jedinicama kopnene vojske koriste bespilotne letelice tipa Orbiter.
Helikopterske jedinice su sastavljene od helikoptera tipa Gazela, H-145M, Mi-8T, Mi-17V5 i Mi-35M.
Protivvazduhoplovna odbrana se sastoji od sistema Pancir-S1, PASARS-16, S-125 Neva, 2K12 KUB, 9K35 Strela 10, 9K31M Strela 1M. Kao laki prenosni raketni sistemi koriste 9K38 Igla, 9K32M Strela 2M i Mistral 3.
Naručeni su novi PVO sistemi i radarski sistemi.[2]
Organizacija
[uredi | uredi izvor]Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana Vojske Srbije je podeljeno na vazduhoplovne brigade, raketnu brigadu, centar vazdušnog osmatranja, javljanja i navođenja (skraćeno VOJIN), inžinjerijske jedinice i centar veze.
- Komanda RViPVO - Zemun
- 210. bataljon veze - Beograd
- 333. inžinjerijski bataljon - Pančevo
204. vazduhoplovna brigada - aerodrom Batajnica (Beograd)
- 101. lovačka avijacijska eskadrila „Vitezi"
- 252. školsko trenažna avijacijska eskadrila „Kurjaci sa Ušća"
- 138. transportna avijacijska eskadrila „Rode"
- 890. mešovita helikopterska eskadrila „Pegazi"
- 24. vazduhoplovno-tehnički bataljon
- 17. bataljon za obezbeđenje aerodroma
- 117. artiljerijsko raketni divizion protivvazduhoplovne odbrane[3]
98. vazduhoplovna brigada - aerodrom Lađevci (Kraljevo) i Konstantin Veliki (Niš)
- 241. lovačko-bombarderska avijacijska eskadrila „Tigrovi"
- 714. protivoklopna helikopterska eskadrila „Senke"
- 119. mešovita helikopterska eskadrila „Zmajevi"
- 353. izviđačka eskadrila
- 98. vazduhoplovno-tehnički bataljon
- 98. bataljon za obezbeđenje aerodroma
- 161. bataljon za obezbeđenje aerodroma
- 98. artiljerijsko raketni divizion protivvazduhoplovne odbrane[4]
250. raketna brigada PVO - kasarna Banjica
- Komandna baterija
- Prvi raketni divizion protivvazduhoplovne odbrane
- Drugi raketni divizion protivvazduhoplovne odbrane
- Treći raketni divizion protivvazduhoplovne odbrane
- 230. samohodni raketni divizion protivvazduhoplovne odbrane
- 240. samohodni raketni divizion protivvazduhoplovne odbrane
- 310. samohodni raketni divizion protivvazduhoplovne odbrane[5]
126. brigada vazdušnog osmatranja javljanja i navođenja - štab u Beogradu
- Komandna četa
- 20. bataljon VOJIN
- 31. bataljon VOJIN
- bataljon za vazduhoplovno-tehničko i tehničko održavanje i snabdevanje[6]
Vojni aerodromi
[uredi | uredi izvor]- Aerodrom Batajnica (Beograd)
- Aerodrom Lađevci (Kraljevo)
- Aerodrom Konstantin Veliki (Niš)
- Aerodrom Ponikve (Užice)
- Aerodrom Kovin- Koristi se za taktičke vežbe[7]
- Aerodrom Sjenica- Čeka na obnovu.[8]
- Aerodrom Sombor[9]
Naoružanje i vojna oprema
[uredi | uredi izvor]Srpsko ratno vazduhoplovstvo je trenutno u velikom procesu modernizacije.[10]
Vazduhoplov | Slika | Poreklo | Tip | Varijanta | Brojnost | Komentar |
MiG-29 | Sovjetski Savez Rusija |
Lovac Lovac Lovac Nastavni lovac |
MiG-29A(9.12A) MiG-29B(9.12B) MiG-29S(9.13) MiG-29UB(9.51) |
1 3 7 3 |
Avioni su prvobitno nabavljeni za potrebe RV JNA tokom 1987.godine, SFRJ je tada bila prva država u Evropi posle SSSR koja ih je koristila. Svih 16 aviona je posle raspada SFRJ u ostalo u Srbiji. Tokom NATO agresije 1999. godine koristilo ih je RViPVO Vojske Jugoslavije. Agresor je uništio 11 aviona. Ostalih 5 aviona ostalo je u službi, a nakon raspada SCG nasledilo ih je RViPVO VS. Jedan avion Mig 29 srušio se tokom priprema za aeromiting 2009. godine.
Remont aviona MiG-29 rađen je u periodu 2008–2010. U 2017. god. stiglo 6 aviona iz Ruske Federacije. Po modernizaciji moći će da ostanu u naoružanju narednih 14 godina. 2021. godine isporučena 4 aviona iz Belorusije. Svi su modernizovani na nivo SM+.[11] | |
J-22 Orao | Jugoslavija | Lovac-bombarder Nastavni Lovac-bombarder Izviđački Lovac-bombarder Izviđački nastavni Lovac-bombarder |
J-22 NJ-22 IJ-22 INJ-22 |
9 7 8 2 |
U toku proces modernizacije na nivo Orao M1A.
Trenutno operativno najmanje 10 letelica. | |
G-4 Super Galeb | Jugoslavija | Školsko-borbeni avion Tegljač meta |
G-4 G-4T |
19 1 |
Planirana zamena novim avionima. | |
G-2 Galeb | Jugoslavija | Školsko-borbeni avion | G-2 | 1 | Jedini preostali G-2 Galeb se nalazi u sastavu Tehničkog opitnog centra (TOC) Vojske Srbije. | |
Utva 75 | Jugoslavija | Školski avion | V-53 | 2+(14) | Od 16 aviona u operativnoj upotrebi samo dve Utve 75. Svi proizvedeni u periodu od 1980 do 1985 godine. Planira se zamena avionima Lasta. | |
Lasta | Srbija | Školski avion Prototip |
V-54 V-54P |
14 2 |
Dva prototipa u sastavu Centra za letna ispitivanja Tehničko-opitnog Centra Vojske Srbije. | |
Pajper PA-34 Seneka | Sjedinjene Američke Države | Kartografija | PA-34-220T Seneca V | 1 | Avion koji je kupljen nov, proizveden 2011. U službi od Januara 2012. godine. | |
C-295 | Španija | Transportni avion | CASA C-295 | 2 | Isporučeni novi 2023. godine.[12] | |
An-26 | Sovjetski Savez | Transportni avion | An-26 | 1+(1) | Jedan remontovan 2017. godine u Rusiji, čime mu je produžen životni vek još 10 godina.
Jedan u rezervi. | |
Mi-8 | Sovjetski Savez | Transportni helikopter | Mi-8T | 2+(4) | Od 6 helikoptera u operativnoj upotrebi su samo dva Mi-8. Svi su proizvedeni 1981. godine. Planira se zamena novim helikopterima Mi-17 . | |
Mi-17 | Sovjetski Savez | Transportni helikopter | Mi-17 | 1 | Nasleđen od JSO, proizveden 1989. godine, bio je remontovan 2010, a prestao je da leti nakon isteka resursa 2017. godine. | |
Mi-17 | Rusija | Transportni helikopter | Mi-17V-5 | 5 (+3) | 2016. godine isporučena 2 helikoptera.
2019. godine isporučena 3 helikoptera . 2021. godine naručena još 3 .[13] | |
Mi-35 | Rusija | Jurišni helikopter | Mi-35M
Mi-35P |
4 (+4)
11 |
4 Mi-35M isporučena iz Rusije 2019. godine.[14] Još 4 MI-35M naručena su 2021. godine.[15]
U novembru 2023. godine isporučeno je 11 MI-35P.[16] | |
H145M | Nemačka | Višenamenski helikopter | H145M | 5 (+10) | Svi helikopteri isporučeni tokom 2019. godine.
Naručeno je još 10 helikoptera.[13] Prvi od 10 naručenih helikoptera isporučen krajem 2023. Isporuka preostalih najavljena je u toku 2024. godine.[17] | |
Soko Gazela | Jugoslavija Francuska | Osnovni helikopter Izviđački helikopter Borbeni helikopter Protivoklopni helikopter |
HO-42/45 HI-42 Hera HN-42M Gama HN-45M Gama |
8 7 22 9 |
Vojska Srbije planira remont i modernizaciju Gazela u VZ "Moma Stanojlović"- Batajnica u saradnji sa Erbasom. | |
Pegaz | Srbija | Izviđačko-borbena bespilotna letelica | 0 (+12) | Najavljena isporuka 12 letelica.[18].
Prve letelice su usvojene u naoružanje 2023. godine.[19] | ||
CH-95 | Kina | Izviđačko-borbena bespilotna letelica | 3? | Isporuke započete početkom 2023. godine.[20]. | ||
CH-92A | Kina | Izviđačko-borbena bespilotna letelica | 6 | Isporučene 2020. godine.[21]. | ||
Vrabac | Srbija | Izviđačka bespilotna letelica | Letelica je usvojena u naoružanje 2020. godine.[22]
Tokom 2021. godine pokrenuta je serijska proizvodnja unapređene varijante, dok je 2022. godine predstavljena BPL "Vrabac" naoružana sa kompletom granata 40mm, sa kumulativnom bojevom glavom i upaljačom za odloženo dejstvo.[23][24] | |||
Orbiter | Izrael | Izviđačka bespilotna letelica | 10 | Od 2008. u naoružanju Vojske Srbije. | ||
DJI mini 3 pro | Kina | Bespilotni dron kvadrikopter | ? | [25] | ||
DJI Matrice 350 RTK | Kina | Bespilotni dron kvadrikopter | ? | Letelica je u službu Vojske Srbije uvedena pod oznakom IVD-23.[26] |
Vazduhoplovi RViPVO Vojske Srbije koriste naoružanje sovjetskog, američkog, evropskog i domaćeg porekla. Rakete sovjetskog porekla su u najvećem broju tipa vazduh-vazduh Vimpel R-60, R-27, R-73, P-74, P-77 kao i rakete vazduh-zemlja tipa S-8. Od naoružanja američkog porekla najznačajnija je raketa vazduh-zemlja AGM-65B Maverik. Avioni J-22 koriste i britanske BL-755 kasetne bombe i francuske bombe za uništavanje Poletno-sletnih staza(PSS) Durandal.
Tokom 2023. godine Vojsci Srbije su isporučene vođene rakete 70mm FZ-275, koje proizvodi francuski Tales.[17]
Protivvazduhoplovna odbrana
[uredi | uredi izvor]Protivvazduhoplovna odbrana Vojske Srbije predstavlja deo RViPVO koji obuhvata artiljerijsko-raketne jedinice, jedinice izviđanja i javljanja, radarske i jedinice za elektronsko izviđanje i protiv-elektronska dejstva. Protivvazduhoplovna odbrana je usko povezana sa kopnenom vojskom i ima za cilj odbranu vazdušnog prostora Srbije, otkrivanje i uništavanje protivničkih vazduhoplovnih snaga kao i zaštitu ljudstva, tehnike i objekata na zemlji. Jedinice su raspoređene po nameni na artiljerijsko-raketne jedinice koje brane veće teritorije (gradove, strateška mesta), artiljerijske jedinice koje brane aerodrome i vojne baze i na trupnu PVO koja obuhvata laka tegljena i prenosna oruđa. U skorije vreme, prateći trend modernizacije, trupna PVO je stavljena pod kontrolu kopnene vojske.
Vozilo/Oruđe | Slika | Poreklo | Tip | Varijanta | Brojnost | Komentar |
S-125 Neva | Sovjetski Savez | Raketni sistem PVO | M1T | 5 baterija | Modernizovano. 1 baterija u rezervi. Sledi zamena. | |
2K12 Kub | Sovjetski Savez | Raketni sistem PVO | Kub-M | 3 baterije | Modernizovano. 9. baterija u rezervi.
Najavljena temeljnija modernizacija na nivo "SM".[27] | |
9K35 Strela-10 | Sovjetski Savez | Raketni sistem PVO | 6 | Planirana modernizacija. Predstavljene modernizovane i značajno unapređene rakete RLN-S10.[27] | ||
9K31 Strela 1 | Sovjetski Savez | Raketni sistem PVO | 18 | 36 u rezervi | ||
Pancir S1 | Rusija | Artiljerijsko-raketni sistem PVO | Pancir S1E/S1M | 1 baterija
+2 baterije |
Naručene još 2 baterije modernizovane varijante Pancir-S1M.[13] | |
FK-3 | Kina | Artiljerijsko-raketni sistem PVO | FK-3 | 4 baterije | ||
PASARS-16 | Srbija | Artiljerijsko-raketni sistem PVO | PASARS-16 | 4+ baterije | [28] | |
Bofors 40 mm L/70 | Švedska | Protiv-avionski top | L/70 | Top se navodi radarskim sistemom „Žirafa"
Planirana integracija svih Boforsa u mobilni PVO sistem PASARS. | ||
Mistral 3 | Francuska | Laki prenosni raketni sistem | Mistral 3 ER | 18 lansera | Najavljene dodatne nabavke. | |
9K32 Strela-2M | Sovjetski Savez SR Jugoslavija |
Laki prenosni raketni sistem
PVO |
9K32 Strela 2M | |||
9K38 Igla | Sovjetski Savez | Laki prenosni raketni sistem PVO | 9K38 Igla | Takođe će biti integrisana i na hibridni PVO sistem PASARS-16 |
Vidi još
[uredi | uredi izvor]- Jugoslovensko kraljevsko ratno vazduhoplovstvo
- Ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana SFRJ
- Vojska Srbije
- Kopnena vojska Srbije
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Vojska Srbije”. Arhivirano iz originala 01. 01. 2009. g. Pristupljeno 13. 07. 2009. Tekst „ Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana ” ignorisan (pomoć); Tekst „ Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana ” ignorisan (pomoć)
- ^ Reč na reč: Ima li Srbija dovoljno novca za odbranu zemlje i vraćanje redovnog služenja vojnog roka (na jeziku: srpski), Pristupljeno 2021-12-18
- ^ „Vojska Srbije”. Arhivirano iz originala 07. 03. 2016. g. Pristupljeno 13. 07. 2009. Tekst „ Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana ” ignorisan (pomoć); Tekst „ Jedinice i ustanove ViPVO ” ignorisan (pomoć); Tekst „ 204. vazduhoplovna brigada ” ignorisan (pomoć)
- ^ „Vojska Srbije”. Arhivirano iz originala 03. 01. 2015. g. Pristupljeno 13. 07. 2009. Tekst „ Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana ” ignorisan (pomoć); Tekst „ Jedinice i ustanove ViPVO ” ignorisan (pomoć); Tekst „ 98. vazduhoplovna brigada ” ignorisan (pomoć)
- ^ „Vojska Srbije”. Arhivirano iz originala 30. 12. 2008. g. Pristupljeno 13. 07. 2009. Tekst „ Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana ” ignorisan (pomoć); Tekst „ Jedinice i ustanove ViPVO ” ignorisan (pomoć); Tekst „ 250. raketna brigada PVD ” ignorisan (pomoć)
- ^ „Vojska Srbije”. Arhivirano iz originala 06. 12. 2008. g. Pristupljeno 13. 07. 2009. Tekst „ Ratno vazduhoplovstvo i protivvazduhoplovna odbrana ” ignorisan (pomoć); Tekst „ Jedinice i ustanove ViPVO ” ignorisan (pomoć); Tekst „ 126. brigada VOJIN ” ignorisan (pomoć)
- ^ https://tangosix.rs/2016/08/11/reportaza-vezba-slovensko-bratstvo-2016-desant-na-aerodrom-kovin/. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=
(pomoć) - ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 07. 03. 2017. g. Pristupljeno 06. 03. 2017.
- ^ http://www.radiodunav.com/u-somboru-odrzan-sastanak-sa-temom-projekta-aerodrom-sombor/. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=
(pomoć) - ^ „Vučić: Srbija kupuje 30 vojnih helikoptera, Orao nam treba u budućnosti, počinju razgovori o "lovačko-bombarderskoj avijaciji", kupuje se modernizovani Pancir”. Tango Six (na jeziku: srpski). 2021-12-13. Pristupljeno 2021-12-18.
- ^ „Srpsko ministarstvo odbrane ponovo transparentno: Objavljeni prvi snimci modernizovanog MiG-a 29 SM”. Tango Six (na jeziku: srpski). 2021-05-22. Pristupljeno 2021-12-17.
- ^ „RTS :: Društvo :: Vojsci Srbije isporučen i drugi transporter, zamena za čuveni sovjetski "Antonov-26"”. www.rts.rs. Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ a b v „Vučić: Srbija kupuje 30 vojnih helikoptera, Orao nam treba u budućnosti, počinju razgovori o "lovačko-bombarderskoj avijaciji", kupuje se modernizovani Pancir”. Tango Six (na jeziku: srpski). 2021-12-13. Pristupljeno 2021-12-17.
- ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Helikopteri Mi-35M stigli u Srbiju”. www.rts.rs. Pristupljeno 2021-12-17.
- ^ Vojinovic, Petar (2021-12-13). „Vučić: Srbija kupuje 30 vojnih helikoptera, Orao nam treba u budućnosti, počinju razgovori o "lovačko-bombarderskoj avijaciji", kupuje se modernizovani Pancir”. Tango Six (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ Vojvodine, Javna medijska ustanova JMU Radio-televizija. „Vučić: Sa 11 helikoptera Mi35 srpsko Ratno vazduhoplovstvo više nije isto”. JMU Radio-televizija Vojvodine (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ a b Vojinovic, Petar (2023-11-23). „[POSLEDNJA VEST] Na Batajnici prikazani helikopteri Mi-35P nabavljeni sa Kipra, kupljena 22 Talesova radara, najavljena kupovina još Erbasovih helikoptera”. Tango Six (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Projekat "Pegaz", dron razvijen u saradnji sa Kinom u naoružanju Vojske Srbije do kraja godine”. www.rts.rs. Pristupljeno 2021-12-18.
- ^ „Ministar Vučević: Naša zemlja je sigurnija kada je Vojska Srbije jača”. Ministarstvo odbrane Republike Srbije. Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ Galović, Milan. „Vojska Srbije je jaka kao granit”. Politika Online. Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Dronovi iz Kine stigli u Srbiju”. www.rts.rs. Pristupljeno 2021-12-18.
- ^ Banković, Živojin (2021-05-18). „[SEAS 2021] Nenad Miloradović ekskluzivno za Tango Six o opremanju i modernizaciji RV i PVO Vojske Srbije: Nastavljamo da nabavljamo Erbas helikoptere, razviće se turboprop Lasta”. Tango Six (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ Vojinovic, Petar (2022-03-01). „[EKSKLUZIVNO] Nenad Miloradović za Tango Six: Svi Pegazi isporučeni Srbiji, nova verzija Malog Miloša i liberalizovanje pristupa civilnim firmama radi razvoja besposadnih platformi”. Tango Six (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ Vojinovic, Petar (2022-08-16). „Premijera naoružanog Vrapca, Pegaz nakon više od dekade razvoja uskoro u naoružanju, potvrđen broj letelica u drugoj narudžbini helikoptera H145M za RV i PVO”. Tango Six (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ „Ministar Vučević obišao Drugu brigadu Kopnene vojske u kraljevačkoj kasarni “Ribnica””. Ministarstvo odbrane Republike Srbije. Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ Banković, Živojin (2023-07-26). „Najzanimljiviji detalji jučerašnjeg prikaza na Pasuljanama: američki Hamviji sa ruskim protivoklopnim sistemima, nove informacije o besposadnoj letelici CH-95, ispitivanje ALAS-a u noćnim uslovima”. Tango Six (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-11-25.
- ^ a b „[PARTNER 2021] Novi i unapređeni PVO sistemi”. Tango Six (na jeziku: srpski). 2021-10-28. Pristupljeno 2021-12-17.
- ^ „Prikaz novih sredstava za Vojsku Srbije na poligonu „Nikinci“”. Ministarstvo odbrane Republike Srbije. Pristupljeno 2023-11-25.
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Priređivači: Aleksandar M. Ognjević, Ognjen M. Petrović i Nenad M. Miklušev (2015). Spomenica Srpskog vojnog vazduhoplovstva – Miodrag Tomić. Leadensky Books. ISBN 978-86-917625-1-3.
- Boris Ciglić (2009). Krila Srbije 1912 – 1920. Infinitas d.o.o. ISBN 978-86-6045-005-2.
- Shores; Cull (2008). Grub Street Publishing. ISBN 978-0-948817-07-6. Nedostaje ili je prazan parametar
|title=
(pomoć)