Sarajburnu
Sarajburnu (tur. Sarayburnu, što znači Dvorski rt) je rt četvrt koja razdvaja Zlatni rog i Mramorno more u Istanbulu. Ovo područje je mesto gde se nalaze palata Topkapi i park Gulhane. Sarajburnu je uvršten u istorijska područja Istanbula, dodat na Uneskovu listu svetske baštine 1985.[1]
Istorija
[uredi | uredi izvor]Prvo naselje na Sarajburnu datira još iz neolita, oko 6600 p. n. e.[2][3] Naselje je trajalo skoro milenijum pre nego što ga je potopio porast nivoa mora; međutim, možda je bio pomeren i dalje u unutrašnjost.[2] Artefakti iz ovog naselja pronađeni tokom iskopavanja pokazuju neke od izrazitih karakteristika drugih artefakata pronađenih u drugim iskopavanjima u severozapadnom delu Turske.[2]
Drugo naselje na Sarajburnu, nazvano Ligos, osnovala su tračka plemena između 13. i 11. veka pre nove ere, zajedno sa susednom Semistrom,[4] koju je Plinije Stariji pominjao u svojim istorijskim zapisima. Do danas je sačuvano samo nekoliko zidova i podkonstrukcija koje pripadaju Ligosu, u blizini lokacije na kojoj se sada nalazi čuvena palata Topkapi. Tokom perioda antičke Vizantije, Akropolj je stajao na mestu gde se danas nalazi palata Topkapi.
Prema legendi, 667. p. n. e. stari grčki doseljenici iz Megare (kod Atine) pod komandom kralja Bizasa osnovali su Vizantiju u Sarajburnu. Ranije, 685. p. n. e. Megaranci su uspostavili Halkidon (današnji Kadikoj) na obali Anadolije, preko Bosfora. U stvari, najstarija naselja u današnjem Istanbulu nalaze se na anadolskoj strani; kao što je humka Fikirtepe koja datira iz perioda eneolita (bakarno doba), sa artefaktima koji datiraju od 5500. do 3500. godine p. n. e. U obližnjem Kadikoju (drevni Halkidon), otkriveno je veliko lučko naselje koje potiče iz vremena Feničana (koje prethodi Megaranskom naselju).
U antici su postojale dve prirodne luke u oblasti u blizini Sarajburnua gde se nalaze današnje četvrti Sirkeci i Eminonu (luke Prosforion i Neorion, koje su se uvlačile u obalu Zlatnog roga) Zbog ove formacije, tačka od Sarajburnu je bio upadljiviji nego danas. U kasnijim periodima ova oblast je bila tačka konvergencije za morske bedeme Zlatnog Roga i Mramornog mora. U periodu Vizantije ova oblast je na grčkom jeziku bila poznata kao Hagios Demetrios.
Tokom izgradnje železnice u kasnom osmanskom periodu, 1871. godine, gradske zidine oblasti Sarajburnu su delimično srušene, ali su u nekim delovima još uvek netaknute – posebno blizu palate Topkapi, koja je podignuta u 15. veku za Osmansku dinastiju. Značajni park Gulhane nalazi se odmah pored palate.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ UNESCO | Historic Areas of Istanbul
- ^ a b v Algan, O.; Yalçın, M. N. K.; Özdoğan, M.; Yılmaz, Y. C.; Sarı, E.; Kırcı-Elmas, E.; Yılmaz, İ.; Bulkan, Ö.; Ongan, D. (2011). „Holocene coastal change in the ancient harbor of Yenikapı–İstanbul and its impact on cultural history”. Quaternary Research. 76 (1): 30—45. Bibcode:2011QuRes..76...30A. doi:10.1016/j.yqres.2011.04.002.
- ^ Rainsford, Sarah (10. 1. 2009). „Istanbul's ancient past unearthed”. BBC. Pristupljeno 21. 4. 2010.
- ^ Vailhé, S. (1908). „Constantinople”. Catholic Encyclopedia. 4. New York: Robert Appleton Company. Pristupljeno 2007-09-12.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]
- Turizm.net - Kratka istorija Istanbula
- Koroglu, Gulgun. İstanbul'daki Bizans İmparatorluk Sarayları. OB Arhiv i istraživački centar, 2006. (360 KiB)
- Album „La Pointe du Sérai“ J. Paskal Sebah i Joailier, u Muzeju umetnosti Univerziteta u Mičigenu
- Slika „Vrtovi Seralja sa evropskim posetiocima koji razgledaju Gotski stub u Konstantinopolju“ u Muzeju Viktorije i Alberta