Spomenik romskim žrtvama nacizma

Spomenik romskim žrtvama nacizma je memorijalna površina u Berlinu, Nemačka. Spomenik je posvećen sećanju na 220.000 – 500.000 ljudi ubijenih u Porajmosu – nacističkom genocidu evropskih Sinta i Roma.^[1] Dizajnirao ga je Dani Karavan i zvanično ga je otvorila nemačka kancelarka Angela Merkel 24. oktobra 2012. godine^[2] u prisustvu predsednika Joahima Gauka.

The centre of the pool at The Memorial to the Sinti and Roma victims of National Socialism — Centar bazena-spomenika romskim žrtvama nacizma.

Lokacija i izgled[uredi | uredi izvor]

Spomenik se nalazi na Simsonvegu u Tirgartenu u Berlinu, južno od Rajhstaga i blizu Brandenburške kapije.

Spomenik je dizajnirao izraelski umetnik Dani Karavan^[3]^[4] i sastoji se od tamnog, kružnog bazena sa vodom, u čijem središtu se nalazi trouglasti kamen. Trouglasti oblik kamena se odnosi na značke koje su morali da nose logoraši. Kamen se može izvući i na njega se svakodnevno stavlja svež cvet.^[5] Bronzanim slovima oko ivice bazena je pesma „Aušvic“ romskog pesnika Santina Spinelija, iako spomenik obeležava sećanje na sve Rome i Sinte ubijene tokom Porajmosa:^[6]

Mršavo lice
mrtve oči
hladne usne
tihe
slomljeno srce
bez daha
bez reči
bez suza

Informativne table okružuju spomenik i pružaju hronologiju genocida nad Sintima i Romima.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Uspostavljanje trajnog spomenika Sintima i Romima žrtvama nacističkog režima bio je dugogodišnji zahtev Centralnog saveta nemačkih Sinta i Roma i Nemačke alijanse Sinta. Savezna vlada je 1992. godine pristala da izgradi spomenik, ali se spomenik suočio sa godinama odlaganja i sporovima oko njegovog dizajna i lokacije. Grad Berlin je prvobitno želeo da ga smesti u manje istaknuti kvart Marzan, gde su stotine Roma i Sinta držane u užasnim uslovima od 1936. Godine 2001. dogovoreno je da se postavi u Tirgarten blizu drugih spomenika Holokaustu, ali rad zvanično nije počeo sve do 19. decembra 2008. godine, na dan komemoracije žrtvama Porajmosa. Spomenik je završen po ceni od 2,8 miliona evra, a otkrila ga je Angela Merkel 24. oktobra 2012. godine.