Социјал-Демократ (časopis)
 Naslovna strana broja 16 iz 1895. | |
| Tip | list u duhu marksizma |
|---|---|
| Format | 50 cm |
| Glavni urednik | Andra V. Ristić |
| Osnivanje | 1895. |
| Jezik | srpski |
| Ukidanje | 1896. |
| Sedište | Beograd |
Socijal-Demokrat: organ srpskih socijalista je prvi list u Srbiji uređivan u duhu marksizma, počeo da izlazi 1895. godine u Beogradu.[1][2]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Prvi broj lista je izašao 23. aprila 1895. godine. Iako je u početku uređivan u duhu marksizma kasnije je ublažavao svoj stav. U listu su sarađivali Vasa Pelagić, Milorad Popović, Dragiša Lapčević, mladi Jovan Skerlić, a glavnu reč je vodio Živojin Balugdžić.[1]List je pokrenula socijalisččki orijentisana grupa radnika i intelektualaca. U svom irvom broju, Socijal-Demokrat je objavio da će biti „organ međunarodaog saveza sviju proletera i spremaće, sa svim ostalim bratskim organima uslove za potpun preobražaj društva“.[3]
List je više puta zabranjivan. Urednici Dušan Trbojević, Vladimir Ristanović i Vasa Đukić su išli i na sud. Tokom stvaranja ovog lista začela se i misao o potrebi partijskog i sindikalnog organizovanja radnika u Srbiji. Listu je konačno sledila i zabrana izlaženja tako da je poslednji broj izdat 21. maja 1896. godine.[1]
Periodičnost izlaženja[uredi | uredi izvor]
List je izlazio jednom nedeljno.
Izgled lista[uredi | uredi izvor]
Dimenzije lista su bile 50 cm.
-
Broj 16, strana 2, 1895. -
Broj 16, strana 3, 1895. -
Broj 16, strana 4, 1895.
Mesto i godina izdavanja[uredi | uredi izvor]
Štamparija[uredi | uredi izvor]
List je štampan u Parnoj radikalnoj štampariji.[1]
Vlasnik i urednik[uredi | uredi izvor]
Vlasnik lista je bio Miloš Obradović, a odgovorni urenik Andra V. Ristić.[1]
Ostali odgovorni urednici:[2]
- od br. 4 (1895) Dušan J. Trbojević;
- od br. 28 (1895) Vladimir Ristanović;
- od br. 9 (1896) Dušan Trbojević;
- od br. 11 (1896) Vasa Č. Đukić.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d Kisić, Milica; Bulatović, Branka (1996). Srpska štampa : 1768-1995. : istorijsko-bibliografski pregled. Štampa i srpsko društvo 19. i 20. veka. Beograd: Medija centar. str. 126. ISBN 86-82827-01-8.
- ^ a b „Socijal-Demokrat : organ srpskih socijalista”. plus.cobiss.net. Pristupljeno 31. 5. 2022.
- ^ „DRUŠTVENO-EKONOMSKA USLOVLjENOST DRŽAVNOPRAVNIH PROMENA U SRBIJI POSLE 29 MAJA 1903” (PDF). anali.rs. Pristupljeno 31. 5. 2022.