Pređi na sadržaj

Severnočeški region

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Severnočeški region
Severočeský kraj
Položaj
Država Češka
Češke zemlječeška (Bohemija)
Admin. centarUsti na Labi
Površina7.803 km2
Stanovništvo1 189 263 (2019)[1].
 — broj st.822.133
 — gustina st.105,36 st./km2

Severnočeški region ili Severnočeški kraj (češ. Severočeský kraj) kao jedna teritorijalnih jedinica Češke Republike osnovan je 11. aprila 1960. godine Zakonom o teritorijalnoj podeli države.[2] Ime regije izvedeno je iz njegovog položaja u severnoj Češkoj . Sedište regije je prvobitno bio Usti na Labi.

Severnočeški region je prestao da postoji 1. januara 2021. stupanjem na snagu novog Zakona o teritorijalnoj administrativnoj podeli države, po kojoj je Češka počev od 2000. godine podeljena na 14 samoupravnih jedinica, odnosno na glavni grad Prag (češ. hlavní město Praha) i 13 krajeva (češ. kraje, jedn. kraj). Krajevi se dalje dele na okruge, kojih je ukupno 76.[3]

Položaj

[uredi | uredi izvor]

Severnočeška regija se graničila sa Zapadnočeškom regijom na zapadu, Centralnom bohemskom regijom na jugu, Istočnočeškom regijom na istoku, nemačkom saveznom državom Saksonija na severozapadu i poljskim Donjošleskim vojvodstvom na severu.[4]

Opšte informacije

[uredi | uredi izvor]
Upravna podela Češke Republike na glavni grad i 13. krajeve iz 2000. godine, po kojoj je Severnočeški region podeljen na Ustečki kraj i Liberečki kraj

Severnočeški region nekada su činili okruzi Češka Lipa, Dečin, Homutov, Jablonec nad Nisou, Liberec, Litomjeržice, Louni, Most, Teplice, Usti na Labi.

Danas je Severnočeški region podeljen na dve samoupravne regije:

Istorijat upravne podele

[uredi | uredi izvor]

Podela na krajeve postojala je u čeških zemljama još u srednjem veku. U novije doba oni su uspostavljeni odmah po osamostaljenju Čehoslovačke 1919. godine i ova upravna podela države se zadržala do posle Drugog svetskog rata.

Posle pada komunizma i stvaranja nezavisne Češke Republike ukazala se potreba za uspostavljanjem više novih upravnih jedinica. Tada je zemlja ponovo podeljena na krajeve. Zanimljivo je i to da je istovetno i Slovačka Republika tada podeljena na krajeve.

Prema starijoj podeli, iz 1960. godine (još iz vremena Čehoslovačke, koja je obuhvatala i Slovačku Republiku), na području današnje Češke Republike obrazovano je 7 administrativnih regiona (plus osmi, koji čini glavni grad Prag):

7 administrativnih regiona    sedište kraja
Srednjočeški region Prag
Južnočeški region Češke Budjejovice  
Zapadnočeški region Plzenj
Severnočeški region Usti na Labi
Istočnočeški region Hradec Kralove
Južnomoravski region Brno
Severnomoravski region Ostrava

Njihov broj i veličina su se nekoliko puta menjali tokom druge polovine 20. i s početka 21. veka.

Razvojni put Severnočeškog regiona

[uredi | uredi izvor]

Podela na krajeve postojala je u čeških zemljama još u srednjem veku, a u okviru nje postojao je i Severnočeški region.

Posle Drugog svetskog rata prvobitno je Severnočeški region bio administrativna jedinica Češke, koja je imala svoje izabrano telo - Regionalni nacionalni komitet. Kada su 1990. godine ukinuti regionalni nacionalni komiteti njihove nadležnosti su prenete na državne i okružne vlasti.

Ustavnim zakonom br. 347/1997. O stvaranju viših teritorijalnih samoupravnih jedinica i Zakon br. 129/2000, O regionima, stvoreni su samoupravni regioni, na koje su nadležnosti prenete sa ukinutih okružnih kancelarija i sa državnog nivoa.

Regija Usti na Labu osnovana je na teritoriji Severnočeške regije, a veći deo Liberečke regije i prvobitni Severnočeški region postali su samo jedinica u noovoj teritorijalnoj podeli.

Poštanski brojevi mesta u Severnočeškoj regiji počinju brojem 4. Brojevi transportnih postrojenja ČSAD u Severnočeškoj regiji počinju brojem 4.

Površina
Sedište regiona Usti na Labi
Istorijska zemlja Bohemia
Geografske koordinate 50° 43′, 14° 4′
Osnovan 11. aprila 1960
Transformisan 1. januara 2021.
Osnovne informacije
Površina 7.803 km²
Populacija 1,189,263 (2019)
Gustina naseljenosti 152,4 stanovnika / km²
Broj okruga 10

Spisak krajeva od 2000.

[uredi | uredi izvor]

Prema novijoj podeli, iz 2000. godine Češka Republika je podeljena na 13 krajeva i jedan glavni grad (češ. hlavní město).

Red Naziv kraja Češki naziv Broj st. 2004. god. Površina u km² Gustina nas. Glavni grad
1. Grad grad Prag Hlavní město Praha 1.170.5711.170.571 2.3602.360 496 496 Prag
2. Srednjočeški kraj Středočeský kraj 1.144.0711.144.071 11.01511.015 104104 Prag
3. Južnočeški kraj Jihočeský kraj 625.712625.712 10.05710.057 6262 Češke Budjejovice
4. Plzenjski kraj Plzeňský kraj 549.618549.618 7.5617.561 7373 Plzenj
5. Karlovarski kraj Karlovarský kraj 304.588304.588 3.3153.315 9292 Karlove Vari
6. Ustečki kraj Ústecký kraj 822.133822.133 5.3355.335 154154 Usti na Labi
7. Liberečki kraj Liberecký kraj 427.563427.563 3.1633.163 135135 Liberec
8. Kralovehradečki kraj Královéhradecký kraj 547.296547.296 4.7584.758 115115 Hradec Kralove
9. Pardubički kraj Pardubický kraj 505.285505.285 4.5194.519 112112 Pardubice
10. Kraj Visočina Kraj Vysočina 517.153517.153 6.9266.926 7575 Jihlava
11. Olomoucki kraj Olomoucký kraj 635.126635.126 5.1595.159 123123 Olomouc
12. Moravskošleski kraj Moravskoslezský kraj 1.257.5541.257.554 5.5355.535 227227 Ostrava
13. Južnomoravski kraj Jihomoravský kraj 1.123.2011.123.201 7.0677.067 159159 Brno
14. Zlinski kraj Zlínský kraj 590.706590.706 3.9643.964 149149 Zlin

Izvori

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Český statistický úřad: Počet obyvatel v obcích - k 1.1.2019. Praha. 30. dubna 2019. ISBN 978-80-250-2914-5.
  2. ^ „51/2020 Sb. Zákon o územně správním členění státu”. Zákony pro lidi (na jeziku: češki). Pristupljeno 5. 4. 2021. 
  3. ^ „36/1960 Sb. Zákon o územním členění státu”. Zákony pro lidi (na jeziku: češki). Pristupljeno 2021-04-05. 
  4. ^ „Severočeský kraj”. Mapcarta (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-04-05. 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Северночешки_регион&oldid=27825709”