Pređi na sadržaj

Sigtuna

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Sigtuna
šved. Sigtuna
Stara glavna ulica u Sigtuni
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Švedska
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 8,444
 — gustina1.847,7 st./km2
Geografske karakteristike
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina4,57 km2
Sigtuna na karti Švedske
Sigtuna
Sigtuna
Sigtuna na karti Švedske
Veb-sajt
Official website
Stara gradska većnica
Sigtuna kako je izgledala oko 1700. Gravura iz Suecia Antiqua et Hodierna

Sigtuna je grad koji se nalazi u opštini Sigtuna, okrug Stokholm, u Švedskoj, sa 8.444 stanovnika 2010. Ime je opštine iako je sedište u Meršti. Sigtuna se iz istorijskih razloga često još uvek naziva stad.

Današnja Sigtuna, lučki grad koji je osnovan oko 980. godine, razvio se otprilike 4 kilometra istočno od Stare Sigtune (koja je, prema nordijskoj mitologiji, ranije bila dom Odina).[1]

Sigtuna ima centar grada u srednjovekovnom stilu sa restoranima, kafićima i malim prodavnicama. Ruševine stare crkve, runsko kamenje i stara glavna ulica (Stora gatan) su popularne atrakcije za turiste, posebno u letnjem periodu. Male uličice sa niskim drvenim kućama vode do nekoliko prodavnica rukotvorina i stare male gradske kuće (Sigtuna Rådhus). Tu su i restorani i Sigtuna Stadshotell, hotel u centru grada.[2]

Geografija

[uredi | uredi izvor]

Sigtuna se nalazi u zalivu Skarven, koji se proteže oko naselja Uplands-Bro i dela jezera Melaren.

Etimologija

[uredi | uredi izvor]

Ime Sigtuna je proisteklo iz onoga što se danas zove Signhildsberg. Značenje Sigtune je sporno. Prema jednoj teoriji, to je složeno ime gde je drugi element - tuna, a prvi bilo koja od dve blisko povezane dijalekatske reči, tj. sig što znači "voda koja curi" ili "močvara" ili sik što znači "močvara". Kao osnova za ovakvo tumačenje pominje se potok južno od Signhildsberga ili činjenica da je tlo bilo okruženo močvarnim terenom.[3]

Druga teorija smatra da je to ime drevna prestižna „lutajuća reč“, koja znači „jaka tvrđava“, poput keltskog toponima Segodunum,[4] iz protogermanskog sigatuna, staroskandinavskog Sigtún, protogermanski *segaz ~ *sigiz - "pobeda": gotski sigis, staroskandinavski sigr, staroengleski sigor.[5]

Istorija

[uredi | uredi izvor]

Sigtuna je osnovana na tadašnjoj obali jezera Melaren pre nešto više od 1.000 godina. Razni izvori tvrde da je kralj Erik Pobednički osnivač, dok drugi tvrde da je kralj Olaf Šetkonung.[6]

Postojala je kao kraljevski i trgovački centar oko 250 godina i bila je jedan od najvažnijih gradova Švedske. Tokom kratkog perioda, krajem 10. i početkom 11. veka, ovde su kovani prvi švedski novčići. Crkva Svete Marije, podignuta u 13. veku od strane dominikanskog reda kao manastirska crkva, i dalje je uglavnom netaknuta. Dominikanski manastir je igrao važnu ulogu u švedskom srednjem veku i dao je mnoge značajne crkvene zvaničnike, među njima i mnoge švedske nadbiskupe. Mnoge ruševine crkava i manastira još uvek postoje, uključujući crkvu Svetog Persa iz 1100-ih, crkvu Svetog Olafa koja potiče iz sredine 11. veka i crkvu Svetog Larsa koja datira iz sredine 13. veka.[7]

1187. godine Sigtunu su napali i opljačkali pljačkaši iz Baltičkog mora i Novgoroda, verovatno Kareli,[8][9] Kurši i/ili estonski pljačkaši (Osilijanci).[10][11] Arheološka iskopavanja nisu potvrdila tradiciju razaranja grada. Normalan život u Sigtuni se nastavio sve dok grad nije počeo polako da gubi na značaju tokom 13. veka zbog problema sa plovnošću izazvanih povratkom leda nakon glacijala.[11]

Sadašnji grb se može pratiti do prvog poznatog pečata grada, koji datira iz 1311. godine. Prema legendi (verovatno inspirisanoj gradskim grbom), Sigtuna je nekada bila kraljevsko sedište, ali to se ne može potvrditi. Kruna može da simbolizuje i veliku kraljevsku kovnicu novca koja se nalazila u gradu. Od 1971. godine grb važi za mnogo veću opštinu Sigtuna.

Krajem 19. veka u Sigtuni je živelo samo oko 600 ljudi i bila je najmanji grad u Švedskoj. Grad je ostao beznačajan sve do druge polovine 20. veka. Veći deo rasta stanovništva može se povezati sa aerodromom Arlanda u Stokholmu, koji se nalazi oko 10 km od Sigtune.[12]

Galerija

[uredi | uredi izvor]
  • Stara većnica zimi
    Stara većnica zimi
  • Crkva Svete Marije
    Crkva Svete Marije
  • Ruševine crkve Svetog Olafa
    Ruševine crkve Svetog Olafa
  • Ruševine crkve Svetog Persa
    Ruševine crkve Svetog Persa
  • Ruševine crkve Svetog Larsa
    Ruševine crkve Svetog Larsa
  • Hotel u Sigtuni
    Hotel u Sigtuni
  • Muzej u Sigtuni
    Muzej u Sigtuni

Vidi još

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Jonas Ros. „Sigtuna och folklanden : den tidiga Sigtunamyntningen och den politiska” (PDF). Fornvännen 2002(97):3, s. [161]-175. Arhivirano iz originala (PDF) 19. 12. 2018. g. Pristupljeno 1. 12. 2018. 
  2. ^ „Sigtuna town”. destinationsigtuna.se. Arhivirano iz originala 19. 12. 2018. g. Pristupljeno 1. 12. 2018. 
  3. ^ Entry Sigtuna in Svenskt ortnamnslexikon.
  4. ^ Entry Sigtuna in Svenskt ortnamnslexikon.
  5. ^ Koch, John T. (2020).
  6. ^ Barbara Højlund & Frederik Schildt Nabe-Nielsen. „Sigtuna in Sweden”. vikingeskibsmuseet.dk. Pristupljeno 1. 12. 2018. 
  7. ^ „Sigtuna”. stockholmslansmuseum.se. Pristupljeno 1. 12. 2018. 
  8. ^ fi:Sigtunan tuho
  9. ^ Sandén, Börje. „Sigtunas förhärjning 1187”. www.ukforsk.se. Arhivirano iz originala 4. 3. 2016. g. Pristupljeno 27. 4. 2018. 
  10. ^ "Till frågan om Sigtunas combustering år 1187" „Archived copy” (PDF). Arhivirano (PDF) iz originala 2012-04-26. g. Pristupljeno 2011-12-25. 
  11. ^ a b Enn Tarvel (2007).
  12. ^ „Historisk satsning på Arlanda”. swedavia.se. Arhivirano iz originala 26. 4. 2015. g. Pristupljeno 1. 12. 2018. 

Literatura

[uredi | uredi izvor]

Dodatna literatura

[uredi | uredi izvor]
  • Tesch, Sten; Vincent, Jacques (2003). Vyer från medeltidens Sigtuna. Sigtuna Museum. ISBN 9789197112802. 
  • Hjorth, Agnete (1995). Sigtunabilder: Hus och människor i gamla Sigtuna. Carlsson. ISBN 9177988639. 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Сигтуна&oldid=28298579”