Religija u Bosni i Hercegovini
Religija u BiH (2013)[1]
Najraširenija religija u Bosni i Hercegovini je islam. Bošnjaci se uglavnom povezuju sa islamom, bosanski Hrvati sa Rimokatoličkom crkvom, a bosanski Srbi sa Srpskom pravoslavnom crkvom. Državni ustav Bosne i Hercegovine (BiH) i entitetski ustavi Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske predviđaju slobodu vjeroispovesti, a Vlada generalno poštuje ovo pravo u etnički integrisanim područjima ili u područjima gde su državni službenici većinska religija. [2]
Religijska demografija[uredi | uredi izvor]
Prema poslednjem popisu stanovništva, sprovedenom 2013. godine i čiji su rezultati objavljeni 2016. godine, muslimani danas čine 50,70% stanovništva; Hrišćani, i katolici i pravoslavci, čine 45,94%. Jevrejska zajednica ima oko 1.000 vernika i održava istorijsko mesto u društvu zahvaljujući vekovnom suživotu sa drugim verskim zajednicama i aktivnoj ulozi u posredovanju među tim zajednicama. [3]
Većinske religije[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Islam[uredi | uredi izvor]
Islam je najveća religija u Bosni i Hercegovini koja čini polovinu stanovništva ove nacije. Prvi muslimani su dokumentovani krajem 14. veka, iako se islam počeo širiti u 15. veku. Osam muftija nalazi se u glavnim opštinama: Sarajevo, Bihać, Travnik, Tuzla, Goražde, Zenica, Mostar i Banja Luka. Konzervativnije islamske zajednice u Bosni nalaze se u gradovima kao što su Travnik, Zavidovići, Tešanj, Maglaj, Bugojno i Zenica. 45% hercegovačkih i bosanskih muslimana sebe je opisalo kao sunitske muslimane, dok je 47% sebe opisalo samo kao muslimane. Međutim, 7% muslimana je ili odbilo da odgovori kojoj muslimanskoj grani pripada, reklo je da ne pripada nijednom muslimanskom ogranku ili je reklo da ne zna. [4]
Hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]
Pravoslavlje[uredi | uredi izvor]
Pravoslavlje je druga po veličini religija u Bosni i Hercegovini i čini oko četvrtinu stanovništva ove nacije. Uglavnom ga prati srpsko stanovništvo u zemlji. Pravoslavlje se uglavnom nalazi u manjem entitetu Republika Srpska (u severnoj i istočnoj Bosni).
Katoličanstvo[uredi | uredi izvor]
_Medjugorje_-_Hotel_Pansion_Porta_-_Bosnia_Herzegovina_-_Creative_Commons_by_gnuckx_(4695237966).jpg)
Katolička crkva u Bosni i Hercegovini je treća po veličini religija u Bosni i Hercegovini i čini oko osminu stanovništva nacije. Katoličanstvo uglavnom prati hrvatsko stanovništvo koje uglavnom živi u zapadnoj Hercegovini.
Manjinske religije[uredi | uredi izvor]
Bahai vera[uredi | uredi izvor]
Tokom međuratnog perioda između svetskih ratova, kada je Bosna i Hercegovina postala deo Kraljevine Jugoslavije, nekoliko pripadnika jugoslovenske kraljevske porodice imalo je kontakt sa istaknutim pripadnicima Bahai vere. [5] U julu 1938. umrla je Marija od Edinburga, pripadnica religije [6] i kraljica Rumunije. Njenoj ćerki Mariji, tadašnjoj kraljici Jugoslavije, preneta je poruka saučešća, u ime svih Bahai zajednica na istoku i zapadu, na šta je ona odgovorila izražavajući „iskrenu zahvalnost svim Bahaulaovim sledbenicima“. [5]
Hinduizam[uredi | uredi izvor]
Hinduizam je manjinska vera u Bosni i Hercegovini, koju uglavnom predstavlja Hare Krišna. U bivšoj Jugoslaviji je vera bila prisutna od 1970-ih, a u Bosni i Hercegovini postoji od 1988. godine. Zvanično je registrovana kao verska zajednica 2005. godine. U Sarajevu postoji organizovana zajednica, a ima članova iu drugim gradovima. [7] [8] Zajednica ima oko 300 [9] -500 [10] članova u zemlji.
Status verskih sloboda[uredi | uredi izvor]
Državni ustav predviđa slobodu veroispovesti; međutim, poštovanje verskih sloboda je opalo zbog selektivne zakonske primene i ravnodušnosti nekih vladinih zvaničnika, što je omogućilo društveno nasilje i pretnju nasiljem da ograniče mogućnost obožavanja pristalica verskih grupa u oblastima u kojima su one u manjini.
Državni ustav štiti prava tri glavne etničke grupe (Bošnjaci, Srbi i Hrvati) i tri najveće verske zajednice, obezbeđujući proporcionalnu zastupljenost za svaku grupu u vladi i oružanim snagama. Kao rezultat strukture vlasti stvorene Dejtonskim sporazumom, poslanička mjesta i većina pozicija u vladi dijele se posebno pripadnicima tri „konstitutivna naroda“.
Vlada BiH na državnom nivou zvanično ne priznaje nijedan verski praznik kao službeni praznik, a Parlament se i dalje ne slaže oko državnog zakona o državnim praznicima. Entitetske i kantonalne vlasti rutinski priznaju verske praznike koje slave pripadnici većinske religije na tom području, a vladine i javne službe su tih dana zatvorene. U maju 2007. Ustavni sud RS odbacio je veto Bošnjaka u Vijeću naroda RS u vezi sa vitalnim nacionalnim interesom, čime je omogućio Narodnoj skupštini RS da donese Zakon o praznicima u RS, koji uključuje obeležavanje Dana RS 9. januara. Lokalno slavljeni dani uključuju pravoslavni Uskrs i Božić u RS, katolički Uskrs i Božić u Hercegovini, te Kurban Bajram i Ramazanski Bajram u Sarajevu i srednjoj Bosni.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Archived copy”. Arhivirano iz originala 2016-08-15. g. Pristupljeno 2016-06-30.
- ^ „Chapter 1: Religious Affiliation. The World's Muslims: Unity and Diversity”, Pew Research Center's Religion & Public Life Project, 9. 8. 2012
- ^ „Bosnia and Herzegovina”. State.gov. Arhivirano iz originala 30. 11. 2009. g. Pristupljeno 4. 1. 2018.
- ^ "Chapter 1: Religious Affiliation".
- ^ a b Effendi, Shoghi (1944). God Passes By. Wilmette, Illinois, USA: Baháʼí Publishing Trust. str. 389, 395. ISBN 0-87743-020-9.
- ^ Pakula, Hannah (1985). The last romantic: a biography of Queen Marie of Romania. London: Weidenfeld & Nicolson. str. 337. ISBN 0-297-78598-2.
- ^ „A Krishna Consciousness Society: Religious Minorities in Bosnia and Herzegovina (Part II)”. 26. 2. 2019.
- ^ „Upoznajte sljedbenike Hare Krishne u BiH”. 9. 12. 2018.
- ^ „Kako je biti Hare Krishna u Sarajevu – OP BHRT”. op.bhrt.ba. Arhivirano iz originala 2019-05-18. g.
- ^ „A Krishna Consciousness Society: Religious Minorities in Bosnia and Herzegovina (Part II)”. 26. 2. 2019.