Pređi na sadržaj

Sarema

Koordinate: 58° 50′ 00″ S; 22° 40′ 00″ I / 58.833333° S; 22.666667° I / 58.833333; 22.666667
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Sarema (ostrvo).
Sarema
Saare maakond, Saaremaa
Položaj Sarme
Država Estonija
Admin. centarKuresare
Koordinate58° 50′ 00″ S; 22° 40′ 00″ I / 58.833333° S; 22.666667° I / 58.833333; 22.666667 58° 50′ 00″ S; 22° 40′ 00″ I / 58.833333° S; 22.666667° I / 58.833333; 22.666667
Površina2.922,19 km2
Stanovništvo2016.
 — broj st.33.481
 — gustina st.11,46 st./km2
 — ISO 3166-2EE-74
Vremenska zonaEET (UTC+2)
EEST (UTC+3)
Registarske tabliceК
Broj opština14
http://www.saaremaa.ee/eng/

Sarema (est. Saare maakond, Saaremaa; nem. Ösel) jedan je od 15 okruga u Estoniji. Nalazi se u zapadnom delu zemlje i obuhvata ostrva Sarema, Muhu, Ruhnu, Abruka i Vilsandi i nekoliko manjih okolnih ostrva. Sa površinom od oko 2.922 km² nalazi se na osmom mestu među estonskim okruzima. Graniči se sa okrugom Hijuma na severu, te sa okruzima Lanema i Parnuma na istoku.

Glavni i najveći grad je Kuresare.

Prema statističkim podacima iz januara 2016. na teritoriji okruga je živelo 33.481 stanovnika ili u proseku 11,5 stanovnika po kvadratnom kilometru. Okrug je administrativno podeljen na 14 opština.

Geografija

[uredi | uredi izvor]
Močvarno područje Kojgi

Okrug Sarema nalazi se u zapadnom delu Estonije i celom svojom površinom nalazi se u akvatoriji Baltičkog mora. Obuhvata teritoriju površine 2.922,19 km² i po tom parametru nalazi se na 8. mestu među 15 estonskih okruga. Teritorijalno se graniči sa okrugom Hijuma na severu, odnosno sa okruzima Lanema i Parnuma na istoku. Na jugu je teritorija Letonije.

U granicama okruga Sareme nalaze se brojna ostrva Zapadnoestonskog arhipelaga, a najveća među njima su Sarema, Muhu, Ruhnu, Abruka i Vilsandi.

Ostrvo Sarema nalazi se u zapadnom delu estonske akvatorije i sa površinom od 2.673 km² najveće je ostrvo Zapadnoestonskog arhipelaga i uopšte u Estoniji, te četvrto po veličini ostrvo u Baltičkom moru (odmah posle Selanda, Gotlanda i Fina). Sarema razdvaja Riški zaliv na jugu i jugoistoku od ostatka Baltičkog mora. Od letonskog kopna na jugu ga odvaja Irbov moreuz. Na oko 6 kilometara severnije nalazi se ostrvo Hijuma.

Ostrvo je jako izduženo u smeru zapad-istok i maksimalna dužina mu je oko 90 kilometara. „Zahvaljujući” poluostrvu Sirve koje se na jugu duboko uvuklo u more (u dužini od preko 30 kilometara) širina ostrva u smeru sever-jug dostiže i do 88 kilometara. Reljefom ostrva dominira uglavnom ravničarski pejzaž, posebno u istočnom delu, a nešto izdignutije tlo nalazi se na zapadu ostrva gde je i najviša tačka, brdo Raunamagi sa nadmorskom visinom od svega 54 metra. Obala Sareme je jako razuđena i prepuna je brojnih manjih zaliva i poluostrva (ukupna dužina obale je oko 1.300 kilometara). Okolne vode su dosta plitke, a uz obalu se nalaze brojna manja ostrva (oko 600) i podvodne hridi i grebeni. Na ostrvu se nalaze brojna manja jezera, a najveća među njima su Sur Laht, Mulutu Laht i Karujarv.

Najviši delovi ostrva izdigli su se iz mora pre oko 10.000 godina, a proces izdizanja ovog dela estonske teritorije aktivan je i danas te se tako zapadnoestonska ostrva u proseku izdižu oko 2 mm godišnje. U osnovi ostrva nalaze se krečnjačke sedimentne stene.

Ostrvo je prekriveno šumama koje zauzimaju preko 40% njegove teritorije, a kleka je jedan od simbola ostrva. Uz njegove obale nalaze se brojne kolonije prstenastih i sivih foka.

Jedan od simbola ostrva Sareme je i lokalitet Kali koji predstavlja grupu od 9 jedinstvenih meteorskih kratera. Najveći krater ima prečnik od 110 metara i dubinu od oko 22 metra, a njegov donji deo ispunjen je vodom i preobražen u jezero Kali jarv. Preostali manji krateri prečnika od 12 do 40 metara i sa dubinama od jednog do 4 metra, raspoređeni su oko glavnog kratera. Starost kratera procenjuje se na oko 4000 ± 1000 godina.[1] Pretpostavka je da je udarna snaga meteorita bila oko 80 TJ (što je ekvivaletno eksploziji 20 kilotona TNT-a).

Zapadni deo okruga nalazi se u granicama nacionalnog parka Vilsandi.

Istorija

[uredi | uredi izvor]

Administrativna podela

[uredi | uredi izvor]
Administrativna mapa okruga Sareme (do 2017)

Okrug Sarema administrativno je podeljen na jednu gradsku i 13 ruralnih opština.

№ Opština Površina,
km² 		Stanovnika,
2015.[2] 		Gustina naseljenosti
1 Kihelkona 246 639 2,6
2 Kuresare 15 13.009 867,3
3 Lajmjala 116 628 5,4
4 Lejsi 348 1.810 5,2
5 Lane-Sare 809 6.996 8,6
6 Muhu 198 1.558 7,9
7 Mustjala 236 608 2,6
8 Orisare 163 1.712 10,5
9 Pihtla 228 1.347 5,9
10 Pojde 124 791 6,4
11 Ruhnu 11,9 97 8,2
12 Salme 115 1.019 8,9
13 Torgu 126 289 2,3
14 Valjala 180 1.203 6,7

Vidi još

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Veski, Siim; Heinsalu, Atko; Kirsimäe, Kalle; Poska, Anneli; Saarse, Leili (2001). „Ecological catastrophe in connection with the impact of the Kaali meteorite about 800–400 B.C. on the island of Saaremaa, Estonia” (PDF). Meteoritics & Planetary Science. 36 (3): 1367—1375. doi:10.1111/j.1945-5100.2001.tb01830.x. Arhivirano iz originala (PDF) 11. 08. 2017. g. Pristupljeno 25. 04. 2017. 
  2. ^ „POPULATION NUMBER, AREA AND DENSITY BY ADMINISTRATIVE UNIT OR TYPE OF SETTLEMENT, 1 JANUARY”. Arhivirano iz originala 13. 09. 2018. g. Pristupljeno 06. 06. 2020. 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Sarema na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Сарема&oldid=27423327”