Slaviša Vajner Čiča
| slaviša vajner | |
|---|---|
 Slaviša Vajner Čiča | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 27. jun 1903. |
| Mesto rođenja | Novi Vinodolski, kod Senja, Austrougarska |
| Datum smrti | 21. januar 1942. (38 god.) |
| Mesto smrti | Pjenovac, kod Han Pijeska, Kraljevina Jugoslavija (dejure) NDH (defakto) |
| Profesija | inženjer |
| Porodica | |
| Supružnik | Slavka Vajner |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1940. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| U toku NOB | komandant Romanijskog odreda i član Glavnog štaba NOPO BiH |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 25. novembra 1944. |
Slaviša Vajner „Čiča romanijski“ (Novi Vinodolski, kod Senja, 27. jun 1903 — Pjenovac, kod Han Pijeska, 21. januar 1942), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Rođen je 27. juna 1903. godine u Novom Vinodolu, kod Senja. Potiče iz siromašne jevrejske[1][2] činovničke porodice. Njegov otac Dušan je više puta premeštan, pa je Slaviša detinjstvo i mladost proveo u raznim krajevima Jugoslavije, od Like i Hrvatskog primorja do Srema i Slavonije. U višim razredima gimnazije prišao je revolucionarnoj omladini, zbog čega je isključen iz bjelovarske gimnazije, pa je gimnaziju morao nastaviti u Koprivnici, gde je i maturirao.
Dolaskom na Zagrebačko sveučilište, kao student tehnike, ponovo se angažovao u antirežimskim političkim akcijama. Bio je izabran za predsednika Kluba slušalaca tehnike. Posle završenog fakulteta, Slaviša je nekoliko godina radio u Zagrebu, a 1930. godine je prešao i Banju Luku. Tu se povezao sa revolucionarnim studentima i postao član Kluba akademičara Banje Luke. Godine 1936. premešten je u Sarajevo, gde je izabran za sekretara Udruženja inženjera. Član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) postao je 1940. godine.
Posle kratkotrajnog Aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije Slaviša, po nalogu Partije, odlazi na Romaniju, gde rukovodi pripremama za ustanak. Bio je komandir prve partizanske čete, a kasnije i prvog partizanskog Romanijskog partizanskog odreda. On je već 1941. godine, učestvovao u jurišima na Žljebove, Mokro, Kram, Sokolac, Rogaticu. U narodu je bio oličenje hrabrosti i pravde, i još za života pretvoren u legendu.
Kao iskusan politički radnik i zapažen vojni strateg, postao je član Glavnog štaba NOP odreda Bosne i Hercegovine. Zajedno sa Rodoljubom Čolakovićem i Svetozarom Vukomanovićem Tempom, prisustvovao je sastanku sa Vrhovnim komandantom Josipom Brozom Titom i ostalim članovima Vrhovnog štaba, 25. decembra 1941. godine, u Rogatici.
Sredinom januara 1942. godine Slaviša se sa Petim šumadijskim bataljonom Prve proleterske udarne brigade nalazio u Han Pijesku, gde je tada bio smešten Glavni štab NOP odreda BiH i Pokrajinski komitet KPJ za BiH. Prisiljeni na povlačenje, pred desetostruko jačim neprijateljem posle žestoke borbe, Slaviša je borce, među kojima se nalazila i grupa boraca Birčanskog odreda, odveo u Pjenovac. Tu su, na železničkoj stanici, prenoćili, da bi sutradan krenuli u pravcu Olova. Ali, kada je veći deo Birčanskog odreda otišao, i kad se kolona formirala za pokret, sa brda iznad železničke stanice je, uz pomoć četnika, naišlo nemačko skijaško odeljenje, dok je prugom, od Berkovine, pristiglo nemačko konjičko odeljenje. Obe grupe Nemaca otvorile su vatru iz automatskog oružja, i prosto su pokosili iznenađene borce.
Tog 21. januara 1942. godine poginulo je 59 boraca, među kojima komandant i politički komesar Petog šumadijskog bataljona Prve proletreske uadarne brigade Milan Ilić Čiča i Dragan Pavlović Šilja, narodni heroji, dok je Čiča romanijski, teško ranjen, ali da ne bi živ pao u ruke neprijatelju, izvršio samoubistvo. Njegovo telo Nemci su odneli u Vlasenicu, da ga pokažu narodu. Posle oslobođenja, njegovi posmrtni ostaci, su sahranjeni u Grobnici narodnih heroja u spomen-parku Vraca, na Trebeviću, kod Sarajeva.
Ukazom Predsedništva AVNOJ-a, 25. novembra 1944. godine, a na predlog Vrhovnog komandanta NOV i POJ maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita, proglašen je za narodnog heroja.
Spomen
[uredi | uredi izvor]U bivšoj Jugoslaviji, u Istočnom Sarajevu napravljena je kasarna za JNA i nazvana po njemu, ta kasarna je sada zapuštena. Blizu bivše kasarne, ispred Stadiona Fudbalskog kluba Slavija, napravljen je spomenik Slaviši Vajneru Čiči kao narodni heroj 2023. godine.
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Istraživački i dokumentacijski centar CENDO (Židovska općina Zagreb): Žrtve i preživjeli; Weiner Slaviša Cica
- ^ „Čiča sa Romanije: Legenda o Slaviši Weineru Čiči (Intervju sa Slavišom Weinerom, unukom Slaviše Vajnera Čiče)”. 16. 2. 2006. Arhivirano iz originala 05. 03. 2016. g. Pristupljeno 05. 08. 2015. „'Jevrejska porodica Weiner svoj je životni put započela u Slavoniji, u Petrinji gdje je njihov pradjed Josip Weiner bio u državnoj službi. Životni ih je put kasnije doveo u Bosnu, odakle su se ponovno vratili u Hrvatskoj da bi, igrom sudbine, došli na Jadran, u Novi Vinodolski gdje je slavni komunistički komandant Čiča i rođen.'” Nepoznati parametar
|preuzeto=ignorisan (pomoć)
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
Narodni heroji iz Sarajeva i okoline | ||
|---|---|---|
Narodni heroji Jugoslavije rođeni u Sarajevu, kao i oni koji su politički ili vojno delovali na ovom području: | ||
| Sarajevo | .JPG) | |
| okolna mesta | ||
