Rekord (sport)
Rekord je najviše dostignuće sportite ili ekipe u nekoj sportskoj grani, postignuto na određenom području ili u sportskoj organizaciji, a u skladu sa uslovima koje za postizanje rekorda utvrde sportske organizacije u svojim pravilima takmičenja. Rekordi se registruju u onim sportskim granamau kojima se mogu obezbediti jedinstveni uslovi za postizanje i to: jedinstvrnim pravilima, ujednačenim borilištima, standardizovanim sportskim spravama i načinom merenja uspeha sportista.
Prvi zvanični rekordi počeli su se registrovati osnivanjem međunarodnih sportskih federacija. Tako je:
- Međinarodni klizački savez (ISU) je osnovan 1892, pa se od te godine vode Svetski rekordi (SR) u brzinskom klizanju.
- Međunarodna amaterska atletska federacija (IAAF) osnovana je 1912, ali su kao prvi SR registrovani rezultati u trčanju na 100 i 400 m (Tom Berk SAD 12,0 sek odnosno 54,2 sek), te utrčanju na 800 i 1500 m Edvin Tedi Flek Australija, 2.11,0 min odnosno 4,33,2 min) koji su postignuti na Olimpijskim igrama 1896.
- Međunarodna plivačka federacija FINA osnovana je 1908 i od tada se vode SR u plivanju
Sportski rekordi se vide odvojeno za muškarce i žene. Danas se zvanično registruuju rekordi u a atletici, automobilizmu, biciklizmu, brzom klizanju, dizanju tegova, jedriličarstvu, konjičkom sportu, kuglanju, modelarstvu, motociklizmu, motornom letenju, padobranstvu, plivanju, streličarstvu i streljaštvu. U nekim sportovima ili sportskim disciplinama u kojima se zbog tehničkih i atmosferskih uslova takmičenja, teško propisati jedinstvene norme za postizanje rekorda, vode se umesto rekorda samo najbolji rezultati u svetu, regionu, zemlji (veslanje, smučarski skokovi i letovi, trčanje maratona (od 1. januara 2004. se vode svetski rekordi).
Uslovi za postizanje rekorda
[uredi | uredi izvor]Najbolji rezultati priznaju se kao rekordi samo onda ako su uslovi pod kojima su postignuti, potnuno odgovaraju pravilima (ili dopunskim pravilima) za takmičenje, koje utvrđuju međunarodne sportske organizacije. Precizno se utvrđuje : dužina staza, tehnička konstrukcija, oblik i težina sprava, stanje sportskih borilišta i atmosferski uslovi za postizanje rekorda, zatim broj sudija koji moraju registrovati rezultat i njihova kvalifikacija, administrativni postupak, da bi se rekord mogao registrovati i potvrditi.
Nacionalne rekorde registruju i potvrđuju nacionlne sportske organizacije. Ako su ti rekordi isti ili bolji od regionalnih i SR, šalju se na registraciju i potvrđivanje određenim međunarodnim sportskim federacijama. Regionalni (nar. evropski rekordi) i SR vode samo za seniorske kategorije muškaraca i žena, a nacionalni rekordi se vode za sve uzrasne kategorije.
Kvalifikacija
[uredi | uredi izvor]Međunarodne sportske federacije, nacionalni sportski savezi i sportske organizacije nižeg ranga vode ove vrste rekorda: svetske, regionalne (evropske, afričke, azijske itd.) nacionalne(državne), republučke, opštinske (gradske), klupske, školske i sl. Osim ovih rekorda registruju se rekorda na velikim tradicionalnim takmičenjima. To su Olimpijki rekordi (OR) postignuti na Olimpijskim igrama, rekordi svetskih prvenstava (PS), evropskih prvenstava (PE ), balkanskih igara (BI), mediterandkih igara (MI), univerzijade, raznih mitinga i sl.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Tekst Artura Takača u Encoklopediji fizičke kulture JLZ Zagreb 1977. gpd.