Sakara

Sakara

سقارة
Pogled na nekropolu u Sakari, uključujući Džoserovu stepenastu piramidu
Prikaz na mapi Egipta
Koordinate	29° 52′ 16″ N 31° 12′ 59″ E

Sakara (arap. سقارة) je veliko drevno groblje u Egiptu, koje sadrži najstariju danas stojeću stepenastu piramidu na svijetu (29.871264° S; 31.216381° I / 29.871264; 31.216381). Nalazi se oko 30 km južno od savremenog Kaira i pokriva područje dimenzija 7 x 1,5 km.

Dok je Memfis bio glavni grad Drevnog Egipta, Sakara je služila kao njegova nekropola. Iako su je zasjenili kraljevski grobovi u Gizi, a kasnije i Dolina kraljeva u Tebi, ostao je važan kompleks za manje pogrebe i ceremonije raznih kultova preko 3.000 godina, sve do ptolemejskih i rimskih vremena.

Stepenastu piramidu u Sakari je sagradio Imhotep za kralja Džosera (oko 2667-2648. p. n. e.). To je najstarija potpuno očuvana kamena zgrada u istoriji.

Na toj je lokaciji i nedavno (godine 2006) otvoren Imhotepov muzej.

Rani dinastički period

Iako se najstariji grobovi plemića u Sakari mogu datirati sve do Prve dinastije, tek su se za Druge dinastije počeli pokopavati prvi kraljevi, uključujući Hotepsehemuija i Ninečera.

Staro kraljevstvo

Najvažniji objekt nekropole, pak, datira iz Treće dinastije. Dan-danas se može vidjeti Stepenasta piramida faraona Džosera.

Uz Džoserovu, na nalazištu postoji još 16 piramida, u različitom stanju očuvanosti.

Piramida Unasa, faraona iz Pete dinastije, locirana je južno od stepenaste piramide te na vrhu Hotepsekhemvjevog groba. U njoj se nalaze najraniji poznati primjeri piramidskih tekstova - natpisa koji daju uputstva za zagrobni život kojima se ukrašavala unutrašnjost grobova, preteča Knjige mrtvih u Novom kraljevstvu.

U Sakari se takođe nalazi prilično impresivan broj mastaba grobova. S obzirom da je veći dio nekropole prekrio pijesak u posljednja dva milenijuma - čak ni veliki grobni kompleks oko Džoserove piramide nije bio otkriven do godine 1924. - mnogi od tih objekata sui dobro očuvani, uključujući raskošnu unutrašnju dekoraciju isto kao i spoljašnju strukturu.

Najvažnije građevine Starog kraljevstva

• Gisr el-mudir - ova građevina možda datira iz Ranog dinastičkog perioda.
• Sekhemkhetova stepenasta piramida (Zakopana piramida)
• Stepenasta piramida Netjerikheta Djosera
• Shepseskafov Mastabat Fara'un
• Userkafova piramida, koja sada sliči na stožasti brežuljak.
• Djedkare Isesi komplekss piramida, poznat kao Haram el-Shavaf.
• Unasov piramidalni kompleks, danas uglavnom srušeni.
• Tetijev piramidalni kompleks, danas prije sliči na mali brežuljak nego na ljudsku građevinu.
• Kompleks Pepija I, s pridruženim piramidama za kraljice.
• Merenreov kompleks
• Pepijeva piramida, posljednja velika piramida sagrađena u Starom kraljevstvu.
• Ibi, sagrađena za vrijeme Osme dinastije, a danas skoro potpuno razrušena.

Postoji nekoliko piramida koji datiraju iz Prvog prijelaznog perioda, od njih je najpoznatija Hendžerova piramida u Južnoj Sakari.

Nekropola Novog kraljevstva

Dok većina mastaba datira iz Starog kraljevstva, u Sakari je takođe predstavljena jedna važna ličnost Novog kraljevstva: Horemheb, posljednji faraon 18. dinastije, koji je sebi sagradio grob prije nego što će preuzeti prijestoljeright, dok je sluđio kao jedan od Tutankamonovih generala. Međutim, treba napomenuti da faraon Horemheb nije ovdje sahranjen. Nakon smrti je pokopan, kao i mnogi drugi kraljevi 18. dinastije, u Dolini kraljeva u drevnoj Tebi.

Kasniji pogrebi i spomenici

Još jedan značajan spomenik Sakare je Serapeum: galerija grobova, izdubljenih u stijeni, koji su služili kao počivalište mumificiranih tijela Apisovih bikova, koje se štovalo u memfisu kao utjelovljenje boga Ptah. Otkrio ga je Ogist Mariete godine 1851, ali su grobovi ranije bili otvoreni i opljačkani – jedini izuzetak je bio grob koji je ostao netaknut 3.700 godina. Mumificirani bik iz njega se danas može vidjeti u Kairskom poljoprivrednom muzeju.

Na prilazu Serapeumu stoji pomalo nezgrapna grupa kipova zvana Krug filozofa: ptolemejsko priznanje najvećim pjesnicima i misliocima među njihovim grčkim precima. Ona je prvobitno bila smještena u obližnjem hramu. Tu su predstavljeni Hesiod, Homer, Pindar, Platon i drugi.

Novootkriveni spomenici

Na desetine drvenih kovčega i mumija iz perioda od pre više od 3.000 godina 2020. godine otkriveno je u velikoj nekropoli nedaleko od Kaira. Otkriven je i hram kraljice Neit, žene kralja Tetija. Čuveni arheolog Zahi Havas ističe da je reč o otkrićima koja će promeniti sliku koju smo do sada imali o istoriji Sakare i Novog kraljevstva.

Spoljašnje veze

• Saqqara on-line (Leiden University) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. maj 2012)
• Information on Saqqara