Sodadžija
Sodadžija je u prošlosti bio zanatlija koji je pod pritiskom obogaćivao običnu vodu ugljen-dioksidom, da bi se dobila tzv. soda voda, tj. gazirana voda. Ukus takve vode je bio veoma sličan današnjim jako gaziranim mineralnim (tj. kiselim) vodama.
Soda voda se pakovala u tzv. sifonske boce, koje su se proizvodile od stakla i na kojima je bio montiran metalni mehanizam sa ručkom. Kada bi se pritisnula ručka, soda voda bi pod pritiskom tekla u mlazu kroz cevčicu na sredini boce.
Pored soda vode, sodadžije su pravile i osvežavajuća pića dodavanjem ekstrakta i šećera pa se dobijao: klaker, oranžada i kokta. Ovim pićima su se punile male flašice ili litarske boce (kao za kiselu vodu ili vino) sa specijalnim zatvaračem (tzv. pivski zatvarač).
Soda voda je bila jeftino piće i koristila se za uklanjanje simptoma jake kiseline u stomaku, pravljenje špricera itd. Sifonske boce su se koristile po više puta, i kad bi se ispraznile nosile se kod sodadžije na ponovno punjenje.
U Mađarskoj je jedno vreme postojala praksa punjenja sifonskih boca kod kuće. Koristili su se posebne metalne boce koje su u ručki imale ležište sa metalnom patronom sa kompresovanim ugljen-dioksidom. Sifon bi se otvorio, napunio vodom, ponovo zatvorio a onda bi se ušrafila metalna patrona.[1]
Lokal ili zanatska radnja gde se proizvodi i prodaje soda voda se naziva sodara ili sodadžijska radnja[2].
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Evo kako izgleda posao sodadžije”. Pristupljeno 5. 2. 2020.
- ^ Stevanović, Dragoljub (12. 6. 2010). „POD LUPOM: STARI ZANATI IMAJU BUDUĆNOST Sodadžije se vraćaju…”. Politika. Pristupljeno 5. 2. 2020.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Politika: „Čuvar starih ukusa“
- Glas javnosti: „Od bombondžija do sodadžija“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. oktobar 2010)